İlk defa 2008 yılının Ekim ayı öncesinde farklı sigorta kollarında çalışanların, hangi kapsamda emekli olacaklarını belirlemek için son 7 yıldaki sigortalılık sürelerine bakılır. Bu dönemde, 1261 gün prim ödemesi yapılan sigorta kolundan emekli olunur. Bu süreler eşitse en son tabi olunan statüye göre aylık bağlanır.
Sene sonu yaklaştıkça okuyuculardan gelen emeklilikle ilgili sorular da artıyor. Kimileri, 2024 sonuna kadar emekli olmanın, 2025’e göre maaş açısından daha avantajlı olup olmadığını merak ediyor ki, bu konuyu geçmiş yazılarımda yazdım, gelecek yazılarımda bir kere daha değineceğim, çünkü kasım ayı aralık başı gibi durum netleşecek. Kimileri, özellikle geçmişte farklı statülerde çalışmış olanlar, hangi statüden emekli olacağını soruyor. Kimileri de hem emeklilik şartları hem de emekli maaşı açısından SSK statüsünden emekli olmanın yollarını arıyor. Sorulara açıklık getireyim.
Öncelikle şunun bilinmesi gerekiyor; çalışanlar hangi sosyal güvenlik statüsüne tabi çalışıyorsa o statüden emekli olabiliyor. Bağ-Kur’lu çalışıyorsanız Bağ-Kur üzerinden, isteğe bağlı sigortalıysanız yine Bağ-Kur üzerinden, işçi statüsünde çalışıyorsanız 4/A’lı (halk arasında bilinen adıyla SSK) olarak emekli olursunuz. Ancak birden fazla sosyal güvenlik statüsünde çalışanlarda durum farklılaşıyor. İşte, en çok merak edilen konu da bu.
7 YIL KURALI NEDİR?
Burada da 7 yıl kuralı devreye giriyor. Nedir, 7 yıl kuralı? İlk defa 2008 yılının Ekim ayı öncesinde farklı sigorta kollarında çalışanların, hangi kapsamda emekli olacaklarını belirlemek için son 7 yıldaki sigortalılık sürelerine bakılır. Bu dönemde, 1261 gün prim ödemesi yapılan sigorta kolundan emekli olunur. Bu süreler eşitse en son tabi olunan statüye göre aylık bağlanır.
Konuyu bir daha açayım. Kişinin son 7 yılda hangi statüde çalıştığı önemli. Son 7 yılda, yani 2.520 gün, kişi hangi statüde çalışmışsa emekliliği de o statüye göre oluyor ve emekli aylığı da buna göre belirleniyor. 7 yılla da kasıt, son prim ödeme tarihinden önceki fiili hizmet yılı. Son 7 yılda ödenen primin yarısı kadar prim (1260 gün) hangi sosyal güvenlik sistemine ödenmişse o sistemden emekli olunuyor.
Şöyle bir örnekle anlatayım. Geçmişte hem SSK hem de Bağ-Kur statüsünde çalışmışsanız ve son 7 yıl içinde 1260 gün SSK’ya prim ödemişseniz, SSK’lı olarak, yani 4/A’lı olarak emekli olursunuz. Yok, son 7 yıl içinde 1260 gün Bağ-Kur’a prim ödemişseniz Bağ-Kur üzerinden emekli olursunuz. Diyelim ki, her iki statüdeki çalışma yılınız aynı; bu durumda da en son 4/A’lıysanız SSK üzerinden, Bağ-Kurluysanız da Bağ-Kur üzerinden emekliliğe hak kazanırsınız.
2008 SONRASININ ŞARTLARI FARKLI
Peki, 2008 Ekim ayı sonrasında durum nedir? Ekim 2008 sonrası sigortalı olanlar için son 7 yıl kuralı geçerli değil; tüm çalışma süresine bakılarak emekli olunuyor ve maaş bağlanıyor. Burada da en fazla hangi statüde çalışılıp, prim ödenmişse emeklilik şartları da o statü üzerinden oluyor. Bu da alınacak emekli maaşını, emeklilikte alınacak zamları ve ikramiyeleri etkiliyor. Diyelim ki, 2008 sonrası sigortalı oldunuz ve en fazla primi SSK’ya ödediniz, 4/A’den emekli olursunuz.
SSK’MI, BAĞ-KUR MU?
SSK’dan mı, Bağ-Kurdan mı emekli olmak daha avantajlı diye soranlara da cevap vereyim. 4/A’lı yani, işçi statüsünde emekli olmak, Bağ-Kur statüsünde emekli olmaya göre hem emeklilik süresi hem de emekli maaşı açısından daha avantajlı. Bağ-Kurdan emekli olunacaksa da prime esas kazancın yüksek gösterilmesi, hatta imkan varsa tavandan gösterilmesi emekli maaşını ciddi oranda artırır.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
