Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, ev kadınlarının sigortalılığı ve emekliliği ile ilgili çalışmanın başladığını açıkladı. Peki, kapsam nasıl olacak, ev kadınlarına emeklilik hakkı nasıl tanınacak?
Ev kadınlarına prim desteği sağlanarak, sosyal güvenlik sistemine dahil edilmesi ve bu sayede emeklilik hakkı tanınması gündemde. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, ev kadınlarının sigortalılığı ve emekliliği ile ilgili çalışmanın başladığını açıkladı. Peki, kapsam nasıl olacak, ev kadınlarına emeklilik hakkı nasıl tanınacak? Konunun detayına girmeden önce mevcut durumdan kısaca bahsedeyim.
Bugün de ev kadınları sosyal güvenlik sistemine dahil olup, prim ödeyerek, emekli olabiliyorlar. Ev kadınları SGK’ya başvurarak, isteğe bağlı sigortalı olabiliyor, düzenli prim ödeyerek, emeklilik hakkını da alabiliyor. Sigortalılık süresi ise SGK’ya yapılan başvurunun kayıtlara geçmesi ile başlıyor. Aylık ödenecek primleri de sınırlar dahilinde ev kadınları kendileri belirliyor.
NE KADAR PRİM ÖDENECEK?
En az ödenecek prim, brüt asgari ücretin yüzde 32’si; en fazla ödenecek prim ise brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32’si kadar. Bugünkü asgari ücret üzerinden hesaplarsak, isteğe bağlı sigorta yaptıracak ev kadınları aylık en az 6.400 lira prim ödeyecek. Primlerini yüksekten ödemek isteyenler ise aylık 48 bin lira üzerinden sigortalı olabilirler. Ya da 6.400 lira ila 48 bin lira arasında istedikleri bir tutar üzerinden de isteğe bağlı sigorta primi yatırabilirler. Belirtmekte fayda var; yatırılacak prim ne kadar yüksek olursa emekli olunduğunda alınacak emekli maaşı da o kadar yüksek olur. Ödenecek primin yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, yüzde 12’si ise genel sağlık sigortası primidir.
İsteğe bağlı sigorta yaptıran ev kadınları Bağ-Kur kapsamında değerlendirilip, bu şartlara göre emekliliğe hak kazanıyorlar. İsteğe bağlı sigortalı olunduğunda 9.000 gün prim ödenmesi ve 58 yaşını doldurmaları gerekiyorlar ki, emekli olunabilsin.
PRİMİN ÜÇ BİRİ DEVLETTEN
Buraya kadar anlattıklarım, ev kadınlarının mevcut durumda sigorta sistemine dahil olup, emekli olabilmelerinin şartları. Peki, yeni düzenleme ile neler değişecek? Öncelikle, ev kadınlarının sigortalılığına yönelik düzenleme üzerinde çalışılıyor, şartlar netleşince sivil toplum örgütleri ile paylaşılacak ve uygulamaya geçilecek.
Şimdiki haliyle şartların neler olacağına değineyim. Aktif bir sigortası ve sosyal güvencesi olmayan ev kadınları yine isteğe bağlı sigorta kapsamında sosyal güvenlik sistemine dahil edilecek. Fark şu; primin 3’de 1’ini devlet karşılayacak. Yani, ödenecek prime devlet destek olacak. Tabi bu destek, asgari ücret ile sınırlı olacak. Daha açık şöyle anlatayım; bugünkü asgari ücret üzerinden hesaplarsak, isteğe bağlı sigorta yaptırarak, aylık 6.400 lira prim ödeyecek ev kadınının, priminin 2.133 lirasını her ay devlet karşılayacak; böylece ev kadınının ödeyeceği aylık prim 4.267 liraya düşecek. Asgari ücret arttıkça devletin prim katkısı da bu oran da artacak.
ERKEN EMEKLİLİK İMKANI GELİYOR
Yeni yapılacak düzenlemelerden biri de Bağ-Kur’luların prim gün sayısının SSK’lılarla eşit hale getirilip; prim gün sayısının 9 bin günden, 7 bin 200 güne düşürülmesi ki, buna bir başka yazımda detaylı değineceğim. Bu şartlarda bugün Bağ-Kur statüsünde 9.000 gün prim ödeyerek, 58 yaşında emekli olacak ev kadını, 7.200 prim günle (20 yıl) daha erken emekliliğe hak kazanmış olacak.
Merak edilen bir konuda, geçmişte prim ödemiş, bir nedenden dolayı prim ödemeyi bırakmış ya da halen isteğe bağlı sigortalılığı süren ev kadınlarının yeni düzenlemeden yararlanıp yararlanamayacağı. Çalışma henüz net değil ama yeni düzenlemenin hiçbir sigortası olmayan ev kadınlarını kapsayacağı ve prim desteğinin bu kişilere verileceği üzerinde duruluyor.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
