Artık katılım sigortacılığının mevzuatsal anlamda hiçbir eksiği kalmadı. Yönetmelikteki asıl önemli düzenleme, pencere usulü ile çalışan şirketlere 2021 sonuna kadar müddet verilmesi. 2021’in sonunda ne olacak? Pencere usulü ile çalışan 6 şirket ya ayrı bir katılım şirketi kuracaklar ya da ellerindeki sigortalı portföyünü katılım sigortacılığı yapan başka bir şirkete devredecekler.
Katılım sigortacılığı, bir başka adıyla da faizsiz sigortacılık, bir yıldır gündemde; başta da ekonomi yönetiminin gündeminde. Önce, Yeni Ekonomi Programı’nda katılım sigortacılığına detaylı yer verildi, ardından 2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda da, katılım sigortacılığının geliştirileceği yer aldı. Son olarak da Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, katılım sigortacılığı alanında dünyada rehber ülke olmanın hedeflendiğini söyledi.
Geçtiğimiz hafta başında ise katılım sigortacılığı ve katılım Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili önemli bir yönetmelik yayımlandı; faizsiz sigortacılığın işleyiş şeklinin detayı belli oldu. Yönetmeliğin, bana göre önemli bir-iki noktasını paylaşayım ama önce katılım sigortacılığı ile ilgili özet bir bilgi vereyim ki, çok konuşulan bu konuda durum nedir bilin.
Bir Yıllık Süre Tanında
Aslında 2017 yılında yapılan düzenleme ile faizsiz sigortacılığın yasal sınırları çizildi ve uygulama başladı. Sistemin iki özelliği var. Birincisi, baştan sona faizsiz esaslara göre yürütülmesi; ikincisi, sigortalılara belirli dönemin sonunda para iadesi yapılması. Katılım sigortacılığında sigortalıların ödediği primler bir havuzda toplanıyor, havuzun tüm idaresi faizsiz esaslara göre yapılıyor, hasarlar da bu havuzdan karşılanıyor ve dönem sonunda havuzda bir para kalırsa bu para sigortalılara eşit ölçüde iade ediliyor. O dönem yapılan düzenleme ile faizsiz sigortacılık yapacak şirketlere iki yöntemi seçmeleri söylendi. Birincisi, katılım sigorta şirketi kurmaları; ikincisi, pencere usulü ile geleneksel faaliyetlerinin yanında katılım sigortacılığını da yürütebilmeleri ki, pencere usulü sigorta şirketinin ayrı şirket kurmadan faizsiz sigortacılık yapabilmesi anlamına geliyor. Pencere yöntemi ile çalışan şirketlere de 3 yıllık süre tanındı, üç yılın sonunda ayrı bir katılım şirketi kurmaları istendi.
Bugün 12 şirket katılım sigortacılığı yapıyor. 8’si sigorta, 4’ü BES ve hayat şirketi. 12 şirketin 6’sı tam katılım, diğer 6’sı ise pencere usulü ile katılım sigortacılığı yapıyor. Katılım sigortacılığının toplam sigorta pazarı içindeki payı yüzde 5. Düşük mü? Düşük, ama katılım bankalarının geçmişinin 35 yıl olduğunu ve bugün katılım bankalarının toplam bankacılık içindeki payının yüzde 7 olduğunu hesaba katacak olursak; katılım sigortacılığının şunun şurasında geçmişinin hepi topu 5 yıl olduğunu düşünürsek çok da düşük denemez. Bunun nedenini; vatandaşın faizsiz sisteme ilgisinin az olduğuna mı bağlarsanız, yoksa katılım banka ve sigorta şirketlerinin kendilerini iyi anlatamadıklarına mı; işin o tarafı ayrı bir konu.
Faizsiz Sigortaya Düzenleme
Geçen hafta çıkan yönetmelikle artık katılım sigortacılığının mevzuatsal anlamda hiçbir eksiği kalmadı. Yeni sistemi satır başları ile anlatayım. İster BES olsun ister sigortacılık, kim katılım sigortacılığı yapacaksa mutlaka bir danışma komitesi kuracak. Komite, şirketin katılım esaslarına uygunluğunu sağlayacak, denetleyecek. Komitenin onay vermediği hiçbir iş yapılmayacak. Emeklilik şirketi katılım emeklilik planı kuracak, katılım emeklilik planında sadece katılım fonları olacak.
Yönetmelikteki asıl önemli düzenleme; yukarıda da değindiğim pencere usulü ile çalışan şirketlere 2021 sonuna kadar müddet verilmesi. 2021’in sonunda ne olacak? Pencere usulü ile çalışan 6 şirket ya ayrı bir katılım şirketi kuracaklar ya da ellerindeki sigortalı portföyünü katılım sigortacılığı yapan başka bir şirkete devredecekler. Yani, kamu diyor ki, 2022’den itibaren hem konvensiyonel sigortacılık hem de faizsiz sigortacılık yapamazsın; faizsiz sigortacılık yapacaksan ayrı şirket kuracaksın. Duyduğuma göre de bu 6 şirketten en az ikisi ayrı şirket kuracakmış.