Emekli maaş artışıyla ilgili düzenleme vergi yasa tasarısı ile birlikte Meclis’e sunuldu. Tasarı komisyonlarda görüşülüp, yasalaştıktan sonra en düşük emekli aylığı 12.500 liraya çıkartılacak. Peki, hangi emekliler bundan yararlanacak, ne zaman hesaplara yatırılacak? İşte detaylar.
En düşük emekli aylığı 12.500 liraya çıkartılıyor. Emekli maaş artışıyla ilgili düzenleme vergi yasa tasarısı ile birlikte Meclis’e sunuldu. Tasarı komisyonlarda görüşülüp, yasalaştıktan sonra en düşük emekli aylığı 12.500 liraya çıkartılacak. Yeri gelmişken belirteyim, 12 Haziran tarihinde, ‘Emeklinin kök maaşında tüm merak edilenler’ başlıklı yazımda, Temmuz ayında en düşük emekli aylığının 12.500 liraya çıkartılacağını belirmiştim.
En düşük emekli aylığının artırılması konusunda bir bilgiyi daha paylaşım. 2019 yılında en düşük emekli aylığı 1.000 liraya, 2020 yılında 1.500 liraya, 2022 yılında önce 2.500 liraya ardından 3.500 liraya, 2023 yılının Ocak ayında 5.500, Temmuz ayında 7.500 liraya, 2024’ün Ocak ayında da 10.000 liraya çıkartıldı. Şimdi de en düşük emekli aylığı 12.500 liraya yükseltilecek. Yaklaşık 3 milyon 700 bin emekli bu artıştan faydalanacak. Yani son 5 yılda en düşük emekli aylığı 8 kere artırıldı.
KÖK MAAŞLAR DEĞİŞMEYECEK
Öncelikle belirteyim, bu, seyyanen zam değil, kök maaş artışı da değil. Bugün uygulanan ve 10.000 lira olan en düşük emekli aylığı 12.500 liraya çıkartılıyor. Aradaki farkı da bugüne kadar olduğu gibi Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) değil, Hazine ve Maliye Bakanlığı karşılayacak.
Gelelim, en düşük emekli aylığı artışından kimlerin, nasıl etkileneceğine. TÜİK’in açıkladığı 2024 Ocak-Haziran enflasyonuna göre işçi, Bağ-Kur, tarım emeklilerinin, Temmuz ayında maaşlarına yüzde 24.73 zam yapıldı. Başka bir ifadeyle yüzde 24.73 enflasyon farkı verildi. Özellikle sigorta girişi 2008 sonrası olanlar ve kök maaşı 8.000 liranın altında olanların –ki, bunların arasında 5.000 lira, 7.000 lira alanlar da bulunuyor- yüzde 24.73’lük zamla bile maaşları 10.000 liranın altında kaldı. Yani kök aylıkları yükseldi ama hiç zam almamış oldular ve en düşük emekli aylığı olan 10.000 lira almaya devam edeceklerdi. Bu durumda 1.8 milyon emekli bulunuyor. Şimdi bu emeklilerin maaşları 12.500 liraya tamamlanacak.
İŞTE MAAŞ HESABI
Peki, maaş hesabı nasıl yapılacak? Birkaç örnekle anlatayım. Vereceğim örnekler 2024 yılı Ocak-Haziran dönemi kök maaşlar için geçerli. Kök maaşınız 7.500 liraysa ve en düşük emekli aylığı olan 10.000 lira alıyorsanız; önce 7.500 liraya Temmuz ayındaki yüzde 24.73’lük zammı uygulayacaksınız; böylece kök maaşınız 9.354 lira olacak. Bunun üzerine de yüzde 4’lük ek ödeme tutarını ekleyeceksiniz, elinize geçecek tutar 9.728 lira olacak. Normal şartlarda en düşük emekli aylığı 10.000 lira olduğu için 10.000 lira almaya devam edecektiniz. Yeni yasa ile en düşük emekli aylığı 12.500 liraya çıkarılacağı için Temmuz ayından itibaren elinize 12.500 lira geçecek.
Kök maaşınız 8.000 liraysa ve yüzde 24.73’lik zamla maaşınız 9.978 lira olacak ve ek ödeme ile (yüzde 4) elinize 10.377 lira geçecekti. Yani 10.000 lira olan en düşük emekli aylığından 377 lira fazla alacaktınız. Şimdi ise Temmuz ayından itibaren elinize 12.500 geçecek.
Örneklere devam edeyim. Kök maaşınız 9.000 liraysa ve Temmuz ayındaki yüzde 24.73’lük zamla maaşınız 11.225 lira olacaktı ve ek ödemeyle elinize 11.674 lira geçecekti. Yeni düzenleme ile 12.500 liradan daha düşük emekli aylığı olamayacağından, Temmuz ayından itibaren hesabınıza 12.500 lira yatırılacak.
DUL VE YETİM AYLIKLARI ARTACAK
Aynı şekilde kök maaşınız 9.500 liraysa, yüzde 24.73’lük zam sonrası maaşınız 11.849 lira olacak ve ek ödemeyle Temmuz ayında elinize 12.323 lira geçecekti. Şimdi ise elinize 12.500 lira geçecek.
Son bir örnek daha vereyim. Kök maaşınız 10.000 liraysa, Temmuz ayında yüzde 24.73’lük zam ile maaşınız 12.473 liraya çıkacak ve yüzde 4’lük ek ödeme ile elinize 12.971 lira geçecek. Maaşınız en düşük emekli aylığı 12.500 liradan yüksek olduğu için Temmuz ayından itibaren 12.971 lira alacaksınız.
En düşük emekli aylığının 12.500 liraya çıkartılmasından dul ve yetim aylığı alanlar da yararlanacak. Örneğin, ölen sigortalıdan dolayı yüzde 50 hisseyle ölüm aylığı olan biri en düşük emekli aylığı artırılmadan önce 5.000 lira aylık alırken, yeni düzenleme ile aylığı 6.250 liraya çıkacak.
Peki, en düşük emekli aylığı ne zaman hesaplara yatırılacak. Yasa tasarısı olduğu için önce komisyonlarda görüşülecek, sonra Meclis gündemine gelecek ve sonrasında tasarı yasalaşacak. Özetle, Temmuz ayı maaşlarına yetişmeyecek, Ağustos ayında fark olarak ödenecek. Şöyle ki; kök maaşınız 8.000 liraysa, Temmuz ayında en düşük emekli aylığı olan 10.000 lira hesabınıza yatırılacak, Ağustos ayında ise 2.500 liralık fark yatacak.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
