Meclis’e gönderilen yasa tasarısı ile bireysel emeklilik sisteminde birçok önemli değişiklik yapılacak. Tasarının yasalaşması halinde BES’te yeni bir milat başlıyor. Tasarı ile devlet katkısı yüzde 30’a çıkartılıyor. Sistemdeki katılımcılara birikimlerini kısmi çekme hakkı tanınıyor. Otomatik katılımda 45 yaş sınırı kalkıyor.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES), devlet katkısı yüzde 25’ten yüzde 30’a çıkartılıyor… Sistemdeki katılımcılara birikimlerini kısmi çekiş hakkı geliyor… BES sözleşmeleri banka kredilerinde teminat olarak gösterilebiliyor… 45 yaş üstü çalışanlar da Otomatik Katılım Sistemine (OKS) girebiliyor…
Meclis’e gönderilen Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile BES’te önemli değişiklikler öngörülüyor. Düzenlemelerin yasalaşması ile BES’te yeni bir dönem açılacak. İşte o değişiklikler.
DEVLET KATKISI YÜZDE 30’A ÇIKIYOR
- BES’te halen uygulanmakta olan yüzde 25’lik devlet katkısı tasarının yasalaşması ile yüzde 30’a çıkartılacak. Devlet katkısı artışından sistemdeki katılımcılar da yararlanacak.
- Buna göre; işverenler tarafından ödenenler hariç BES katılımcıları adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının yüzde 30’una karşılık gelen tutar, emeklilik şirketleri tarafından Emeklilik Gözetim Merkezine (EGM) iletilen bilgiler esas alınarak, devlet katkısı olarak EGM tarafından hesaplanacak. Cumhurbaşkanı yabancı para cinsinden yapılan katkı payı ödemeleri için bu oranı yüzde 10’a kadar indirebilecek. Devlet katkısı Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten katılımcıların hesaplarına emeklilik şirketleri aracılığı ile aktarılmak üzere EGM’ye ödenecek. Bu şekilde hesaplanan yıllık devlet katkısı tutarı toplamı brüt asgari ücretin tutarından fazla olmayacak. Sınırı aşan katkı payları için Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın görüşüyle, SEDDK’nın belirleyeceği usul çerçevesinde ilgili katkı payının ödendiği yılı takip eden yıllara devlet katkısı hesaplaması ve ödemesi yapılabilecek. Devlet katkıları, katılımcının katkı payı ödemelerinden ayrı bir hesapta takip edilecek.
- Yasanın çıkması öncesinde BES’e ödenen katkı payları için yüzde 25 katkı payı ödenecek ancak yasa çıktıktan sonra ödenen katkılara, yüzde 30 devlet katkısı ödenecek.
KISMİ ÇEKİŞ HAKKI GELİYOR
- Sistemdeki katılımcılara BES’teki birikimlerini kısmi çekme bir başka ifadeyle kullanma hakkı getiriliyor. Mevcut durumda sistemdeki katılımcılar ihtiyaç duyduklarında BES’teki birikimlerini kullanamıyor, ancak sistemden ayrılmaları halinde birikimlerini alabiliyor. Yeni düzenleme ile katılımcılar sistemden ayrılmadan devlet katkısı hesabındaki birikim tutarının en fazla yüzde 50’sini kullanabilecek.
Tasarıda, bu konuda, konut alımı, evlilik, eğitim ve benzeri özellik arz eden durumlarda ihtiyaç duyulabilecek tasarrufların BES çatısı altında biriktirilerek kullanılabilmesine imkan verilmesi amaçlanmaktadır” deniyor. Bu kapsamda BES’te belirli süre bulunmuş katılımcılara kısmen ödeme alma imkanı sağlanıyor.
Bu konuda tasarıdaki kanun maddesinde, “SEDDK tarafından belirlenen hallerde ve koşullarda katılımcıya sistemden ayrılmadan, devlet katkısı hesabındaki tutarlar hariç hesabındaki birikim tutarının yüzde 50’sine kadar kısmen ödeme yapılabilir. Bu durumda kısmen yapılan ödeme tutarının yüzde 25’ini aşmamak üzere devlet katkısı hesabındaki tutardan da ödeme yapılabilir” deniyor.
Ayrıca kısmen ödeme alan katılımcıların kısmen ödeme alınmasını müteakip belirli bir süre için sistemde ayrılmasının önlenmesi ve bu sayede katılımcıların sistemde tutundurulmasının sağlanması da amaçlanıyor.
BES SÖZLEŞMESİ TEMİNAT GÖSTERİLECEK
- BES katılımcısının talebi halinde BES’teki sözleşmelerin temlik edilmesine de imkan tanınıyor. Bu düzenleme ile de BES sözleşmelerinin banka kredilerinde teminat olarak gösterilmesinin önü açılmış oluyor. Uygulamanın detaylarını ise Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) belirleyecek.
OTOMATİK KATILIMDA 45 YAŞ SINIRI KALKIYOR
- Bir başka düzenleme ile devlet katkısının üst sınırı sebebiyle toptan BES’e ödeme yapmak yerine, yapacağı ödemeleri yıllara bölerek sisteme yatıran katılımcıların, peşin halde toplu katkı payı ödemesini teşvik etmek ve bu tutar için alınabilecek devlet katkısı tutarını ise yıllara sari şekilde hesaplamanın sisteme girişi motive etmesi bekleniyor.
- Bugüne kadar 45 yaş altı çalışanlar işverenleri tarafından otomatik olarak BES’e dahil ediliyordu. Yeni düzenleme ile 45 yaş üstü de işverenleri tarafından BES’e dahil edilebilecek. Böylece otomatik BES uygulamasında 45 yaş sınırı kalkmış oluyor.