Meclis gündemine gelen borç yapılandırma kanun tasarısı Bağ-Kurlulara bu imkanı sunuyor. Daha açık bir anlatımla; prim borcu olan Bağ-Kurlular, önümüzdeki günlerde yasalaşacak olan kanun tasarısından yararlanarak, borçlarını ödeyip, EYT kapsamında emekli olabilecek. 2021 öncesi prim borçlarını ödemeyen ve bundan dolayı da sigortalılık süreleri durdurulan Bağ-Kurlular, yapılandırmadan yararlanıp, prim borçlarını ödediklerinde, durdurulan sigortalılık süreleri yeniden geçerli olacak ve bu süreler emeklilikte sayılacak.
Meclis’te iki yasa tasarısını üzerinde görüşmeler sürüyor. Bunlardan biri EYT düzenlemesi, diğeri ise borç yapılandırması. EYT düzenlemesi kapsamında, çalışma yılını ve gerekli prim gün sayısını tamamlayanlar, yaş şartı aranmadan emekli olacak. Düzenlemeden toplamda 6 milyon kişinin yararlanması, ilk etapta da 2 milyon kişinin emekli olması bekleniyor. Bunlardan bazıları da 4/B statüsünden olanlar, yani kendi adına çalışanlar, Bağ-Kurlular.
Bağ-Kurluların, EYT düzenlemesinden yararlanabilmesi için kadın çalışanların 7200, erkek çalışanların da 9000 prim günü doldurmuş olması gerekiyor. Bu şartları yerine getiren Bağ-Kurlular, düzenleme yasalaştığında, emekli olabilecek. Ancak ciddi sayıda Bağ-Kurlu da EYT düzenlemesinden yararlanamıyor. İşte, bu kişilerin imdadına da Meclis’te görüşmeleri süren borç yapılandırma tasarısı yetişti. Her iki düzenleme yasalaştığında, borçlu Bağ-Kurlular da EYT’den yararlanıp, emekli olabilecek. Nasıl mı; anlatayım.
SİGORTALILIKLARI DURDURULDU
Geçtiğimiz yıllarda borç yapılandırması adı altında birçok kanun çıktı ve her seferinde de Bağ-Kurlulara sosyal güvenlik prim borçlarını yapılandırma imkanı tanındı. Son olarak da 2021 yılında çıkartılan yapılandırma kanunu ile 2021’nin Nisan ayı da dahil olmak üzere bu tarihten önceki prim borçları için yapılandırma fırsatı getirildi. Bu kapsamda da daha önceki kanunlar nedeniyle hizmet süreleri durdurulan Bağ-Kurlulara, 4 ay süre tanındı, süre içinde yapılandırmadan yararlanıp, borçlarını ödemeleri halinde, sigortalılıkları durdurulmamış sayıldı ve bu süreler sigortalılık süresine dahil edildi. Ancak 30 Nisan 2021 tarihi itibariyle prim borcu olup da yapılandırmadan yararlanmayarak, borçlarını ödemeyen Bağ-Kurluların sigortalılıkları durduruldu. Nisan ayına kadar hiç prim ödemeyenlerin ise sigortalı oldukları tarih itibariyle sigortalılıkları durduruldu. Bu şekilde durdurulan süreler sigortalılık sürelerinden sayılmadı.
EYT’DEN EMEKLİ OLACAKLAR
Tabi o tarihte EYT gündemde olmadığı ve pandemi dönemi olduğu için Bağ-Kurlular yapılandırmadan yararlanamadı, prim borçlarını ödeyemedi ve sonuçta sigortalılıkları durduruldu. EYT düzenlemesi gündeme gelince de bu kişiler prim borçlarını ödemenin, EYT’den yararlanıp, emekli olabilmenin yollarını aramaya başladı.
Meclis gündemine gelen borç yapılandırma kanun tasarısı Bağ-Kurlulara bu imkanı sunuyor. Daha açık bir anlatımla; prim borcu olan Bağ-Kurlular, önümüzdeki günlerde yasalaşacak olan kanun tasarısından yararlanarak, borçlarını ödeyip, EYT kapsamında emekli olabilecek. Nasıl yararlanacaklarını da madde madde anlatayım.
BORCUN YÜZDE 90’I SİLİNECEK
- 2021 öncesi prim borçlarını ödemeyen ve bundan dolayı da sigortalılık süreleri durdurulan Bağ-Kurlular, yapılandırmadan yararlanıp, prim borçlarını ödediklerinde, durdurulan sigortalılık süreleri yeniden geçerli olacak ve bu süreler emeklilikte sayılacak.
- Yapılandırma kanun tasarısı yasalaştıktan sonra Bağ-Kurluların yapılandırmadan yararlanmak için 30 Nisan tarihine kadar başvurması gerekiyor.
- EYT’den yararlanıp, emekli aylığı bağlanabilmesi için Bağ-Kurluların SGK’ya prim borcunun bulunmaması da gerekiyor.
- Bağ-Kurlular, eğer varsa, 2022 Aralık öncesi prim borçlarını da yapılandırabilecek.
- EYT’den yararlanılması için Bağ-Kurluların prim borçlarını peşin ödemeleri gerekiyor.
- Prim borcu peşin ödendiğinde borcun gecikme cezası ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE üzerinden hesaplanan tutarın yüzde 90’ı silinecek ki, bu durum ödeme tutarını ciddi anlamda düşürüyor. Askerlik ve doğum borçlanması ile mukayese edildiğinde ödenecek tutar çok cazip Örnekle anlatayım. Borcunuzu yapılandırdınız ve borcunuzun aslı 30 bin lira; Yİ-ÜFE üzerinden hesaplanan gecikme cezası ve zammı da 17.900 lira (2022 Yİ-ÜFE hesabı üzerinden yapılmıştır) tutuyor. Toplam borcunuz 47.900 lira olacakken; 17.900 liranın yüzde 90’ını, yani 16.110 lirası siliniyor, ödeyeceğiniz borç tutarı 31.790 lira ediyor.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi