Bina tamamlama ve yapı sigortası, OVP’ye girdi. İnşaatlardan sigorta şirketleri sorumlu olacak. İnşaat yarım kalırsa tamamlayacaklar veya evin bedelini vatandaşa ödeyecekler. Bina tamamlama sigortası halen var. Kentsel dönüşüme alınan bazı binalarda uygulandı. OVP ile yaygınlaştırılması veya zorunlu hale getirilmesi gündemde.
2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Programa (OVP), bina tamamlama sigortası da girdi. Program döneminde bina tamamlama sigortasının yaygınlaştırılmasına ilişkin çalışmalar yürütülecek. Sigortanın oto denetim rolü hayata geçirilerek inşaat kalitesinin yükseltilmesini teminen yapı denetim sürecinde yer alan kişi ve kuruluşların mesleki sorumluluk sigortası ve yapı müteahhitlerinin yapı sorumluluk sigortası yaygınlaştırılacak.
Hürriyet Gazetesi’nde yer alan habere göre, bina tamamlama sigortası halen uygulanıyor. Özellikle Ankara’da, kentsel dönüşüm kapsamında bazı belediyelerin projelerinde binan tamamlama sigortası uygulandı ve konutlar hak sahiplerine teslim edildi. Sigorta, konut sahibi olacakları ve inşaat firmalarını koruyor. İnşaat projesinin başında müteahhit sigorta yaptırabileceği gibi kentsel dönüşüm kapsamında binasını dönüştürmek isteyen konut sahipleri de müteahhitten bu sigortayı isteyebiliyor. Hürriyet Gazetesi’ndeki haberin detayları şöyle:
KONUT DA YAPACAKLAR
Sigorta şirketi, sigortalayacağı inşaat şirketinin mali yapısını, tecrübelerini inceliyor. İnşaat şirketini riskli görür, projeyi bitiremeyeceğine karar verirse sigorta yapmıyor ya da ek teminatlar istiyor. Riskli görmezse, bina tamamlama sigortasını yapıyor. İnşaat süresi içinde şirket, sigortacıya karşı yükümlülüklerini yerine getirmez, mali yapısını bozacak girişimler içinde bulunur ya da eksik malzeme kullanımı gibi yollara saparsa; sigorta şirketi sözleşmeyi sona erdiriyor ve bunu da yetkili kurumlara bildiriyor. İnşaat süresi içinde müteahhit iflas eder, konutları sahiplerine teslim edemezse devreye sigorta şirketi giriyor, konut için o tarihe kadar ödenen tüm bedeli tüketiciye ödüyor ya da sigorta şirketi, inşaatın tamamlanmasını sağlıyor, tüketiciye konutu teslim ediyor.
Bina tamamlama sigortasının yaygınlaşamamasının nedeni ise yasal bazı eksikliklerin olması. Orta Vadeli Programa göre bina tamamlama sigortasının yaygınlaştırılması için yasal çalışmalar yürütülecek, diğer taraftan da yapı denetim sürecinde yer alan kuruluşlar ve müteahhitlere yönelik yapılacak yapı sorumluluk sigortası ile de inşaatların denetim sürecine sigorta şirketleri de dahil edilecek.
AHMET YAŞAR: DÜZENLEMEYE İHTİYAÇ VAR
Maher Holding Sigorta Grubu Başkanı Ahmet Yaşar, bina tamamlama sigortasının yaygınlaşabilmesi için düzenlemeye ihtiyaç olduğunu söyledi. Yaşar, bina tamamlama sigortasının 2018’den beri uygulandığını, ancak sigorta sürecinde bazı sıkıntılar olduğunu vurgulayarak, sigortanın Ticaret Bakanlığı kapsamında uygulamaya girdiğini ve maketten konut satışına yönelik uygulamaya alındığını, ancak bugün gündemde kentsel dönüşümün olduğunu söyledi. Yaşar, şu açıklamaları yaptı:
“Kentsel dönüşüm Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın konusu. Bakanlık da bina tamamlama sigortasının kullanılabilmesi için düzenleme beklentisi içinde. Bu konuda Türkiye Sigorta Birliği, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile ortaklaşa yürütülen çalışmalar tamamlandı. Bir paket halinde SEDDK’nın yayımı için kendilerine sunduk. Sanıyorum kısa süre içerisinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın beklediği düzenlemeler gerçekleştirilecek ve önündeki engeller kalkacak. Bir engel de bankalar karşısında haksız rekabete uğramamak adına vergi ve harç istisnası getirilmesi. Sanıyorum bu iki düzenleme yapıldığında bina tamamlama sigortasının önünde engel kalmayacak.”
SİGORTA NASIL İŞLEYECEK?
- Topraktan veya maketten satışlarda ve kentsel dönüşüm projelerinde bina tamamlama sigortası kullanılabilecek.
- İnşaata başlamadan önce müteahhit bina tamamlama sigortası yaptırabileceği gibi inşaattan konut alacaklar da müteahhitten bina tamamlama sigortasını isteyebilir.
- Sigortayı müteahhit yaptıracak, primlerini de inşaat şirketi ödeyecek.
- Sigorta şirketleri, sigorta yapacağı inşaat şirketinin mali yapısını, geçmiş tecrübelerini detaylı inceleyerek, poliçe düzenleyecek. Sigortacı, inşaat şirketini riskli görür, projeyi bitiremeyeceğine karar verirse sigorta yapmayacak ya da ek teminatlar isteyebilecek.
- İnşaat sürecinde de sigorta şirketinin denetimleri devam edecek. Müteahhit yükümlülüklerini yerine getirmez, mali yapısını bozacak girişimlerde bulunur veya da çürük malzeme kullandığı sigorta şirketi tarafından tespit edilirse sigorta şirketi sözleşmeyi sona erdirecek, bunu da Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bildirecek.
- İnşaat süresi içinde inşaat şirketinin iflas etmesi ya da sözleşmede belirtilen sürenin üzerinden 12 ay geçmesine rağmen halen konutları teslim edememesi durumunda, devreye sigorta girecek.
- Sigorta şirketi, tüketicinin konut için o tarihe kadar ödediği peşinat ve taksitler dahil tüm bedeli tüketiciye yasal faizi ile birlikte ödeyecek.
- Veya sigorta şirketi başka bir müteahhit ile anlaşarak, konutları tamamlayıp, tüketiciye teslim edecek. Bu durumda konutların yeni teslim tarihi 24 ayı geçemeyecek. Böylece sigorta şirketi, tüketici ve yatırımcıların aleyhine riskler gerçekleşmesi halinde doğrudan projeye müdahil olarak projelerin tamamlanmasını sağlayıp küçük yatırımcıların zarar görmesini engelleyecek.
- Sigortanın primleri ise inşaattaki konut sayısına, projenin süresine ve bedeline göre sigorta şirketleri tarafından serbestçe belirlenecek.
- Bina tamamlama sigorta inşaat şirketleri için de avantaj getirecek. Çünkü sigorta bankalardaki teminat limitlerinden ayrı olduğu için yatırımcı inşaat şirketi bankalardaki limitlerini kullanmıyor.
