10 yıl önce yaşanan Van depreminde DASK birçok açıdan ilkleri yaşadı. DASK, en yüksek hasarı; kuruluşundan 10 yıl sonra ilk defa Van depreminde ödedi. Zorunlu deprem sigortası olup da depremde hasar görenlere o tarihte toplam 120 milyon lira hasar ödemesi yaptı. DASK, hasar tespit çalışmalarını bitirmesine rağmen hasar ödeyecek kişileri bulmakta uzun süre zorlandı.
Yazan: Oben ÜNÜVAR
Van depreminin üzerinden 10 yıl geçti. Van, 23 Ekim 2011’de saat 13.41’de, 7.2 büyüklüğünde depremle sarsıldı ve deprem, Van ve Erciş’te ciddi yıkıma neden oldu. Van, 9 Kasım’da ise 5.6 büyüklüğünde ikinci bir depremle daha sarsıldı. Depremlerde 644 kişi hayatını kaybetti, 2 bin kişi yaralandı. Van depreminin yarattığı kayıp 1.5 milyar doları geçti.
Van depreminin, Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), açısından ayrı bir önemi var. 1999 Marmara Depremi sonrası kurulan DASK, en yüksek hasarı; kuruluşundan 10 yıl sonra ilk defa Van depreminde ödedi ve o dönem DASK, Van depremini, ‘Düzce depreminden sonra meydana gelen en büyük deprem’ olarak nitelendirdi.
DEPREM ÖNCESİ SİGORTALILIK ORANI YÜZDE 9’DU
DASK, Van depreminde, zorunlu deprem sigortası olup da depremde hasar görenlere o tarihte toplam 120 milyon lira hasar ödemesi yaptı.
Deprem öncesinde Van’da toplam zorunlu deprem sigortalı konut sayısı 7 bin 300’dü ve Van ilinde deprem öncesi sigortalılık oranı yüzde 9’du. Depremde, DASK’a, 5 bin 500 konuttan hasar ihbarı geldi ki, bunun yüzde 90’ını Van’dan, kalanı ise depremin etkilediği civar illerdendi.
HASAR ÖDEYECEKLERDİ AMA KONUT SAHİPLERİNİ BULAMADILAR
Van depreminde DASK açısından ilginç bir durum daha yaşandı. İlk deprem 23 Ekim’de meydana gelirken, 9 Kasım’da 5.6 büyüklüğünde ikinci depremin yaşanması; hem hasar tespiti açısından hem de hasar ödenmesi açısından hesapları değiştirdi. Depremler sonrası sigortalıların büyük kısmının Van’ı terk etmesi üzerine de DASK, hasar tespit çalışmalarını bitirmesine rağmen hasar ödeyecek kişileri bulmakta uzun süre zorlandı.
DEPREM SONRASI SİGORTALILIK ORANI YÜZDE 127 ARTTI
Peki, Van depremi sonrası sigortalılık oranlarında bir değişiklik oldu mu? Türkiye genelinde zorunlu deprem sigortalılık oranı Van depremi sonrasında yüzde 12 arttı ve o dönem Türkiye genelinde sigortalı konut sayısı 3.8 milyon adete yükseldi.
Van’da ise sigortalılık oranında daha yüksek artış yaşandı. Van’da zorunlu deprem sigortası poliçe sayısı yüzde 127 artışla 15 binlerin üzerine çıktı. Ancak depremden bir yıl sonra maalesef sigortalılık oranı yavaş yavaş düştü.
Bugün ise Van’da 80 bin 720 adet konutun 51 bini sigortalı. Buna göre Van’da depreme karşı konutlarda sigortalılık oranı yüzde 54’ün biraz üzerinde.