Son sekiz yıldır kişi başına düşen primde bir türlü 150 doları yakalayamıyoruz. Bir yıl 140 dolarlara çıkıyorsak; ertesi yıl 120 dolarlara iniyoruz. Mesela, 2022 yılında kişi başına GSYH 10 bin 655 dolar iken, aynı yıl kişi başına düşen sigorta primi 144 dolar. Özetle; zaten sigorta fakiriydik; daha da fakirleşiyoruz.
Ancak bu büyüme, sigorta sektörüne yansımıyor. Evet, sektör, prim üretimi açısından büyüyor, ancak kişi başına düşen sigorta primi bir türlü artmıyor; aksine düşüyor. Tabloda yıllar itibariyle dolar cinsinden kişi başına düşen sigorta priminin seyrine görüyorsunuz. Mukayese olsun diye 2023’ün Mayıs ayı ile geçen senenin aynı dönemini de tabloya koydum.
150 DOLARI AŞAMIYORUZ
Maalesef, son sekiz yıldır kişi başına düşen primde bir türlü 150 doları bile yakalayamıyoruz. İstisnai tek bir yıl var; o da, 2016 yılı… 2016 yılında 150 dolar sınırını aşarak kişi başına prim üretiminde 164 dolara çıktık. Bunun dışındaki yıllarda kişi başına sigorta primi üretiminde bir yıl 140 dolarlara çıkıyorsak; ertesi yıl 120 dolarlara iniyoruz. Yani, bir ileri bir geri…
Mesela, 2022 yılında kişi başına GSYH dolar cinsinden 10 bin 655 dolar iken, aynı yıl kişi başına düşen sigorta primi 144 dolar. Bu da şu anlama geliyor, kişi başına düşen gelirin sadece 1,35’ini sigortaya harcıyoruz. Düşünün; bu da son 5 yılın en yüksek rakamı.
Peki, dünyada kişi başına düşen sigorta primi ne? Tablodan da anlaşılacağı gibi; yıllar itibariyle dünyada kişi başına sigorta primi artıyor; 650 dolarlardan, 800 dolarlara kadar çıkıyor. 2022 rakamları henüz belli değil ama geçen senede dünya ortalaması 900 dolarlara yakın olacak, hatta geçecektir. Daha açık bir anlatımla, dünya ortalaması Türkiye’nin 6 katı fazla.
TRAFİĞİ ÇIKARIN 111 DOLAR!
Şunu da söylemeden geçemeyeceğim, son iki yılda primlerdeki artışlar sayesinde kişi başına düşen sigorta primi bu seviyelere çıktı. Geçmiş primler olsaydı, bugün kişi başına 140 dolarları bile konuşamazdık; hele ki, dolardaki artışı da hesaba kacak olursak, çok daha düşük seviyelerden bahsedecektik.
Daha da kötüsü var. Sektörün lokomotifi olan trafik sigortasını çıkardığınızda durum vahim hal alıyor. 2022 yılında, trafik sigortasını çıkarın, kişi başına sigorta primi 111 dolara düşüyor. Diyeceksiniz ki, trafik sigortasını neden çıkartıyorsun. Zorunlu olduğu için çıkartıyorum. Anlayan anlamıştır sanırım…
Özetle; zaten sigorta fakiriydik; daha da fakirleşiyoruz.