Kıdem tazminatının tavanı 19.982.83 lira olarak açıklandı, EYT’den emekli olacakların da alacakları tazminat tutarı da netleşti. SSK’lı çalışanların maaşı 19.982.83 liranın üzerinde olsa da kıdem tazminatı hesaplanırken bu tutar üzerinden hesaplanıp, ödenecek.
Yazan: Oben ÜNÜVAR
Kıdem tazminatının tavanı 19.982.83 lira olarak açıklandı. Çalışanların alacakları kıdem tazminatının tavanı, yani üst sınırı, her yılın ocak-temmuz ve temmuz-aralık dönemlerinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayınladığı Sosyal Haklar Genelgesi ile memur maaş katsayısına göre belirleniyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı 2023 yılının ilk yarısına yönelik Mali ve Sosyal Haklar Genelgesi’ni yayınladı. Bu yılın ilk yarısında uygulanacak kıdem tazminatı tavanı da 19.982.83 lira olarak açıklandı. Böylece hem EYT’lilerin hem de tazminata hak kazananların alacağı kıdem tazminatı tutarı da belli oldu.
KİMLER KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR?
Peki, kimler, kıdem tazminatı alabiliyor ve tazminat nasıl hesaplanıyor? Madde madde anlatayım.
- İşvereni tarafından işten çıkarılanlar. Çalışan kendi isteği ile ayrılırsa, kıdem tazminatını alamıyor.
- Çalışan işyerinde 1 yıl çalıştıktan sonra kıdem tazminatına hak kazanıyor.
- Erkeklerde askerlik nedeniyle, kadınlarda evlilik nedeniyle işten ayrılma halinde kıdem tazminatı alınabiliyor.
- Çalışan emekli olduğunda kıdem tazminatını alabiliyor.
- EYT’liler emekli olduklarında kıdem tazminatı alabilecekler.
- Çalışan emeklilik için gerekli prim gün sayısını doldurduğunda yaşı beklemeden kıdem tazminatını alabiliyor.
TAZMİNAT NASIL HESAPLANIYOR?
- Çalışılana her tam yıl için 30 günlük giydirilmiş ücret üzerinden kıdem tazminatı ödeniyor. Giydirilmiş ücretin içine ikramiye, prim, yol ve yakacak yardımı gibi tüm ödemeler giriyor.
- Brüt ücret ile çalışılan yılın çarpımı sonucu toplam kıdem tazminatına ulaşılıyor.
- Yeni açıklanan asgari ücret brüt 10.008 TL olduğundan, asgari ücretli bir çalışan işyerinde 10 yıldır çalışıyorsa, 100 bin lira tazminata hak kazanıyor.
- Kıdem tazminatının tavanı 19.982.83 lira olduğu için çalışanın maaşı bu rakamın üzerinde olsa da kıdem tazminatı 19.982.83 lira üzerinden hesaplanıyor.
- Kıdem tazminatından binde 7.59’luk damga vergisi kesinti yapılıyor.
EYT’LİLER NE KADAR TAZMİNAT ALACAK
Gelelim, EYT’lilerin kıdem tazminatına. EYT düzenlemesi bu ay sonunda, en geç şubat ayının başında Meclis gündemine gelecek ve yasalaşması da şubat ayının ortalarını bulacak. Buna göre de EYT’liler, şubat ve mart aylarında kıdem tazminatlarını alarak, emekli olabilecek.
Peki, EYT’den emekli olup aynı işyerinde işe devam edecek çalışanın kıdem tazminatı hakkı nedir? Çalışanın iki seçeneği var. Birincisi, işveren ile anlaşarak, emekli olduktan önceki çalıştığı yıllara ait kıdem tazminatını alır, böylece kıdemini sıfırlamış olur. İşveren ile yeni bir iş sözleşmesi yaparak çalışmaya devam eder. İkincisi, çalışan, emekli olup, kıdem tazminatını almadan (içeride bırakarak) aynı işyerinde çalışmaya devam eder.
EYT’den emekli olup, tazminat alacak olanların bu yılın ilk yarısında kıdem hesaplaması tavan tutar olan 19.982.83 lira üzerinden ödenecek. Tazminat tavanı ne demek? Çalışanın maaşı 19.982.83 liranın üzerinde olsa da kıdem tazminatı hesaplanırken bu tutar üzerinden hesaplanacak.
Örneğin, aylık giydirilmiş ücretiniz 25 bin lira ve mart ayında EYT’den emekli olacaksınız. İşveren, 25 bin lira üzerinden değil, açıklanan tavan tutar olan 19.982.83 lira üzerinde tazminatınızı hesaplayacak. İşyerinde de 10 yıldır çalıştığınızı varsayacak olursak; 250 bin lira değil, 199 bin 828 lira tazminat alacaksınız. Şunu da belirtmekte fayda var; 2023’ün ilk yarısında emekli olmayıp, ikinci yarısına bırakırsanız, temmuz ayında belirlenecek yeni ve bugünkünden daha yüksek kıdem tazminatı alabileceksiniz.
EMEKLİ OLMADAN DA TAZMİNAT ALINABİLİR
- İlk kez sigortalı olduğu tarih, 8 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar 15 yılı doldurup, 3 bin 600 prim gün sayısını tamamladıklarında kıdem tazminatı alıp, kendi istekleri ile işten ayrılabiliyorlar. Farklı işyerlerinde, farklı sürelerde çalışılsa dahi toplam çalışma süresinin 15 yıl, 3 bin 600 prim günün doldurulması tazminat almak için yeterli. Tazminat, son işyerinizde ne kadar süreyle çalışıyorsanız, o süre üzerinden hesaplanacak.
- İlk sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında olanlar ya 25 yıl çalışıp, 4 bin 500 prim günü doldurduklarında kıdem tazminatı alabilirler ya da çalışma yılına bakılmaksınız 7 bin prim günü doldurduklarında işyerinden kıdem tazminatı alıp, işten ayrılabilirler.
- İlk sigortalı olduğu tarih Mayıs 2008 ve sonrası olanlar da 5 bin 400 prim günü doldurmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanırlar.
Maaşa ve Çalışma Yılına Göre Alınacak Kıdem Tazminatı Tutarı (TL)
| Brüt Maaş | 5 Yıl | 10 Yıl | 15 Yıl | 20 Yıl | 25 Yıl |
| 10.008 | 50.040 | 100.080 | 150.120 | 200.160 | 250.200 |
| 13.000 | 65.000 | 130.000 | 195.000 | 260.000 | 325.000 |
| 15.000 | 75.000 | 150.000 | 225.000 | 300.000 | 375.000 |
| 17.000 | 85.000 | 170.000 | 255.000 | 340.000 | 425.000 |
| 19.000 | 95.000 | 190.000 | 285.000 | 380.000 | 475.000 |
| 20.000 | 99.914 | 199.828 | 299.742 | 399.656 | 499.570 |
| 23.000 | 99.914 | 199.828 | 299.742 | 399.656 | 499.570 |
| 25.000 | 99.914 | 199.828 | 299.742 | 399.656 | 499.570 |
| 27.000 | 99.914 | 199.828 | 299.742 | 399.656 | 499.570 |
| 30.000 | 99.914 | 199.828 | 299.742 | 399.656 | 499.570 |