Tarım Bakanlığı iklim değişikliği raporu hazırladı, ‘iklim bazlı dinamik sigorta’ önerdi

Tarım ve Orman Bakanlığı, “İklim Değişikliği ve Tarım” Raporu yayımladı. Raporda, iklim değişikliğinin tarım ve gıda sektörü üzerindeki etkilerine detaylı yer verilirken hem tespit yapıldı hem de çözüm önerileri ortaya kondu.

Editör: Aytaç NALLAR

İklim Değişikliği ve Tarım Raporunda, tarım sigortasına da detaylı yer verildi. Tarım sigortasının iklim değişikliğine uyumda önemli tedbirlerinden biri olduğunun belirtildiği raporda, iklim bazlı dinamik tarımsal sigortanın yaygınlaştırılması gerektiğini de vurgulandı.

Raporda, “İklim değişikliğinin etkileri ve sonuçları hissedilir şekilde yaşantımızı etkilemekte, salgın hastalıklar, kuraklık, erozyon, çölleşme, iklim kuşaklarının yer değiştirmesi, şiddetli hava olaylarının artması, deniz seviyesinin yükselmesi, doğal dengenin bozulması sonucu yaşam türlerinin zarar görmesi ve insan sağlığının bozulmasına neden olmaktadır. Bu durum sosyo-ekonomik sektörleri ve ekolojik sistemleri doğrudan yada dolaylı olarak etkileyerek istenmeyen sonuçlara yol açmaktadır” denildi.

İşte; Tarım ve Orman Bakanlığı’nın İklim Değişikliği ve Tarım Raporu’ndan çarpıcı başlıklar.
  • Türkiye için önümüzdeki 10 ve 20 senenin tarım politikaları belirlenirken, 2-3 derece sıcaklık artışı ve bu artışın iklim üzerine yaratacağı etkiler varsayım senaryosu olarak ele alınmalı ve politika planları bu çerçevede yapılmalıdır.
  • 1,1-1,3 derecelik sıcaklık artışlarında, GSYH’ a değişimi ilk periyotta (2030-2034) yüzde 1, ikinci periyotta (2040-2049) ise yüzde 1,4’lük bir düşüş görülmektedir.
  • 2030-2039 yılları arasında ortalama verim kayıpları yüzde 6-7 civarında iken 2040-2049 arasında verim kayıplarının ortalaması yüzde 8-9 seviyesine ulaşmaktadır.
  • Genel olarak, iklim koşullarındaki değişimin etkisi yalnızca tarım sektörü aracılığıyla simüle edilse dahi, etkiler ekonominin geri kalanına da belirgin bir şekilde nüfuz etmektedir.
  • Küresel ortalama sıcaklıktaki her bir santigrat derece artışın, küresel ortalama arazi verimlerini buğdayda yüzde 6, mısırda yüzde 7,4, pirinçte yüzde 3,2 ve soya fasulyesinde yüzde 3,1 azaltacağı öngörülmektedir.
  • 3 derecelik sıcaklık artışları için (2050 yılı civarında) yüzde 25-50 seviyesinde verim kayıpları öngörmektedir.
  • Bununla birlikte, tahıllarda yıllık verim değişkenliğinin de artacağı öngörülmektedir. Tahıl ürünleri fiyat esneklikleri düşük birincil tüketim ürünleri olduğu için yıllık değişkenlikler uluslararası piyasalarda risk algısını artırmaktadır.

İklim Değişikliğinin Tarıma Etkileri

  • Daha sıcak ve az yağışlı iklim koşulları.
  • Ekstrem meteorolojik olaylarda artış.
  • Su kaynaklarında azalma.
  • Kuraklık şiddetinde artış.
  • Su ve toprak kalitesinin bozulması.
  • Ekosistemin bozulması ve biyolojik çeşitliliğin azalması.
  • Ekolojik alanlarda kayma.
  • Tarımsal üretimde ve kalitede azalma.
  • Zararlılarda ve hastalıklarda artış.
  • Gübreleme ve ilaçlama sorunları.
  • Sürdürülebilir gıda güvenliği sorunları.

