Türkiye’nin de dahil olduğu 2021 yılı Dünya Sağlık Araştırması sonuçları açıklandı. Pandeminin yol açtığı tüm olumsuzluklara rağmen dünyada beş kişiden dördünün kendini sağlıklı hissettiğini ortaya koyuyor. Dünya ortalamasına göre nüfusun yüzde 77’sinin sağlıklı hissettiği araştırmada, Türkiye’de kendini sağlıklı hisseden insanların oranı yüzde 76. Araştırmaya göre, dünyada üç kişiden ikisi kaliteli uykunun keyfini çıkarırken, Türkiye’nin yarısı uykusuz. Dünya nüfusunun yüzde 33’ü stres altında olduğunu söylerken, Türkiye’de gergin olanların oranı yüzde 40.
2019 yılının sonunda Çin’de ilk vakanın görülmesini takiben tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisi henüz tamamen sona ermiş değil. Aşılanma oranının artmasıyla salgın kontrol altına alınmış gibi görünse de çıkan yeni varyantlar ve bulaş hızı nedeniyle belli önlemler tüm dünyada devam ediyor. Pandemi global olarak derin izler bıraktı. Sadece sağlık açısından değil, ekonomik, sosyal ve psikolojik etkilerinin daha uzun süre devam edeceği ve pek çok araştırmaya konu olacağı bir gerçek.
Pandemi kişilerin çalışma, tüketim, eğitim gibi alanlara bakış açılarını değiştirdi ve değiştirmeye devam ediyor. En başta sağlığı tehdit eden pandemi, insanların sağlık konusundaki algılarında da değişimlere neden oldu. Böyle bir pandemiyle uzun yıllar sonra ilk kez karşı karşıya kalan insanlar, o güne kadar ki yaşam ve hatta beslenme alışkanlıkları yeniden gözden geçirdiler. BAREM’in global ortağı WIN Grubu ile yaptığı Sağlık Araştırması, yeni yaşam tarzında bireylerin strese maruz kalma durumu, uyku düzeni, egzersiz yapma oranı, sağlıklı gıda, sigara ve alkol tüketim oranlarını ve gözlenen değişiklikleri ortaya koyuyor. Araştırma, 39 ülkede 33.236 kişi ile ülkeleri temsil eden örneklem ve çeşitli veri toplama yöntemleri kullanılarak, Ekim–Aralık 2021 aylarında gerçekleştirildi.
EV KADINLARININ SAĞLIK ALGISI DÜŞÜK
- Tüm dünyada kendini sağlıklı hissedenlerin oranı yüzde 77. Bir önceki yıl yapılan araştırmada tüm dünyada yüzde 79 olan oran bu yıl 2 puan düştü. Global olarak erkekler kendilerini kadınlardan daha sağlıklı görme eğilimindeler.
- Yaş arttıkça sağlık algısı aşama aşama azalıyor. 18-35 yaş grubunda yüzde 83 olan sağlıklı hissetme oranı, 55 yaş ve üstünde yüzde 70’e düşüyor.
- Sağlık algısı eğitim ve gelir arttıkça artıyor. Yaş grubu ile de bağlantılı olarak öğrenciler (%85) kendini en sağlıklı hisseden grup iken emekliler (%64) en az sağlıklı kesim.
- Dünyada kendini sağlıklı görenlerin en yüksek oranda olduğu bölge Asya Pasifik (%84). Ülke bazında ise en yüksek ve en düşük oranlar Vietnam (%93) ile Polonya’da (%55) görünüyor.
- Türkiye’de kendini sağlıklı hissedenlerin oranı geçen yıla göre 2 puan düşerek yüzde 76 oldu. Türkiye bu oranla 39 ülke arasında 21. sırada yer aldı.
- Türkiye’de sağlık algısı dünyaya paralel olarak erkek (%81), genç (%83), eğitimli (%88) ve üst sosyoekonomik gruplarda (%86) daha yüksek.
- Türkiye’de sağlık algısı en düşük grup, dünya genelinden farklı olarak ev kadınları (%61). Ev kadınlarını işsizler (%70) ve emekliler (%71) takip ediyor.
SAĞLIĞA OLUMLU ETKİSİ OLAN ALIŞKANLIKLAR
Araştırmada sağlığı olumlu veya olumsuz etkilediği düşünülen bazı alışkanlıklar da irdelendi. İncelenen olumlu alışkanlıklar geçen yıllarda iyi uyku ve egzersiz idi, bu yıl bu listeye sağlıklı yemek de eklendi.
- Dünyanın yüzde 65’i iyi uyuyor.
- Araştırma kapsamında görüşülen üç kişiden ikisi (%65) iyi uyuduğunu ifade ediyor.
- Erkekler (%67), kadınlara oranla daha iyi uyuduklarını belirtirken, eğitim ve sosyo ekonomik statü arttıkça iyi uyuma oranı da artıyor.
- Emekliler, ücretli-maaşlı ve kendi hesabına çalışanlar uykunun keyfini çıkarabiliyorken, en kalitesiz uykuya sahip olanları ev kadınları oluşturuyor.
