İşveren istediği gibi çalışanı işten çıkartamaz, çalışan da isteği zaman işten ayrılamaz. İş sözleşmesini sonlandırmanın belirli şartları ve süreleri var. Her iki taraf için iş sözleşmesini sonlandırmanın süresine, ihbar süresi deniyor. İşte ihbar tazminatında tüm merak edilenler.
İhbar tazminatı hakkında okuyuculardan çokça soru alıyorum. Kimileri tazminatı alamadığını söylüyor, kimileri eksik ödendiğini iddia ediyor. Okuyuculara da hak veriyorum; kıdem tazminatı biliniyor ama ihbar tazminatına gelince çok şey bilinmiyor. Bilinmediği için de çalışanlar her durumda tazminat alacağını sanıyor, bu nedenle de hem ihbar tazminatı hem de ihbar süresi çalışan ile işveren arasında uyuşmazlığa neden oluyor. Şunu da belirtmekte fayda var; işverenler de bu konuda yeterli bilgiye sahip değil.
İHBAR SÜRESİ VAR
İşveren istediği gibi çalışanı işten çıkartamaz, çalışan da isteği zaman işten ayrılamaz. İş sözleşmesinin sonlandırmanın belirli şartları ve süreleri var. Her iki taraf için iş sözleşmesini sonlandırmanın süresine, ihbar süresi deniyor. İhbar süresi de çalışanın işyerinde geçirdiği süreye göre belirleniyor.
Çalışma süresi 6 aydan az ise ihbar süresi 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arası ise ihbar süresi 4 hafta, çalışma süresi 1.5 yıl ile 3 yıl arası ise ihbar süresi 6 hafta. Çalışma süresi 3 yıldan fazla ise ihbar süresi 8 hafta. İşte bu sürelere göre işveren ve çalışan iş sözleşmesini sonlandırabiliyor. Örneğin, bir işyerinde 4 yıldır çalışıyorsanız 8 hafta önceden iki taraf birbirine ayrılacağını bildirmek zorunda. Ancak bu 8 hafta sonra iş sözleşmesi sonlandırılabilir.
EN FAZLA 8 HAFTALIK TAZMİNAT ALINABİLİR
Peki, hangi durumlarda ihbar tazminatı ödenmek zorunda? İhbar sürelerine uyulmazsa her iki taraf için de ihbar tazminatı hakkı doğar. İşveren, çalışanı ani olarak işten çıkarır ya da ihbar süresini beklemeden iş sözleşmesini tek taraflı sonlandırırsa, çalışana ihbar tazminatı öder. Aynı şekilde işçi de ihbar süresine uymadan işten ayrılırsa, işverene tazminat ödemek durumunda. Ya da işveren çalışandan bu tazminatı talep edebilir ve ihbar süresine ait ücreti çalışandan isteyebilir. En fazla 8 haftalık ihbar tazminatı alınabilir.
NE KADAR TAZMİNAT ÖDENİR?
İhbar tazminatı işçinin çalıştığı süreye, aldığı brüt ücrete göre hesaplanıyor, ihbar süresi kadar tazminat ödeniyor. Eğer işveren, ihbardan bulunmadan çalışanı işten çıkartırsa, yasal ihbar süresi kadar ücreti ödemek durumunda. Buna da ihbar tazminatı deniyor. Örneğin, asgari ücretli çalışıyorsanız (brüt aylık 20.002, günlük 666.75, haftalık 4.667 TL) ve çalışma süreniz de 2 yılsa; işveren 6 haftalık ihbar süresini doldurmadan sizi işten çıkarırsa, 28 bin lira ödemek zorunda.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
