Koronavirüs BES’e uğramadı

Salgınla mücadele kapsamında iş yerlerine yönelik alınan tedbirlerin özellikle çalışanları ilgilendiren otomatik BES’i etkilemesi beklenirken tam tersi oldu. Şaşırtıcı bir gelişme ile mart başından bu yana otomatik BES’e 67 bine yakın yeni çalışan girdi.

11 Mayıs tarihli Hürriyet Gazetesi Sigortalı Yaşam Sayfasında çıkan habere göre, koronavirüs vakasının ilk görüldüğü mart ayında; önce 130 bine yakın işyeri İçişleri Bakanlığı’nın genelgesi ile kapatıldı, ardından başta fabrikalar olmak üzere büyük işyerleri salgınla mücadele kapsamında ya faaliyetini geçici olarak durdurdu ya da azalttı. Bu süreçte de çalışanların bir kısmı ücretsiz izne ayrıldı, bir kısmı ise işten çıkartıldı; bazı işverenler de kısa çalışma ödeneği başvurdu. Beklentiler, bu gelişmelerin hem gönüllü Bireysel Emeklilik Sistemini (BES) hem de 45 yaş altı çalışanların sisteme otomatik girmesine imkan tanıyan otomatik katılım sistemini ciddi etkilemesi yönündeydi. Hatta kimi kesimler, sisteme bırakın yeni kişilerin girmesini, mevcut kişilerin bile büyük kısmının BES’ten çıkacağını söylüyordu. Özellikle de otomatik katılım sisteminde ayrılmalar olacağından endişe duyuluyordu.

2 Bin Yeni Şirket Girdi

Ancak beklenen olmadı ve koronavirüs BES’i etkilemedi. Hatta aksine, sisteme katılımcı sayısında az da olsa artış bile yaşandı. Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre, gönüllü BES’te, bu yılın şubat sonu itibariyle 6 milyon 900 bin kişi varken ve katılımcıların fon toplamı 113.4 milyar lira iken; 1 Mayıs itibariyle sistemdeki katılımcı sayısı sadece 22 bin kişi azalarak 6.7 milyon kişiye düşerken, fon büyüklüğü ise 113.4 milyar liraya yükseldi.

Otomatik BES’te ise tam tersi bir gelişme yaşandı. 29 Şubat’ta, otomatik BES’te 5 milyon 388 bin çalışan bulunurken, 1 Mayıs tarihinde sistemdeki çalışan sayısı 5 milyon 455 bine çıktı. Yani, iki ayda sisteme 66 bin 894 yeni çalışan girdi. Aynı tarihlerde sistemdeki işveren sayısı 216 bin 531’den, 218 bin 506’ya yükseldi; sisteme bin 975 yeni şirket daha girdi. Şubat sonunda otomatik BES’teki fon toplamı 8.6 milyar olurken, 1 Mayıs’ta fon büyüklüğü 9.2 milyar liraya yükseldi.

Tasarruflarını Bozdurmadılar

Bu da şunu gösterdi ki, salgın döneminin yarattığı kriz ortamında bile kişiler tasarruflarını bozdurmak istemedi, BES’ten ayrılmadı. Bunun da birkaç nedeni var. Birincisi, emeklilik fon getirilerinin yüksek olmasından dolayı sistemdeki katılımcıların birikimlerinin artması; ikincisi, kişilerin BES’teki devlet katkısı haklarını kaybetmek istememesi. Şunu da belirtmek lazım, salgının uzun sürmesi halinde bu tablo değişebilir ve kişiler, birikimlerini bozdurmak durumunda kalabilir.