- Asya Pasifik ülkelerinde iyi uyuyanların oranı yüzde 71’e çıkıyor. Ülkeler söz konusu olduğunda en yüksek ve en düşük oranlar Vietnam (%91) ile Şili’de (%40) görünüyor.
- Türkiye’nin yarısı uykusuz.
- Türkiye’de ise çok sıklıkla ve sıklıkla iyi uyuduğunu söyleyenlerin oranı geçen yıl ile aynı, yüzde 50. Türkiye bu oranla 39 ülke içinde 37. sırada.
- Geçen yılın aksine bu yıl özellikle gelirle ilgili demografik kırılımlarda önemli farklar görünüyor. Üst sosyoekonomik statü ve eğitim (%60) grupları ile üst gelir grubu (%57) toplumun diğer kesimlerine göre biraz daha rahat uyuyor.
- Ev kadınları içinde iyi uyuduğunu söyleyenlerin oranı yalnızca yüzde 41.
HER 5 KİŞİDEN BİRİ DÜZENLİ EGZERSİZ YAPIYOR
- Araştırmaya göre, dünya genelindeki insanların yüzde 40’ı düzenli egzersiz yapıyor. 2018’den beri bu oran 3 puan artmış durumda.
- Kadınlar erkeklere göre daha az spor yapıyor, ev kadınları arasında spor yapanların oranı en düşük seviyede (%31).
- Eğitim ve gelir seviyesi arttıkça düzenli spor yapanların oranı da yükseliyor.
- Ülkeler arasında en yüksek ve en düşük oranlar Hindistan (%64) ile Şili’de (%21) görünüyor.
- Türkiye’de düzenli egzersiz yaptığını söyleyenlerin oranı yüzde 24, geçen yıldan 3 puan daha fazla. Bu oranla Türkiye 39 ülke arasında 37. sırada yer aldı.
- En çok spor yapan gruplar öğrenciler (%34), üst sosyoekonomik statü ve üst gelir grupları (%31) ile üniversite ve üzeri eğitimliler (%30).
3 KİŞİDEN 2’Sİ SAĞLIKLI BESLENDİĞİNİ DÜŞÜNÜYOR
- Araştırma sonucuna göre dünyada sağlıklı beslenenlerin oranı yüzde 67. En yüksek oranlar üniversite üzeri eğitimli, 65 yaş ve üzeri gruplarla emekliler arasında (%76). Vietnam (%97) ile en yüksek, Tayland (%37) ile en düşük sağlıklı beslenen oranı olan ülkeler.
- Türkiye’de gençler arasında sağlıklı beslenme oranı düşük. Türkiye sağlıklı beslenenlerin oranı açısından yüzde 62 ile 39 ülke arasında 23. sırada.
- Dünyadaki eğilimden farklı olarak Türkiye’de 18-34 yaş grubunda sağlıklı beslenenlerin oranı (%55) diğer yaş gruplarına göre en az 10 puan daha düşük.
- Sağlıklı beslenmeye en uzak kesimler en alt gelir grubu (%40) ve işsizler (%44).
SAĞLIĞA OLUMSUZ ETKİSİ OLAN ALIŞKANLIKLAR
- Araştırmada sağlığa olumsuz etkisi olduğu düşünülen bazı alışkanlıklar da incelendi. Bunlar stres, sigara ve alkol kullanımı olarak sıralandı.
- Kadınlar erkeklere göre daha çok stres altında. Araştırmaya göre, dünya nüfusunun yüzde 33’i düzenli olarak stres yaşıyor. Kadınlar (%38) erkeklere (%28) göre daha çok stres altında. Yaş arttıkça stres azalıyor.
- Beş öğrenciden ikisi sıklıkla stres yaşarken, emeklilerde oran beşte bire düşüyor. Dünyadaki en gergin ulus Japonlar (%50), en stressiz Vietnamlılar (%5).
- Türkiye’de insanların yüzde 40’ı çok sıklıkla veya sıklıkla stres yaşadığını ifade ediyor. Bu oranla 39 ülke arasında 9. sırada. Türkiye’deki en stresli gruplar işsizler (%63), öğrenciler (%51) ve 18-34 yaş grubu (% 50)
- Dünyada nüfusun yüzde 18’si düzenli olarak sigara kullanıyor.
- Erkeklerin çok sıklıkla ve sıklıkla sigara kullanma oranları yüzde 24 iken, kadınlarda bu oran yüzde 13.
- Türkiye’de ise düzenli sigara kullananların oranı yüzde 34. Bu oranla Türkiye, 39 ülke arasında 3. sırada.
- Türkiye’de en fazla sigara tüketenler sırasıyla; erkekler (%46), esnaf (%44), ücretli ve maaşlı çalışanlar (%43) ve işsizler (%42).
- Dünyada çok sıklıkla veya sıklıkla alkol kullananların oranı ise yüzde 16. Sigarada olduğu gibi erkeklerin alkol kullanma oranı (%20) da kadınlarınkinin (%11) iki katına yakın.
- Global olarak yaş, eğitim ve gelir arttıkça alkol kullananların oranı da artıyor.
- Türkiye’de ise yüzde 5’lik kesim çok sıklıkla veya sıklıkla alkol kullanıyor.