Kısmi çekiş, BES katılımcılarının yıllardır beklediği uygulamaydı. Acil paraya ihtiyacı olanlara, BES’teki birikimlerinin bir kısmını kullanma hakkı tanınmadığından; BES’teki tasarruflarının tamamını alıp sistemden ayrılmak zorunda kalıyorlardı. Bundan dolayı milyonlarca kişi BES’ten ayrıldı. Beklenen düzenleme yapıldı ama açıkçası o düzenleme bu düzenleme değil.
BES katılımcılarının ihtiyaç halinde birikimlerinin bir kısmını çekebilmesinin şartları netleşti. Uygulama 1 Temmuz tarihinde başlayacak. Yani, 1 Temmuz tarihinden itibaren BES katılımcıları birikimlerinin bir kısmını çekebilecek.
Kısmi çekiş, bir başka adıyla kısmen ödeme, BES katılımcılarının yıllardır beklediği bir uygulamaydı. Çünkü acil paraya ihtiyacı olanlara, BES’teki birikimlerinin bir kısmını kullanma hakkı tanınmadığından; BES’teki tasarruflarının tamamını alıp sistemden ayrılmak zorunda kalıyorlardı. Bundan dolayı milyonlarca kişi BES’ten ayrıldı. Beklenen düzenleme yapıldı ama açıkçası o düzenleme bu düzenleme değil. Önce, BES’ten, hangi şartlarda, nasıl para çekileceğini anlatayım, sonra bir iki yorumda bulunayım.
EVLİLİK, KONUT, EĞİTİM
- Katılımcılar sadece; evlilik, konut alımı, eğitim masrafları ve doğal afet halinde birikimlerini çekilebilecek. Kısmi çekiş için katılımcılar başvuruyu emeklilik şirketine yapacak.
- Doğal afet hali hariç, kısmi ödeme alınabilmesi için 5 yıl sistemde olunması ve aylık brüt asgari ücret tutarının en az 5 katı kadar –ki, bugün için bu rakam 100 bin TL- katkı payı ödemiş olması gerekiyor.
- Konut alımı için kısmi çekiş yapacak olan katılımcının tapu belgesini, evlilik için birikimini çekecek olan kişilerin de evlilik tarihini gösteren nüfus kayıt örneğini emeklilik şirketine sunması gerekiyor.
NE KADARINI ÇEKEBİLECEKSİNİZ?
- Katılımcılar ev aldıktan ya da evlendikten sonra da kısmi çekiş için başvurabilir. Bu durumda tapu ve nüfus kayıt örneğini emeklilik şirketine sunabilecek. Ev almadan ya da evlenmeden önce de kısmi çekiş için başvurulabilecek. Bu durumda da ev aldıktan ya da evlendikten 2 ay sonra istenen belgeleri emeklilik şirketine vermek durumundalar.
- BES’teki birikimlerin yüzde 50’si çekilebilecek. Ayrıca devlet katkısındaki birikimlerin de belirli bir miktarı çekilebilecek. Örneğin, birikiminiz 1 milyon TL ise devlet katkısı ile birlikte birikiminizin 600 bin lirasını çekebileceksiniz.
BEKLENTİYİ KARŞILADI MI?
1 Temmuz’da uygulamaya girecek BES’teki kısmi çekişin şartları özetle böyle. Açıkçası bu haliyle ne ihtiyacı ne de beklentileri karşılıyor. Çok kısıtlı durumlar için çekiş hakkı tanınıyor; o de evlilik ve konut alımı. Sistemde kişi başına düşen ortalama birikim tutarı hesaba katıldığında konut alımı için BES’teki birikimini çekebilecek katılımcı sayısı sanırım çok az olacaktır.
Bu haliyle de emeklilik şirketleri de evlilik cüzdanı ve tapu belgesi peşinde koşacaktır. Mesela, eğitim ihtiyacı için de çekiş hakkı tanınıyor ama 3 aylık, yıllık veya 4 yıllık gelir sigortası yaptırarak kısmi çekiş yapılabilecek ki, bununla kimse uğraşmaz; en nihayetinde katılımcı alır birikimini, çıkar.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi