SGK, EYT ile ilgili genelge yayınladı ve EYT’nin şartları belli oldu. Memurlar düzenlemeden nasıl yararlanacak? Tarım işçileri de emekli olabilecek mi? Askerlik borçlanması yapılarak sigorta başlangıç tarihi öne çekilebilecek mi? Farklı sigorta kollarında çalışanlar hangi şartlarda emekli olabilecek? İşte, tüm detaylar…
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), EYT ile ilgili genelge yayınlayarak, kimlerin düzenlemeden yararlanıp emekli olabileceğini, kimlerin olamayacağına açıklık getirdi. Tereddütler mi vardı? Açıkçası, vardı. Mesela, memuriyetten önce SSK’lı olanların durumu belirsizdi. Mesela, tarım işçilerinin düzenlemeden yararlanıp yararlanamayacağı konusunda soru işaretleri vardı. Mesela, askerlik borçlanmasının sigortalılık tarihini öne çekip çekmeyeceği tartışma konusuydu. SGK, genelgesinde, tüm bu detaylara yer verdi, hatta örneklerle anlattı. Madde madde paylaşayım ki, daha net anlaşılsın.
- İlk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesinde olan SSK’lı kadın çalışanlar 20 çalışma yılını ve ilk sigortalı olduğu tarihe göre 5000 ila 5975 prim günü doldurmaları şartı ile 3 Mart 2023 (bu tarih dahil) tarihinden sonra talepte bulunmaları halinde emekli olabilecek. SSK’lı erkek çalışanlar ise 25 çalışma yılını ve ilk sigortalı olduğu tarihe göre 5000 ila 5975 prim günü (uzun vadeli-yaşlılık, ölüm sigorta primi) doldurmaları halinde 3 Mart 2023 tarihinden sonra başvuruda bulunmaları durumunda yaşa bakılmadan emekli olabilecek.
- İlk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesinde olan Bağ-Kurlulardan kadın sigortalılar 20 tam yılı (7.200 prim gün), erkek sigortalılar ise 25 tam yılı (9.000 prim gün) doldurmaları halinde yaş şartı aranmadan EYT’den emekli olabilecek.
3600 PRİM GÜNLE EMEKLİLİK
- İlk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesinde olan tarım işçileri, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün koşulunu yerine getirmeleri şartıyla 1 Mart 2023 tarihinden sonra başvurmaları halinde EYT’den emekli olabilecek.
- Örneğin, sigortalılık başlangıç tarihi 8.6.1998 ve doğum tarihi 30.7.1980 olan kadın sigortalının 1998 yılında SSK’lı olarak 47 gün sigortalılığı bulunuyor. 2002 ila Ocak 2023 tarihleri arasında da Bağ-Kurlu olarak çalışan sigortalının SSK ile Bağ-Kur’dan kaynaklı toplam 7.457 prim günü bulunuyor. Sigortalının 3 Mart 2023 tarihinden sonra başvurması halinde, son 7 yıllık hizmet süresi olan Bağ-Kur kapsamında, EYT’den emekli olabilecek ve emekli aylığı bağlanabilecek.
- 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan Emekli Sandığı’na bağlı memurlardan kadın memurlar 7200 prim gün sayısını, erkek memurlar da 9000 prim günü tamamladıklarında düzenlemeden yararlanıp emekli olabilecekler.
- 8 Eylül 1999 tarihinden önce SSK’lı ya da Bağ-Kurlu olarak çalışanlar, sonradan memur statüsünde çalışmaya devam ederlerse emekli olabilecekler. Bu durumda 2008 Ekim ayında öce memur statüsünde çalışanlardan erkek çalışanlar 9000 prim, kadın çalışanlar 7200 prim günü tamamlamaları halinde EYT’den emekli olabilecek.
- 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olup da 1 Haziran 2022 tarihi itibariyle 3 tam yıldan az hizmeti olan memur çalışanlardan erkekler 25 tam yıl, kadınlar 20 tam yıl çalışma şartını yerine getirmeleri halinde EYT’den yararlanabilecek.
MEMURLARDA DURUM FARKLI
- Memurlardan re’sen emekliye sevk edilen kadın ve erkek çalışanlar 25 fiili hizmet yılını dolduranlar EYT’den yararlanıp, emekli aylığı alabilecek.
- Örneğin, 22 Haziran 1978 doğumlu ve 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 6 yıl hizmeti bulunması nedeniyle 56 yaşa tabi bir erkek memurlar, toplam 26 çalışma yılı bulunmakta iken 30 Aralık 2022 tarihinde istifa ederek görevinden ayrılmış çalışan EYT için başvurabilecek ve 1 Nisan itibariyle de emekli aylığı bağlanacak.
- Örneğin, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 2 yıl 11 ay hizmeti bulunan bir kadın memurun, toplam 22 çalışma yılı bulunmakta iken emekliye sevk edilen çalışana veya bu durumda en az 20 çalışma yılı olan çalışana 15 Nisan tarihinden itibaren emekli aylığı bağlanabilecek.
O KİŞİLER YARARLANAMIYOR
- İlk sigortalı olduğu tarihten önce askere giden ve askerden sonra ilk kez sigortalı olanlar, askerlik borçlanması yaparak, sigortalılık tarihini öne çekebilecek ve EYT’den emekli olabilecek.
- Askerlik borçlanmasının sigortalılık tarihini öne çekmesi durumu memur olarak çalışanlarda farklı. Örneğin, 22 Ocak 2001 tarihinde memur olarak çalışmaya başlayan sigortalı, 1996-1997 yıllarında 18 ay askerlik yaptığında, bu süreyi borçlanması halinde sigortalılık başlangıç tarihine öne çekmiyor, bu durumda EYT’den yararlanamıyor.
- Örneğin, 25 Aralık 1999 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başlayan ve bu tarihten önce 18 ay askerlik yapan bir kişi, 22 Haziran 2001 tarihinde memur statüsünde çalışmaya başlamışsa; askerlik borçlanması yapsa da ilk sigortalı tarih öne çekilemeyecek ve EYT’den yararlanamayacak.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi