Son birkaç aydır otomatik BES’te bir şeyler oluyor. Kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin desteklerinin bitmesi, çalışanı işten çıkarma yasağının kalkması ile istihdamda tedirginlik yaşanırken, BES’e otomatik katılım sisteminde tam tersi bir gelişme yaşandı ve üç ay içinde tam 225 bin 760 yeni çalışan sisteme giriş yaptı. Eylül ayıyla birlikte de otomatik katılımdaki çalışan sayısı 2021 yılının en yüksek seviyesine çıktı.
Yazar: Oben ÜNÜVAR
45 yaş altı tüm çalışanların işverenleri tarafından bireysel emeklilik sistemine dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik katılım sisteminde son aylarda bir şeyler oluyor. Otomatik katılım sistemi 2017 yılında 1000 ve üzeri çalışanı olan şirketlerde çalışanlar ile başladı, zaman içinde 5-9 çalışanı olan işletmelere kadar indi.
Bugüne kadar da 20 milyona yakın çalışan işverenleri tarafından BES’e dahil edildi. Bunlardan 14 milyona yakını sistemden çıktı. Bugün ise 6 milyona yakın çalışan sistemde kaldı ve BES sayesinde tasarruf ediyor.
Otomatik Katılımda Salgın Endişesi
En büyük endişe de; salgın döneminde gerek kapanmalar, gerek kısa çalışma ödeneği, ücretsiz izin desteği gibi çalışana ve işverene verilen salgın destekleri nedeniyle gerekse de ekonomideki daralmadan kaynaklı işten çıkarmalar nedeniyle otomatik katılım sisteminin bu süreçten etkilenmesiydi.
Nitekim, böyle oldu. Salgının başladığı 2020’nin mart ayından itibaren otomatik katılım sistemi gidişattan etkilendi, sonrasında geçen seneni haziran ayında kademeli normale dönüş ve turizmdeki hareketlilikle biraz toparlandı, ancak sene sonundaki kapanmalardan otomatik katılım yine nasibi aldı.
Sonrasında ise otomatik katılım sistemindeki çalışan sayısı belirli bir seviyeyi korusa da kimi zaman azalışlar kimi zaman az sayıda artışlarla sistem devam etti.
225 Bin Kişi Nasıl Sisteme Dahil Oldu?
Ancak son birkaç aydır otomatik BES’te bir şeyler oluyor. Bir şeyler oluyor derken olumlu gelişmeler yaşanıyor. Özellikle haziran ayında çalışma hayatında kısa çalışma ödeneği desteklerinin bitmesi, temmuz başında da işverenin çalışanı işten çıkarma yasağının kalkması ile işsizliğin ciddi boyutlara çıkacağı endişesi hakimdi. TÜİK’in son açıkladığı temmuz ayı işsizlik rakamları da bunu bir ölçüde destekledi.
Ancak BES’e otomatik katılım sisteminde tam tersi bir gelişme yaşandı. Üç ay içinde tam 225 bin 760 yeni çalışan girişi oldu. Yine bu 3 ay içinde de otomatik katılımdaki fon toplamı da 900 milyon liraya yakın arttı. Artışın büyük bir çoğunluğu da son iki ayda, yani temmuz-ağustos aylarında gerçekleşti.
Eylül Ayında Yılın En Yüksek Seviyesi Yakalandı
Haziran sonunda sistemdeki çalışan sayısı toplamı 5 milyon 749 binlerdeyken, temmuz ayında bu sayı önce 5 milyon 867 bin çalışana, ağustos ayında da 5 milyon 950 bin çalışana çıktı. Emeklilik Gözetim Merkezi’nin son açıkladığı 3 Eylül tarihli verilere göre de otomatik BES’teki çalışan sayısı 5 milyon 975 bini geçti.
Bu yılın başından itibaren verilere bakıldığında ise senenin ilk aylarında BES’teki çalışan sayısı 5.7 milyonlarda iken sene ortasına doğru bu sayının 5.6 milyonlara gerilediği görülüyor. Eylül ayıyla birlikte de otomatik katılımdaki çalışan sayısı 2021 yılının en yüksek seviyesine çıktı.
Tabi, bu gelişmede, salgında normale geçişin ve son aylarda piyasalarda ufak da olsa hareketliliğin etkisi var.