2020’nin ocak-eylül dönemi trafik sigortası rakamları açıklandı. Son 2 aydır trafik sigortasında reel olarak eksi büyüme yaşanıyor. Peki, trafik sigortasında neler oluyor? Hürriyet Gazetesi Yazarı Noyan Doğan, analiz etti…
Türkiye Sigorta Birliği, 2020’nin 9 aylık verilerini açıkladı. Sigorta pazarı koronavirüse rağmen hızlı büyümesini sürdürüyor. Sektör toplamda yüzde 22,4, reel olarak da yüzde 9,6 büyüdü. Büyümede, reel olarak yüzde 52,4 ile hayat sigortalarının payı büyük. Hayat dışı branşlarda ise reel büyüme yüzde 4,7 oldu.
Bir önceki ay yani ağustosta ise hayat dışı sigortalar yine yüzde 4,6 büyüdü. Ocak ayından itibaren bakarsak da sene başında hayat dışı branşlar yüzde 9’larda büyürken, pandeminin başladığı mart ayında büyüme yüzde 5’lere geriledi, mayıs ayında sıfır büyümeye kadar düştü; hazirandan itibaren de yüzde 2’lerle toparlanma başladı. Son üç ayda büyüme yüzde 4’lerde seyrediyor. Ekonominin genel büyümesi ile mukayese ettiğimizde reel bazda iyi bir büyümeden bahsedebiliriz.
Büyüme Enflasyona Takıldı
Ama asıl dikkatimi çeken, trafik sigortasındaki gelişim oldu. TSB’nin açıkladığı rakamlara göre 2020’nin ocak-eylül döneminde sigortacılar, 14 milyar lira trafik primi üreterek, geçen senenin aynı dönemine göre nominal olarak yüzde 10’a yakın üretim artışı gösterirken, reel olarak büyümedi, aksine yüzde 1,66 küçüldü.
Yani, trafik sigortasında büyüme enflasyona takılmış gözüküyor. Bir önceki aya baktığımızda, yani bu yılın ocak-ağustos döneminde de benzer bir durum hakim. Bu dönemde de trafik sigortası büyümemiş, aksine yüzde 1,32 reel küçülmüş. Geçen seneye de baktım. 2019’un ocak-eylül döneminde ise trafik sigortası nominal olarak yüzde 15,82, reel olarak da yüzde 6 büyüme gerçekleşmiş.
2019’un ocak-ağustos döneminde yıllık enflasyon yüzde 15,01 iken bu yılın aynı döneminde enflasyon yıllık bazda yüzde 11,77 olarak gerçekleşti. İki yıldır trafik sigortasında primler enflasyon karşısında erirken, bu yıl enflasyon geçen seneye oranla daha düşük olmasına karşın erime daha fazla olmuş.
Prim Artış Hızı Azalıyor
Son üç yılda trafik sigortasındaki seyre de baktım; hem üretime hem de araç bazında verilen teminat tutarına. Geçen yılın 9 aylık döneminde teminat adedi azalırken, primlerin arttığı; bu yıl ise tam tersi, teminat adetleri artarken, primlerin azaldığı göze çarpıyor.
Mesela geçen yıl otomobillerde teminat adeti sadece yüzde 3 artarken, prim yüzde 17’ye yakın artmış ama bu senenin 9 ayında teminat adedi yüzde 6’ya yakın artarken, primler sadece yüzde 5 artış göstermiş. Yine geçen sene minibüslerde yüzde 21’lerde prim artışı yaşanırken, bu sene aynı grupta prim artışı yüzde 15’lerde kalmış.
Tabloda trafik sigortasında son 3 yılın 9 aylık döneminin teminat ve prim artışları detaylı yer alıyor.
