EYT düzenlemesi 3 Mart tarihinde uygulamaya girdi ve bu tarihten itibaren ay sonuna kadar düzenlemeden yararlanmak isteyenler başvurdu. Başvuranların büyük bir çoğunluğu SGK’dan cevap bekliyor. Nisan ve önümüzdeki aylar içinde de birçok EYT’li emeklilik için başvuruda bulunacak. Düzenlemeden yararlananların büyük bir çoğunluğu da çalışmaya devam edecek. Çalışmaya devam edecek olan okuyuculardan çokça soru alıyorum. Sadece çalışanlar değil işletme sahipleri de çalışanın nasıl çıkışının yapılacağını, yeniden işe girişte nasıl bir yol izleneceğini merak ediyor. Bununla birlikte çalışamaya devam edenler için işverene uygulanan destekler olduğu gibi, emekli olduktan sonra çalışanların maaşlarında da farklılık olacak. İşte, detaylar.
1-Çalışmaya devam edecek EYT’linin işten çıkış ve girişi nasıl yapılacak?
Emeklilik nedeniyle işten ayrılacak olan çalışanın ‘08-Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle’ kodu ile işten çıkışı gerçekleştirilecek. Çıkışı yapılan çalışan SGK’ya emeklilik için başvuracak ya da e-Devlet üzerinden başvurusunu yapacak. Emeklilik başvurusu sonrası yeniden çalışmaya başlayacak olan çalışanın, işyeri tarafından, ‘Sosyal güvenlik destek primi’ sigortalılık kodu ile sigortalı işe giriş bildirgesi verilmesi gerekiyor.
2-Yeniden işe giriş için belirli bir süre var mı?
Çalışanın emeklilik için başvurduğu tarihi takip eden gün ve sonrasında işe girişinin yapılması gerekiyor. Burada dikkat edilmesi gereken husus, işe girişi yapılan sigortalının muhtasar ve prim hizmet beyannamesi bildirimi işten çıkışı verilen tarihe kadar ‘hizmet akdi ile tüm sigorta kollarına tabi çalışanlar’ belgesi ile emekli olan kişinin işe giriş tarihinden itibaren ‘sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar’ belgesi ile yapılması gerektiğidir. İşe giriş bir gün geç yapılırsa bu iki belge türü ile girişinin yapılması gerekir.
3-Çalışmaya devam edecek kişiye uygulanacak destek nedir?
EYT’den yararlanıp emekli olan kişiler aynı işyerinde çalışmaya devam etmeleri halinde, yani Sosyal Güvenlik Destek Primine (SGDP) tabi çalışmaya başlamaları halinde; işverenler, yüzde 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indirimi hakkından yararlanacak. İşveren hissesi için uygulanacak bu 5 puanlık indirim Hazine tarafından karşılanacak. Aynı işyerinde çalışmaya devam etmeyip, başka işyerinde çalışmaya başlayanlar için bu destek uygulanmayacak. Ayrıca, aynı işyerinde belirli bir süre çalışıp, başka işyerine geçenler de bu destekten faydalanamayacak.
4-Destek priminden yararlanmanın süresi var mı?
Aynı işyerinde 30 gün içerisinde yeniden girişi yapılan çalışanlar için bu destek uygulanacak. İşverenlerin bu destekten yararlanabilmeleri için çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak aylık prim ve hizmet belgeleri, muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresi içerisinde vermeleri, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin yasal süresinde ödemeleri, SGK’ya prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması gerekiyor.
5-EYT’den emekli olanlar çalışmaya devam ettiklerinde maaşları artacak mı?
Artacak; asgari ücretli bir çalışan EYT’den emekli olup, çalışmaya devam ederse her ay 638 lira fazla para alacak. Böylece asgari ücretli çalışa 8.500 lira değil 9.145 lira maaş almaya başlayacak.
6-Neden emekli olan daha yüksek ücret alacak?
Emekli olan çalışandan yüzde 7.5 SGDP prim kesiliyor ve işsizlik sigortası primi ise kesilmiyor. Emekli olmayan asgari ücretli çalışandan yüzde 15 oranında sigorta primi kesiliyor. Brüt asgari ücret 10.008 lira olduğuna göre emekli olmayan çalışandan aylık 1.501 lira kesinti yapılıyor. Emekli olandan ise yüzde 7.5 prim kesiliyor ve bu tutar da 750 lira ediyor. Vergi de kesildikten sonra emekli olan asgari ücretlinin eline net 9.144 lira geçecek. Bu da aylık 638 lira maaş artışı anlamına geliyor.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi