Rusya ile Ukrayna arasındaki kriz havayolu sigortalarından nakliye sigortalarına, siber sigortalardan turizme yönelik sigortalara kadar birçok alanı etkiledi. Sıcak çatışma ile durum değişti. Artık bölge çatışma bölgesi. Henüz gelişmeler yeni olduğu için sigortacılardan tam bir açıklama gelmedi ama alınan bilgiye göre sigortadaki savaş şartları geçerli olacağa benziyor. Ama sigortacıların endişelendikleri sorun daha büyük…
Analiz: Oben ÜNÜVAR
Rusya, Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesine operasyon başlattı ve Rusya, Ukrayna savaşı resmen başladı. Böylece Ukrayna çatışma bölgesi haline geldi. Sigorta şirketleri de aldıkları kararlar Ukrayna’yı çatışma bölgesi ilan etti. Bu durum neleri etkileyecek?
İşin aslı, son birkaç yıldır değişik kurumlar tarafından açıklanan küresel riskler raporlarının hemen hemen tamamında ‘jeopolitik risk’, her yıl ilk 10 risk arasında yer alıyordu. Sadece jeopolitik riskin hangi bölgede ve nasıl meydana geleceği bilinmiyordu ya da kestiriliyordu ama açık açık dillendirilemiyordu. Rusya, Ukrayna krizi ile risk gerçekleşti, hatta sıcak çatışma başladı.
Çatışmanın başta Rusya ve Ukrayna olmak üzere birçok ülkede ekonomik, sosyal etkileri olacağı kesin ve bu etkiler üzerine olası senaryolar konuşulmaya başlandı. Peki, Rusya-Ukrayna krizinin dünya sigorta pazarına etkileri nasıl olacak?
İLK HAVAYOLU İLE BAŞLADI
Önce, krizin başladığı günlerden bu yana yaşanan gelişmeleri kısaca özetleyelim. İlk olarak Ukraynalı havayolu şirketleri uçuşlar için sigorta sağlamada zorluk yaşadıklarını açıkladı. Uluslararası bazı havayolu şirketleri Ukrayna’ya ve Ukrayna üzerinden uçuşları durdurdu, bazı şirketler de askıya aldı. Bu durum uluslararası turizmi sekteye uğrattı.
Sonrasında Ukrayna’nın, ülkenin hava sahasında uçan uçuklara 600 milyon dolara yakın fon sağlayacağını açıklaması, durumu biraz rahatlatsa da son günlerde iki ülke arasındaki krizin derinleşmesi durumu pek de kurtarmadı. Böylece Ukrayna ile Rusya arasındaki krizin ilk etkisi havayolu sigortalarında kendini göstermiş oldu. Sıcak çatışmanın başlaması ile birlikte de Ukrayna hava sahası uçuşlara kapatıldı.
SİGORTACILARIN GÖZÜ KARADENİZ’DE
Havayolunda yaşanan sorunun bir benzeri Karadeniz limanlarında yaşanmak üzere ve sigorta sorunu, denizcilik sektörünü vurmaya başlayacak, şimdiden başladı bile. Karadeniz limanları şimdilik normal şekilde çalışmaya devam etse de ticari gemilere el koyma ya da saldırı gibi olaylar henüz yaşanmasa da deniz sigortacılarının gözü Karadeniz limanlarında. Son bilgilere göre de deniz sigortacıları, Karadeniz ve Azak denizi çevresindeki Rusya, Ukrayna sularını yüksek riskli bölge olarak belirledi. Bundan sonraki süreçte limanlardaki ticaret yavaşlayacak.
Benzer durum karayolu ile kuru yük nakliye sigortalarında da yaşanıyor. Bu aşamada sigorta şirketleri Ukrayna ve Rusya’ya gidecek nakliyeleri sigortalamaktan kaçınmaya başladı. Kaldı ki, sıcak çatışmanın başlaması ile birlikte önümüzdeki günlerde belirsizlik ortadan kalkana kadar karayolu ile ticaret de duracak. Tüm bunlar hem deniz hem de karayolu ile ticaretin durması anlamına geleceğinden bu durum sigorta pazarını da derinden etkileyecek.
Ukrayna-Rusya krizinin en büyük etkisi siber sigortalarda görülüyor. Son haftalarda bir dizi siber saldırının büyük bankaların, savunma bakanlığının ve Ukrayna ordusunun web sitelerini birkaç saat boyunca çevrimdışı bıraktığı söyleniyor. Sıcak çatışma ile birlikte özellikle Rusya tarafından gerçekleştirilen siber saldırılar da arttı. Bu durum siber sigorta sağlayan sigorta şirketlerini korkutuyor.
YA KRİZ UKRAYNA’NIN ÖTESİNE GEÇERSE!
Özetle, sıcak çatışmanın başlaması ile birlikte artık bölge savaş bölgesi ve bu durum sigortadaki savaş kurallarının uygulanmasını getiriyor. Ancak dünya sigortacılarında nasıl bir pozisyon alınacağı yönünde şu ana kadar henüz net bir açıklama yapılmadı. İlk belirlemelere göre de Rusya tarafından Ukrayna’ya yapılan saldırılarda daha çok stratejik alanlar ve büyük ticari işletmeler zarar gördü. Şimdilik sigortacılar Ukrayna’dan uzak duracaklardır. Kaldı ki, son birkaç yıldır zaten Donbass bölgesi sigortacıların çok da bulaşmadığı, uzak durduğu bir bölge.
Ama sigortacılar için asıl sorun, Rusya ile Ukrayna arasında yaşananların ve sıcak çatışmanın diğer ülkeleri nasıl etkileyeceği, sorunu. Çünkü Rusya’nın eylemlerinin Ukrayna’nın ötesindeki alanları ya da ülkeleri etkileme olasılığı oldukça yüksek. Mesela, şu sıralar sigortacılar, başta Moldova olmak üzere yakın ülkeleri de radarına almış durumdalar ve bu ülkelerde de siyasi risk sigortası primlerinin yakında aratacağı konuşuluyor.