İklim Değişikliğinin Tarımsal İşletmelere Etkileri

  • Ekim-dikim problemi.
  • Hasat-harman problemi.
  • Toprak işleme problemi.
  • Gübreleme problemi.
  • İlaçlama problemi.
  • Kültürel problemler (çapalama, budama gibi.).
  • Verimde problemler.
  • Kalitede problemler.
  • Suyun-sulama suyunun teminindeki problemler.
  • Bitkisel çeşitlilik problemleri.
  • Artan CO2 konsantrasyonlarının bitki gelişimini artırması.

Gıda Sektörüne Etkileri Gıda fiyatlarında % 85’e Varan Artışlar Olacak

Yirmibirinci Yüzyılın stratejik sektörleri arasında gösterilen gıda sektörü, 2050’de 10 milyara ulaşacağı hesaplanan dünya nüfusunun beslenmesinde önemli bir tehdit ile karşı karşıyadır. Araştırmalar, 2050 yılında dünya nüfusunu beslemek için tarım ve gıda üretiminin, bugünkü düzeyinden en az yüzde 50 oranında arttırılması gerektiğini belirtmektedir.

IPCC’nin (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) değerlendirme raporları, iklim değişikliğinin etkisiyle dünyada su kıtlıklarının ve kuraklıkların artacağını, tarımsal verimliliklerin düşeceğini, gıda fiyatlarında dünya genelinde yüzde 85’e varan artışların gerçekleşebileceğini öngörmektedir. Yağış rejiminin değişmesi nedeniyle bazı tarım alanlarının kuraklaştığı, tarımsal ürünlerin olgunlaşma sürelerinin değiştiği, bazı tarım alanlarının sel suları altında kalarak kullanılamaz hale geldiği ya da deniz suyunun yükselmesi ile tuzlandığı ve bu koşullarda verimin düştüğü bilinmektedir. Yüksek sıcaklıklarda gıdalarda bakteri üretimi artacaktır. İklim değişikliği gıda güvenliğini de tehdit etmektedir.

Tarım Sigortası İklim Değişikliğine Uyumda Önemli Tedbirlerinden

Tarımsal faaliyetlerin doğal afetlere karşı sigortalanması ile sektörün kırılganlığının azaltılması, çiftçinin gelir dengesi sağlanarak sektörde kalmaları açısından sigorta, iklim değişikliğine uyumda önemli tedbirlerinden biridir.

2020 yılında; ilçe bazlı kuraklık verim sigortasıyla, kuru tarım alanlarında yetiştirilen buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, nohut, kırmızı mercimek ve yeşil mercimek ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluklarında, dolu paketi dışındaki; kuraklık, don, sıcak rüzgar, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerinden kaynaklı verim azalışları, Tarım Sigortaları Havuzu tarafından teminata alınması iklim değişikliğine uyum için Bakanlığımızın önemli uygulamalarıdır.

İklim Değişikliğinin Etkilerine Karşı Neler Yapılmalı?

  • Tarımda iklim değişikliğine uyum seferberliğine geçilmelidir.
  • İklim değişikliğine “Uyum Fonu” acilen oluşturulmalıdır.
  • Tarımda İklim Değişikliği Araştırma ve Uygulama Enstitüsü kurulmalıdır.
  • Düşük gelirli çiftçilere iklim değişikliğine uyum destekleri sağlanmalıdır.
  • Doğrudan ekim uygulamaları yaygınlaştırılmalıdır.
  • Yağmur hasadı uygulamaları yaygınlaştırılmalıdır.
  • Organik tarım ve diğer doğa-dostu tarımsal yöntemlerin tüm tarım topraklarının yüzde 10 ve üzerinde uygulanması hedefi konmalıdır.
  • Yüzde 100 basınçlı sulamaya geçilmelidir.
  • Arazi toplulaştırma yaygınlaştırılmalıdır.
  • İklim bazlı dinamik tarımsal sigorta yaygınlaştırılmalıdır.
  • Risk-yönetim odaklı uluslararası ticaret politikaları geliştirilmelidir.
  • Türkiye genelinde çiftçiler, çocuklar ve gençler iklim değişikliğinin gözlemlenen ve beklenilen etkilerine bağlı olarak, eğitim programları ile desteklenmelidir.