Türkiye genelinde sigortalanabilir 20 milyon konutun 11 milyonunun zorunlu deprem sigortası bulunuyor. Zorunlu afet sigortası uygulamaya girdiğinde sigortalı konut sayısı 16 milyona çıkacak ki, bu da konutların yüzde 80’inin afet sigortası kapsamına alınacağı anlamına geliyor. Peki, afet sigortası neleri kapsayacak, mevcutta zorunlu deprem sigorta poliçesi olanlar ne yapacak?
Zorunlu afet sigortası ile ilgili çalışmalar tamamlandı, yasalaşmaya hazır hale geldi. Sene sonuna kadar zorunlu afet sigorta Meclis gündemine gelecek ve yasalaşacak. 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren de uygulanmaya başlayacak. Bir başka ifade edile 1 Ocak’tan itibaren artık tüm konutlar zorunlu olarak afet sigortasını yaptıracak.
Bugün Türkiye genelinde sigortalanabilir 20 milyon konutun 11 milyonunun zorunlu deprem sigortası bulunuyor. Zorunlu afet sigortası uygulamaya girdiğinde sigortalı konut sayısı 16 milyona çıkacak ki, bu da konutların yüzde 80’inin afet sigortası kapsamına alınacağı anlamına geliyor. Peki, afet sigortası neleri kapsayacak, mevcutta zorunlu deprem sigorta poliçesi olanlar ne yapacak? Madde madde anlatayım. Önce şunun altını çizeyim, zorunlu afet sigortasının en önemli özelliği, afet sonrası vatandaşların acil ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için 150 bin lira acil ihtiyaç teminatını içermesi. Gelelim, detaylara.
ELEKTRİK, SU, DOĞALGAZ, İNTERNETTE ZORUNLU
- 2000 yılından bu yana DASK kapsamında uygulanan zorunlu deprem sigortası 1 Ocak 2025 tarihi itibariyle kalkıyor, yerine yine DASK kapsamında zorunlu afet sigortası geliyor.
- Zorunlu afet sigortası, başta deprem, sel, heyelan, su baskını, fırtına, dolu ve orman yangını olmak üzere tüm afetleri kapsayacak.
- Zorunlu deprem sigortasının kapsamı dışında tutulan köy alanları ve köylerdeki konutlar, zorunlu afet sigortası kapsamına alınacak. Böylece köylerdeki konutlar zorunlu afet sigortası yaptırabilecek.
- Deprem sigortasında olduğu gibi afet sigortası da zorunlu olacak ve tüm konutlar sigortayı yaptıracak.
- Zorunlu afet sigortası elektrik, su, doğalgaz, internet aboneliklerinde ve tapu işlemlerinde zorunlu olacak. Yani, afet sigortası olmayan konuta elektrik, su, doğalgaz, internet bağlanmayacak.
ACİL İHTİYAÇLAR İÇİN 150 BİN TL ÖDENECEK
- Zorunlu afet sigortası ile getirilen en önemli değişiklik, acil ihtiyaç teminatı verilecek olması. Acil ihtiyaç teminatı deprem dışındaki tüm afetler için verilecek ve teminat tutarı 150 bin lira olacak. Acil ihtiyaç bedeli konut içinde yaşayan kişiye ödenecek. Örneğin, zorunlu afet sigortası olan konutun içindeki eşyalar selden zarar gördü ya da sel baskını sonucu konutu çamur bastı veya da konutun boyası, parkeleri zarar gördü; sigortalının, acil ihtiyaçlarını karşılaması için DASK, 150 bin lira ödeyecek. Kiralık konutlarda, ev sahibi zorunlu afet sigortasını yaptırmış olsa da, selden ya da fırtınadan konutun içi zarar gördüğünde; DASK, 150 bin lirayı konut sahibine değil, evin içinde oturana ödeyecek. Acil ihtiyaç teminatından yararlanılabilmesi için de zorunlu afet sigortasının yaptırılması gerekiyor. Sigorta yaptıran, acil ihtiyaç teminatı için ayrıca bir prim ödemeyecek, teminat ZAS’ın içinde otomatik olarak verilecek.
- Acil ihtiyaç teminatı hasar oranına göre ödenecek. En yüksek ödenecek tutar 150 bin lira. Örneğin, selden konutun içinde hafif hasar olursa 150 bin liranın yüzde 10 ya da 15’i ödenecek. Mesela, selden dolayı konutun içini 50 santime kadar su bastı, 150 bin liranın tamamı ödenecek. DASK, afetin hemen ardından ödemeyi yapacak.
PRİMLER BÖLGELERE GÖRE FARKLILAŞACAK
- Deprem sigortasında, deprem derecesine ve konutun metrekaresine göre prim hesaplanırken, zorunlu afet sigortasında afet bölgelerine göre primler farklılaşacak. Türkiye, deprem riskine göre 7 bölgeye, sel riskine göre de 5 bölgeye ayrılıyor. Zorunlu afet poliçesinde, sel riski yüksek bölgede (Örneğin Karadeniz) sel teminatı için yüksek prim, deprem için çok az prim ödenirken; deprem riski yüksek bölgede (Örneğin Marmara) deprem için yüksek, sel afeti için çok düşük prim ödenecek. Buna karşın konutlar bütün teminatlara sahip olacak.
- Zorunlu afet sigortası 1 Ocak’ta uygulamaya gireceğinden, mevcutta zorunlu deprem sigortası olanların poliçe bitim tarihine kadar deprem sigortaları devam edecek, poliçe bittikten sonra zorunlu afet sigortasına geçilecek. Ancak isteyen sigortalılar, afet sigortası uygulanmaya başladığında, ellerindeki deprem poliçesini iptal ettirip, afet sigortasını yaptırabilecek.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
