Yabancıların, Türkiye’de, çalışmalarına yönelik kriterler, 14 yıl aradan sonra yeniden belirlendi ve yeni düzenleme 1 Ekim itibariyle de uygulamaya girdi. Bu kapsamda da yabancılara ödenecek ücret, yabancı çalıştırmak için gerekli olan mali yeterlilik kriterleri, her bir yabancı için çalıştırılacak Türk vatandaşı sayısı netleşti.
Yabancıların, Türkiye’de, çalışmalarına yönelik kriterler, 14 yıl aradan sonra yeniden belirlendi ve yeni düzenleme 1 Ekim itibariyle de uygulamaya girdi. Bu kapsamda da yabancılara ödenecek ücret, yabancı çalıştırmak için gerekli olan mali yeterlilik kriterleri, her bir yabancı için çalıştırılacak Türk vatandaşı sayısı netleşti. Öyle ki, yeni düzenlemede sektörlere ve mesleklere göre yabancı çalıştırma kriterleri de belirlendi. Peki, yabancı çalıştırma kriterlerinde neler değişti? Yeni düzenlemeyi madde madde anlatayım ki, daha net anlaşılsın.
İşyeri, yabancı çalıştırmak için izin başvurusunda bulunacaksa, istihdam edilmek istenen her bir yabancı için 5 Türk vatandaşını da istihdam etmek zorunda olacak. Ancak yabancı çalıştırmak isteyen şirketin net satış tutarı 50 milyon TL veya üzeri ise istihdam edilecek 5 yabancıya kadar çalışma izni başvurusunda istihdam kriteri uygulanmayacak. Daha açık bir anlatımla, 5 yabancıya kadar Türk vatandaşı istihdam etme şartı aranmayacak.
YABANCI YÖNETİCİYE 100 BİN TL ÜCRET
Yeni düzenleme ile yabancılara ödenecek ücret tutarlarında da revizyona gidildi. Ödenecek ücrette baz alınacak tutar ise brüt asgari ücret ki, bugün için bu rakam 20 bin TL. Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 5 katı (100 bin TL) kadar ücret ödenebilecek. Mühendisler ve mimarlar için ödenecek tutar asgari ücretin 4 katı (80 bin TL), diğer yöneticiler için asgari ücretin 3 katı (60 bin TL), uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalıştırılacaklar için asgari ücretin 2 katı (40 bin TL) olacak. Ev hizmetlerinde ve diğer mesleklerde çalıştırılacaklar için bir asgari ücret ödenecek. Daha önceki ücretler neydi? Mesela, yöneticiler ve pilotlar için asgari ücreti 6.5 katı ödeme yapılıyordu. Buna göre bazı mesleklerde yabancılara ödenecek ücretlerin düşürüldüğü görülüyor.
Yabancı çalıştıracak işyerleri için mali kriterler de belirlendi. Buna göre, yeni kurulan şirketlerde, işyerinde istihdam edilecek yabancı adına yapılacak çalışma izni başvurusunda, işyerinin ödenmiş sermayesinin 500 bin TL olması gerekiyor. Faaliyetine devam eden şirketlerin yabancı çalıştırabilmesi içinse ödenmiş sermayesinin 500 bin TL, net satışlarının en az 8 milyon TL veya ihracatının 150 bin dolar olması gerekiyor.
BİR YABANCIYA 5 TÜRK VATANDAŞI
Şirketler, istihdam ve mali yeterlilik kriterleri aranmadan, son 5 yılda en az 3 yıl süreyle Türkiye’de kalan yabancılardan en fazla 3 yabancı istihdam edebilecek. Yabancı çalışanların sayısı ise Türk çalışanların sayısından fazla olamayacak. Ancak 3’ten fazla yabancı çalıştırılması halinde ise çalışan her bir yabancı için ayrı ayrı 5 Türk vatandaşı istihdam edilecek.
Yeni düzenleme ile sektörlere göre yabancı çalıştırmanın kriterleri de belirlendi. Mesela; bilişim, havacılık, sağlık sektörlerinde faaliyet gösteren şirketler için istihdam ve mali yeterlilik kriterleri uygulanmayacak. Ev hizmetlerinde çalışacak yabancılar ise çocuk, engelli veya yaşlı bakımında istihdam edilebilecek. Turizm sektöründe ise uzmanlık gerektiren işlerde yabancı çalıştırmak isteyen şirketlerin en az 10 Türk vatandaşı çalıştırması gerekecek.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
