Belediyelerin, itfaiye teşkilatlarını geliştirmek adına her yıl aldıkları yangın sigorta vergileri gerçekten de itfaiye hizmetleri fonuna mı gidiyor? Bu paraların itfaiye için harcanmadığı belli ki, Bolu Kartalkaya’daki otel yangınından sonra itfaiye hizmetlerinin yetersizliğini konuşup, tartışıyoruz.
Sonda soracağımı yazının başında sorayım. Belediyelerin itfaiye teşkilatlarını ve yangın söndürme ekipmanlarını geliştirmek için yıllardır aldıkları yangın sigorta vergileri nerelere harcanıyor? Bu soruyu neden sordum? Bolu Kartalkaya Grand Otel’de, 78 kişinin ölümüne neden olan yangın sonrası gündeme gelen ve üzerinde en çok tartışılan konuların başında; sadece Bolu’da değil Türkiye genelinde itfaiye teşkilatı ve itfaiye araçlarının yetersizliği geldi. Bunun da nedeni olarak bütçe yetersizliği gösterildi. Hatta Milliyetçi Hareket Partisi, bu konuda Meclis’e, kanun teklifi de verdi. Teklifte, Bolu Kartalkaya’da yaşanan yangın felaketinde itfaiyenin müdahalesinin öngörülen sürenin üzerinde gerçekleştiği vurgulanarak, turizm bölgelerinin bulunduğu yerlere en çok 10 dakikalık mesafede itfaiye istasyonu kurulması amacıyla kanun teklifi verildi.
KARTALKAYA GRAND OTEL YANGINI
Açıkça söyleyeyim, konu, itfaiye biriminin kurulması, yangın söndürme araç ve gereci ise; kimse bütçe yetersizliğinden bahsedemez. Neden mi; anlatayım. Bu ülkede çok uzun yıllardır otel, sanayi tesisi, küçük büyük tüm işyerleri ve tüm konutların yaptırdıkları yangın sigortalarından, Yangın Sigorta Vergisi adı altında vergi kesiliyor. Bolu Kartalkaya Grand Otel’deki yangını konuşuyorsak; Kartalkaya’daki tüm tesisler de bu vergiyi yıllardır ödüyor. Bu ne vergisi? Tesisini, işyerini, fabrikasını, konutunu yangına karşı sigortalatandan Yangın Sigorta Vergisi kesiliyor. Vergi oranı ise yüzde 10. Sigorta şirketi sigortalıdan alacağı primin üzerine bu yüzde 10’luk Yangın Sigorta Vergisi’ni zorunlu olarak ekliyor. Şunu da belirteyim bu uygulama yıllardır var ama kimse bilmiyor.
İTFAİYE HİZMETİ İÇİN VERGİ KESİLİYOR
Peki, bu vergi neden kesiliyor? İşte, burası önemli. Verginin amacı, yangından korunma masrafları ile itfaiye hizmetleri için fon yaratmak, itfaiye hizmetlerini desteklemek. Vergi kime ödeniyor? Daha doğrusu vatandaşın ödediği bu yangın vergileri kimin kasasına giriyor? Burası da önemli; bu vergi direkt belediyelerin kasasına giriyor. Özetlersem; belediyeler, itfaiye teşkilatlarını güçlendirsin, yeni itfaiye birimi açsın, eksikse yeni itfaiye aracı alsın diye satılan her bir yangın sigorta poliçesi tutarından yüzde 10 kesilip, belediyelerin bütçesine aktarılıyor. Araştırdım, sadece 2023 yılında sigorta şirketleri yangın sigorta vergisi adı altında belediyelere 260 milyon TL para aktarmış. 2024 yılında ise aktarılan tutar yaklaşık 450 milyon TL’ye yakın. Yıllardır bu tutarların belediyelere aktarıldığını hesaba katın, toplam rakamın ne boyutlarda olduğunu bir düşünün.
YANGIN SİGORTA VERGİSİ NEDEN KESİLİYOR?
Üşenmedim, bir itfaiye aracının maliyetini de sordum, soruşturdum. Geçenlerde bir sigorta şirketi, sosyal sorumluluk projesi adı altında, Sivas Koyulhisar Belediyesi’ne itfaiye aracı yaptırıp, bağışladı. İtfaiye aracının maliyeti 10 milyon TL civarında. İtfaiye binası yaptırmanın maliyeti de 5 milyon liralarda. Buradan yola çıkarak yangın sigorta vergisi adı altında alınan vergilerle kaç itfaiye binası yaptırılır, kaç itfaiye aracı alınır; varın siz düşünün.
Başta sorduğum soruyu tekrarlayayım. Belediyelerin, itfaiye teşkilatlarını geliştirmek adına her yıl aldıkları yangın sigorta vergileri gerçekten de itfaiye hizmetleri fonuna mı gidiyor? Bu paraların itfaiye hizmetleri için harcanmadığı belli ki, otel yangınından sonra itfaiye hizmetlerinin yetersizliğini konuşup, tartışıyoruz. Yine harcanmadığı belli ki, Milliyetçi Hareket Partisi itfaiye istasyonları kurulması için kanun teklifi verme ihtiyacı hissediyor.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
