Deprem nedeniyle 5 gündür kapalı olan borsada yeniden işlemler başlıyor. Öncesinde de tedbir amaçlı bir dizi kararlar alındı. Bu kararlar içine BES’te girdi. BES sözleşmeleri özkaynak olarak kabul edilecek. Ayrıca, BES’te, devlet katkısı fonlarının, borsaya yatırılabilecek kısmının yüzde 10’dan yüzde 30’a çıkarılması borsaya ilave 10 milyar liralık giriş yaratacak. Uzmanlar, bu girişin BİST-100 endeksine pozitif etki yaratacağını söylüyor.
Yazan: OBEN ÜNÜVAR
Borsa İstanbul, deprem sonrası 5 gün aranın ardından yarın yeniden açılıyor. Borsa açılmadan önce de peşi sıra önlemler alındı. Bu kararların bir kısmı Resmi Gazete’de yayımlanırken, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) da depremin finansal piyasalar üzerindeki olumsuz etkisinin asgariye indirilebilmesi ve olası yatırımcı mağduriyetlerinin önüne geçilmesi için bir dizi karar aldı.
Resmi Gazete’de yayımlanan kararla Borsa İstanbul’daki hisse geri alımlarında stopaj vergisi yüzde 15’ten sıfıra indirildi. Borsada işlem gören şirketler kendi hisselerini ve iştirak hisselerini genel kurul kararına gerek olmadan yönetim kurulu kararı ile geri alım programı başlatabilecekler.
BES, BORSADA TEMİNAT SAYILACAK
Depremin finansal piyasalar üzerindeki olumsuz etkisinin asgariye indirilebilmesi için alınan kararlar arasında Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) de var. SPK, yayınladığı karar ile BES katılımcılarının, yatırım kuruluşlarına devredilecek bireysel emeklilik sözleşmelerinden kaynaklanan devlet katkısı hariç alacakların, sermaye piyasası araçlarının kredili alımı, açığa satış ve ödünç alma ve verme işlemlerinde özkaynak olarak kabul edilebilecek kıymetler arasına eklenmesine ve bu alacakların yüzde 100’ünün özkaynak olarak kabul edilmesine imkan tanıdı. Daha açık bir anlatımla alınan yeni kararla BES sözleşmeleri borsa işlemlerinde teminat olarak kabul edilebilecek.
10 GÜN İÇİNDE UYGULANACAK
BES ile ilgili alınan bir başka karar ise Resmi Gazete’de yayımlanan devlet katkısı fonları ile ilgili. Karara göre, BES’te, devlet katkısı fonlarının, borsaya yatırılabilecek kısmı yüzde 10’dan yüzde 30’a çıkarıldı. Tek hisseye yatırım tavanı yüzde 1’den yüzde 5’e yükseltildi. Devlet katkısı fonlarının devlet tahviline yatırım oranı yüzde 70’ten yüzde 50’ye indirildi. Alınan kararla da portföy sınırlamalarına en geç 10 gün içinde uyum sağlanacak. Yeni alınan kararlar, yani devlet katkısı fonlarının borsa yatırım yapılacak oranının yüzde 30’a çıkması için 10 gün içinde uygulanacak.
BES’TEN BORSAYA 15 MİLYAR TL GİRECEK
Peki, bu kararlar, Borsa İstanbul’da ne gibi katkı sağlayacak? Bugün BES’te, toplam 14.6 milyon katılımcı bulunuyor. Fon büyüklüğü ise 386.6 milyar TL’nin biraz üzerinde. Devlet katkısının fon büyüklüğü ise 50 milyar TL. Böylece BES’te devlet katkısı da dahil toplam fon büyüklüğü 436 milyar TL’yi buluyor.
Yeni alınan karar, BES’teki, 50 milyar TL’lik devlet katkısı fonunu kapsıyor. Düne kadar 50 milyar TL’lik devlet katkısı fonunun yüzde 10’u, yani 5 milyar TL’si, borsaya yönlendirilebiliyordu. Yeni alınan kararla, bu oran yüzde 30’a çıkarıldı. 5 milyar TL’nin üzerine, 10 milyar TL daha borsaya yönlendirilebilecek demektir ki, bu da borsaya 10 milyar TL’lik yeni giriş anlamına geliyor. Toplamda da BES devlet katkısı fonlarından borsaya 15 milyar TL giriş olacak demektir.
Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre de bu işlemin 10 gün içine gerçekleşmesi gerekiyor. Yani, 10 gün içinde BES’ten, borsaya 10 milyar TL’lik ek kaynak girişi olacak. Uzmanlar, BES’ten bu girişin BİST-100 endeksine pozitif etki yaratacağını söylüyor.