Engelli çalışanlar ve sigortalıyken çalışma gücünde kayba uğrayıp da çalışamayanlar ne zaman ve nasıl emekli olacaklarını merak ediyor. İşte tüm yönleriyle engellilerin emekliliği. Tabloya bakarak ne zaman ve hangi şartlarda emekli olacağınızı öğrenebilirsiniz.
Çalışanların emekli olabilmesi için bazı şartları yerine getirmeleri gerekiyor. Nedir bunlar? Sigorta başlangıç tarihi ve buna bağlı olarak belirli yıl çalışmış olmak, prim ödeme gün sayısı ve yaş. Bu üç kriteri yerine getirenler emekliliğe hak kazanıyor ve emekli maaşı alabiliyor.
Engelliler içinse bu kriterlerden ikisi geçerli; sigorta başlangıç yılı ve buna bağlı belirli yıl çalışma süresi, bir diğeri de prim gün sayısı. Engellilerin emekli olabilmesi için yaş şartı aranmıyor. Engellilerin emekliliklerinde bir önemli husus da engellilik derecesi.
En Az Yüzde 40 Engelli Olunması Şart
Engellilerin emekli olabilmesi için 2008 yılının Ekim tarihi önemli bir tarih. İlk kez bu tarihten önce sigortalı olanların emekliliği farklı oluyor, 2008 Ekim tarihinden sonra ilk kez sigortalı olanların emekliliğe daha farklı oluyor.
Emekli olunabilmesi için de sağlık raporu ve engelli raporu gerekiyor. Raporlar, engellilerin ne kadar engelli olduğunu ortaya koyuyor. Rapora göre; engellilik oranının en az yüzde 40 olması gerekiyor ve yüzde 40-59 arası engeli olanlar, yüzde 60-70 arası engeli olanlar ve yüzde 80 ve üzeri engeli olanların emeklilik şartları da değişiyor.
İlk İşe Başlama Tarihi Önemli
Engelli derecesi yüzde 40-59 arasında olanlar ilk işe başladıkları tarihe göre 15 yıl ila 20 yıl çalışmaları ve 3600 ila 4400 gün prim ödemeleri halinde emekliliğe hak kazanıyorlar.
Yüzde 80 ve üzeri engeli olanlar ise hangi tarihte sigortalı olurlarsa olsunlar 15 yıl çalışıp, 3600 gün prim ödemeleri halinde emekli olup, emekli aylığı alabiliyorlar.
Çalışma Gücündeki Kayba Göre Emeklilik
Sigortalı çalışırken çalışma gücündeki kayba göre emekli olunmasının ise şartları daha farklı. Yine iki önemli kriter var; birincisi sigortalılık süresi, diğeri ise prim gün sayısı. Çalışma gücündeki kayıp yüzde 50-59 arasında olanlar 16 yıl çalışmaları ve 3700 ila 4320 gün arası prim ödemeleri halinde emekli olabiliyorlar. Anlaşılacağı üzere burada sigortalılık süresi aynı kalıyor ancak ilk sigortalı olunan tarihe göre ödenecek prim gün sayısı değişiyor.
Çalışma gücündeki kayıp yüzde 40-49 arasında olanlar ise 18 yıl çalışmaları halinde ilk işe giriş tarihlerine göre 4100 ila 4680 gün prim ödemeleri halinde emekliliğe hak kazanıyorlar.
1 Ekim 2008’den sonra sigortalı olup da engelli olanlar 15 yıl çalışıp en az 3960 gün prim ödemeleri halinde emekli olabiliyorlar.
Bağkurlu Engelliler Nasıl Emekli Olacak?
Bağ-Kurlu olup da engelli olanların emeklilik şartlarına gelince; çalışma gücündeki kayıp yüzde 60 ve üzeri olan Bağ-Kurlular, 15 yıl 3960 gün prim ödemeleri halinde emekliliğe hak kazanırken; yüzde 50-59 arası kaybı olanlar 16 yıl çalışmış olmaları ve 4320 gün prim ödemeleri halinde emekli olabiliyorlar.
Çalışma gücündeki kayıp yüzde 40-49 arası olanlar ise 18 yıl çalışıp, 4680 gün prim ödediklerinde emekliliğe hak kazanmış oluyorlar.
Engellilik Derecesine Göre Ne Zaman Emekli Olacaksınız? Tabloya Bakarak Nasıl Emekli Olacağınızı Bulabilirsiniz.
İlk Sigortalı Olundu Tarih | Yüzde 80 ve Üzeri Engelli Olanlar | Yüzde 60-79 Engelli Olanlar | Yüzde 40-59 Engelli Olanlar |
5.8.1991 ve öncesi | 15 yıl çalışıp, 3600 gün prim ödenecek | 15 yıl çalışıp, 3600 gün prim ödenecek | 15 yıl çalışıp, 3600 gün prim ödenecek |
6.8.1991-5.81994 | 15 yıl çalışıp, 3600 gün prim ödenecek | 15 yıl çalışıp, 3680 gün prim ödenecek | 16 yıl çalışıp, 3760 gün prim ödenecek |
6.8.1994-5.8.1997 | 15 yıl çalışıp, 3600 gün prim ödenecek | 16 yıl çalışıp, 3760 gün prim ödenecek | 17 yıl çalışıp, 3920 gün prim ödenecek |
6.8.1997-5.8.2000 | 15 yıl çalışıp, 3600 gün prim ödenecek | 17 yıl çalışıp, 3840 gün prim ödenecek | 18 yıl çalışıp, 4080 gün prim ödenecek |
6.8.2000-5.8.2003 | 15 yıl çalışıp, 3600 gün prim ödenecek | 17 yıl çalışıp, 3920 gün prim ödenecek | 19 yıl çalışıp, 4240 gün prim ödenecek |
5.8.2003’den sonrası | 15 yıl çalışıp, 3600 gün prim ödenecek | 18 yıl çalışıp, 4000 gün prim ödenecek | 20 yıl çalışıp, 4400 gün prim ödenecek |
Çalışma Gücündeki Kayıp Oranına Göre Nasıl Emekli Olacaksınız?
İşe Başlama Tarihi | Kayıp Oranı Yüzde 40-49 | Kayıp Oranı Yüzde 50-59 |
1.10.2008-31.12.2008 | 18 yıl çalışıp, 4100 gün prim ödenecek | 16 yıl-3700 gün |
1.1.2009-31.12.2009 | 18 yıl yıl çalışıp, 4200 gün prim ödenecek | 16 yıl-3800 gün |
1.1.2010-31.12.2010 | 18 yıl yıl çalışıp, 4300 gün prim ödenecek | 16 yıl-3900 gün |
1.1.2011-31.12.2011 | 18 yıl yıl çalışıp, 4400 gün prim ödenecek | 16 yıl-4000 gün |
1.1.2012-31.12.2012 | 18 yıl yıl çalışıp, 4500 gün prim ödenecek | 16 yıl-4100 gün |
1.1.2013-31.12.2013 | 18 yıl yıl çalışıp, 4600 gün prim ödenecek | 16 yıl-4200 gün |
1.1.2014-31.12.2014 | 18 yıl yıl çalışıp, 4680 gün prim ödenecek | 16 yıl-4300 gün |
1.1.2015’den sonrası | 18 yıl yıl çalışıp, 4680 gün prim ödenecek | 16 yıl-4320 gün |