2018/2019 Trafik Sigortası Teminat Adeti ve Prim Üretimi ve Mukayesesi TL
Araçlar |
2018 Teminat |
2018 Prim |
2019 Teminat |
2019 Prim |
Prim Artışı % |
Teminat Artışı % |
Otomobil |
8.563.207 |
4.900.122.191 |
8.889.311 |
5.704.795.412 |
16,42 |
3,81 |
Taksi |
54.365 |
106.636.829 |
52.552 |
126.575.258 |
18,7 |
-3,34 |
Minibüs |
294.019 |
381.469.180 |
291.764 |
460.822.065 |
20,8 |
-0,77 |
Otobüs (16-30 koltuk) |
100.659 |
189.078.880 |
95.971 |
219.903.256 |
16,3 |
-4,66 |
Otobüs (31 ve üstü) |
21.935 |
103.893.807 |
21.117 |
120.960.306 |
16,43 |
-3,73 |
Kamyonet |
2.411.749 |
1.878.711.356 |
2.479.251 |
2.146.094.533 |
14,23 |
2,8 |
Kamyon |
297.006 |
615.697.134 |
276.510 |
690.483.572 |
12,15 |
-6,9 |
İş Makinası |
42.795 |
23.070.518 |
35.252 |
21.011.505 |
-8,92 |
-17,63 |
Traktör |
700.589 |
92.005.715 |
686.521 |
100.456.760 |
9,19 |
-2,01 |
Römork |
1.185 |
1.043.661 |
1.055 |
962.001 |
-7,82 |
-10,95 |
Motosiklet |
848.732 |
220.840.283 |
866.563 |
260.640.569 |
18,02 |
2,1 |
Tanker |
14.480 |
15.925.044 |
13.353 |
17.152.245 |
7,71 |
-7,79 |
Çekici |
165.542 |
548.593.644 |
169.938 |
642.366.994 |
17,09 |
2,66 |
Özel Amaçlı Taşıt |
35.493 |
60.577.366 |
34.563 |
65.800.904 |
8,62 |
-2,62 |
Tarım Makinesi |
4.112 |
913.680 |
4.615 |
1.186.126 |
29,82 |
12,21 |
Toplam |
13.555.869 |
9.138.579.287 |
13.918.334 |
10.579.211.505 |
15,76 |
2,67 |
2019/2020 Trafik Sigortası Teminat Adeti ve Prim Üretimi ve Mukayesesi TL
Araçlar |
2019 Teminat |
2019 Prim |
2020 Teminat |
2020 Prim |
Prim Artışı % |
Teminat artışı % |
Otomobil |
8.889.311 |
5.704.795.412 |
9.364.323 |
5.978.100.510 |
4,79 |
5,34 |
Taksi |
52.552 |
126.575.258 |
55.990 |
154.381.604 |
21,97 |
6,54 |
Minibüs |
291.764 |
460.822.065 |
300.218 |
533.376.721 |
15,74 |
2,9 |
Otobüs (16-30 koltuk) |
95.971 |
219.903.256 |
93.199 |
240.862.194 |
9,53 |
-2,89 |
Otobüs (31 ve üstü koltuk) |
21.117 |
120.960.306 |
20.209 |
130.689.941 |
8,04 |
-4,3 |
Kamyonet |
2.479.251 |
2.146.094.533 |
2.596.134 |
2.353.679.177 |
9,67 |
4,71 |
Kamyon |
276.510 |
690.483.572 |
290.662 |
834.779.988 |
20,9 |
5,12 |
İş Makinası |
35.252 |
21.011.505 |
37.468 |
26.438.116 |
25,83 |
6,29 |
Traktör |
686.521 |
100.456.760 |
752.592 |
125.364.280 |
24,79 |
9,62 |
Römork |
1.055 |
962.001 |
1.173 |
1.327.141 |
37,96 |
11,2 |
Motosiklet |
866.563 |
260.640.569 |
930.143 |
300.127.499 |
15,15 |
7,34 |
Tanker |
13.353 |
17.152.245 |
13.482 |
20.100.824 |
17,19 |
0,97 |
Çekici |
169.938 |
642.366.994 |
185.204 |
798.429.751 |
24,29 |
8,98 |
Özel Amaçlı Taşıt |
34.563 |
65.800.904 |
41.376 |
86.747.415 |
31,83 |
19,71 |
Tarım Makinesi |
4.615 |
1.186.126 |
5.663 |
1.686.618 |
42,2 |
22,71 |
Toplam |
13.918.334 |
10.579.211.505 |
14.687.836 |
11.586.091.780 |
9,52 |
5,53 |
Maliyet Artışı Sorun Olabilir
Özetle, trafik sigortasında prim artış hızı azalıyor. Enflasyonun yüzde 10’larda olduğu bir ortamda da trafik sigortasında büyüme negatif oluyor. Bu iyi bir şey mi? Nereden baktığınıza bağlı… Primlerin artmaması tüketicilerin lehine bir durum; buradan bakarsanız, olumlu bir gelişme. Ancak enflasyonun, dövizin artması hasar maliyetlerini artırdığından; bu da sigortacılar açısından olumsuz bir durum yaratıyor. Maliyetlerdeki artışın uzun sürmesi ise ne tüketiciyi ne de sigorta şirketinin mutlu edecek bir durum.