Sosyal güvenlik sistemi, şoför olarak çalışanlar için özel bir sigorta statüsü sağlıyor. Şoförlük yapınlar sigortalı olabiliyor, emekli aylığı alabiliyor, devletin sunduğu sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyorlar. İşte tüm detaylar.
Ara ara taksi veya minibüslerde şoför olarak kısa süreli çalışanlardan sorular alıyorum. Sigortalı olamamaktan, sağlık hizmetlerinden yararlanamamaktan ve emekli maaşı alamamaktan dert yanıyorlar. Yaptıkları iş riskli olduğu için vefat halinde geride kalanlar da birçok haktan mahrum kalıyorlar. Aslında sosyal güvenlik sistemi, şoför olarak çalışanlar için özel bir sigorta statüsü sağlıyor. Şoförlük yapınlar sigortalı olabiliyor, emekli aylığı alabiliyor, devletin sunduğu sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyorlar. İşte tüm detaylar.
1-Taksi ve minibüs şoförleri sigorta kapsamına girip, emekli olabiliyorlar mı?
Şoförlerin iki çeşit sigortalılığı var. Birincisi, taksi ve minibüslerin sahipleri veya bu araçları kiralayarak çalıştıranlar Bağ-Kur kapsamında sigorta yaptırıp, sigortalı oluyorlar. Ancak bir de taksi ve minibüslerde şoför olarak çalışanlar var ki, bunların sigortalılıkları biraz farklı. Bu kişiler sosyal güvenlik sisteminin Ek-6 kapsamında sigortalı olabiliyorlar.
2-Ek-6 sigortalılık nasıl işliyor?
Taksi, dolmuş, minibüs gibi taşıma araçlarında şoförlük yapan ve kısmi iş sözleşmesiyle bir ay içinde 10 günden az çalışanlar bu sigorta kapsamında sayılıyor. Primlerini kendi ödeyip, 30 güne tamamlıyor ve bu sayede sigortalı sayılıyorlar. Gerekli prim gün sayısı ve yaş şartını yerine getirenler emekli olup Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan emekli aylığı almaya hak kazanıyorlar.
3-Sigortalı olma şartları neler?
Kendi adına bağımsız çalışmama, kamu görevlisi olmama, isteğe bağlı sigorta yaptırmama, banka sandıklarına tabi çalışmama, herhangi bir sosyal güvenlik kapsamında gelir ve aylık almama halinde sigortalı olabiliyorlar.
4-Bir şirkette çalışıyorum ek gelir için geceleri şoförlük yapıyorum sigortalı olabilir miyim?
Çalıştığınız kurumdan dolayı zaten sigortalı olduğunuz için Ek-6 sigortalılık için başvuramazsınız.
5-Sigorta kapsamında ne gibi haklar sağlanıyor?
Sigortalı olanlara malullük ve yaşlılık aylığı bağlanıyor. Vefat halinde hak sahiplerine ölüm aylığı ödeniyor. Sigortalı olanlar ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler genel sağlık sigortası sayılıyorlar ve devletin sunduğu tüm sağlık hizmetlerinden yararlanıyorlar.
6-Sigortalı olabilmek için nasıl başvurulacak?
SGK’nın internet sitesinden ‘Şehir İçi Toplu Taşıma Araçlarında Kısmi Süreli Çalışanlara Ait İşe Giriş Bildirgesi’ni temin edeceksiniz. Bildirgeyi bağlı olduğunuz meslek odasına onaylatacaksınız. Ayrıca şoför olarak araç sahibi ile aranızda kısmi süreli iş sözleşmesi imzalayıp, tüm belgeleri SGK merkezlerine ya da il müdürlüklerine vereceksiniz. Ay içinde birden fazla araçta şoförlük yapanlar ise her bir araç sahibi ile kısmi süreli iş sözleşmesi imzalaması ve bunları da SGK’ya vermesi gerekiyor.
7-Taksi ve minibüs şoförleri ne kadar prim ödeyecek?
Ek-6 sigorta kapsamına girmek isteyenlerin aylık prim tutarı prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırı arasında olmak kaydıyla, sigortalılar tarafından beyan edilen günlük kazanç tutarının 30 katı üzerinden hesaplanıyor. Bu iki sınır arasında sigortalı olanlar istedikleri primi ödüyorlar. 2024 yılı için en düşük ödenecek prim tutarı 6.500 lira. En yüksek ödenecek tutar ise 48.756 lira. İsteyen şoförler Ek-6 sigortalılık kapsamında işsizlik primi de ödeyip, işsiz kalmaları halinde işsizlik maaşı alabiliyorlar. Bu durumda da ödenecek en düşük prim 7.100 lira tutuyor.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
