KPMG Türkiye, ‘KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2020 Raporu’nu açıkladı. Türkiye’de ise hem işlem hacmi hem de işlem sayısı artış gösterdi. Değeri açıklanan işlemlerin toplam hacmi 6,9 milyar dolara ulaştı. Değeri açıklanmayan işlemlerle birlikte tahmini toplam işlem hacmi 9 milyar doları buldu. Geçen yıl bu rakam 4,5 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. 2021’de ekonomideki kademeli iyileşme ile işlem hacimlerinin artması bekleniyor. KPMG’nin raporuna göre hem dünyada hem Türkiye’de sigorta alanında birleşme ve satın almalar da 2020’ye damgasını vurdu.
KPMG’nin raporuna göre hem dünyada hem Türkiye’de sigorta alanında birleşme ve satın almalar da 2020’ye damgasını vurdu. Bunlardan biri Aon’un, Willis Towers Watson’ı satın alması. Bu satın alma 31,4 milyar dolar değerinde bir işlem hacmine sahip. Rapora göre Türkiye’de kamu sigorta şirketlerinin Türkiye Varlık Fonu çatısı altında birleşmesi de yıla damgasını vurdu.
Yine sigortacılık alanındaki işlemlerden biri de Türkiye’de de Ray Sigorta’nın hissedarı olan Vienna Insurance’in, Aegon Türkiye’nin yüzde 100 hissesini satın alması oldu. 2020’de sigortacılık alanında yapılan işlemlerden biri de Oman Insurance’nin Dubai Group Sigorta’yı satın alması oldu.
Birleşme ve Satın Alma Trendleri
KPMG Türkiye Danışmanlık Bölümü, bu yıl ikincisini hazırladığı ‘KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2020 Raporu’nu açıkladı. Rapora göre; Türkiye’de işlem hacmi ve işlem sayısı bir önceki yıla kıyasla artış kaydetti. 2021 yılı için iyimser beklenti korunuyor, ekonomide kademeli iyileşme ile işlem hacimlerinin artacağı öngörülüyor.
Belirsizliklerin Yılı
Geride kalan tüm yıla damga vuran pandeminin yanı sıra ABD başkanlık seçimleri, ABD ve Hong Kong başta olmak üzere dünyanın farklı ülkelerinde gerçekleşen protesto ve eylemler, Batı Asya’daki çatışmalar ve Brexit’le ilgili belirsizlikler ekonomi ve siyaseti etkiledi.
Rapora göre, 2020 yılında dünyada birleşme ve satın alma aktivitesinde önceki yıla yakın ancak altında bir performans gerçekleşirken Türkiye’de milyar dolar ve üzeri seviyede gerçekleşen işlemler nedeniyle işlem hacminde belirgin artış kaydedildi. İşlem adedi de 2019 yılına göre artış gösterdi. 2020 yılında değeri açıklanan işlem hacmi toplam 6,9 milyar dolara ulaştı.
Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon Sektörü Önde
2020 yılında küresel trendlere paralel olarak dijitalleşmenin yükselmesiyle hem işlem sayısı hem de işlem hacmi bazında TMT sektörü öne çıktı. Teknoloji, medya ve telekomünikasyon sektöründeki en büyük işlem Türkiye Varlık Fonu’nun Turkcell hisselerinin yüzde 26,2’sini 1,8 milyar ABD doları bedelle satın alması oldu.
3,6 Milyar Dolarlık İşlem Hacmi
Finansal yatırımcılar (özel sermaye, risk sermayesi, varlık fonları vb.) 2019 yılında 78 işlem gerçekleştirirken, yarattıkları işlem hacminin toplam işlem hacmindeki payı yüzde 3 seviyesindeydi. Buna karşın, 2020 yılında toplam 129 işlem gerçekleştiren finansal yatırımcıların işlemlerinin toplam işlem hacmindeki payı geçtiğimiz yıldan farklı olarak yüzde 52 seviyesinde gerçekleşti.
Haziran 2020’de Turkcell’in TVF ve LetterOne tarafından satın alınması ve Qatar Investment Authority’nin Borsa İstanbul’un azınlık hissesini satın alması 2020 yılındaki önemli finansal yatırımcı işlemlerinden oldu. Benzer şekilde Actera’nın Temmuz 2020’de Vivense’ye yaptığı yatırım ve Doğan Holding’in girişim sermayesi olan Öncü Girişim’in Sesa Ambalaj’ın yüzde 70 oranındaki hissesini satın alması finansal yatırımcı işlemlerinde arasında öne çıktı.
Dünyada En Büyük 10 İşlem
Yerli Yatırımcıların İşlem Hacmi Yabancıları Geçti
Yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği birleşme ve satın alma işlem sayısı, geçmiş yıllarla benzer şekilde 2020 yılında toplam 83 işlemle toplam işlem sayısının yüzde 32’si olarak gerçekleşti. Buna karşın, 2020 yılında yabancı yatırımcıların geçen yıla kıyasla yarattıkları işlem hacmi 3,1 milyar ABD doları olarak gerçekleşip artış gösterse de toplam işlem hacminden aldığı pay yüzde 45 ile yerli yatırımcıların gerisinde kaldı. Ayrıca 2020 yılında en büyük ilk 10 işlemin 6’sının yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi de dikkat çeken bir diğer nokta oldu.
Hedef Kamuda Değer Yaratmak
2018 yılı ve öncesinde özelleştirme süreçleri ve TMSF işlemleri vasıtasıyla kamu kaynaklı işlemlerde yaşanan hareketlilik devam etti. 2019 itibarıyla Yeni Ekonomi Programı ile üretime, ihracata ve finansal istikrara dayalı ekonomik dönüşüm kapsamında TVF’nin aktif rol almasıyla kamuda değer yaratımı hedeflendi. Geçen yıl bu rolü, önemli işlemler ile hayata geçiren TVF, 2020’de ise stratejik ve büyük ölçekli yatırımlar ve satın almalarla kamuda değer yaratmaya devam etti.
Türkiye’nin rekabetçi şirketlerinin desteklenmesi hedefinin bir parçası olarak Turkcell’in yüzde 26,2 hissesinin TVF tarafından satın alınarak şirketin yönetim kontrolüne sahip en büyük hissedarı konumuna gelmesi ve ülke ekonomisinin tasarruf bazının büyütülmesi ve bankacılık dışı finansal sektörünün geliştirilmesi kapsamında kamu sigorta şirketlerinin TVF – Türkiye Sigorta çatısı altında birleştirilmesi yılın dikkat çeken kamu kaynaklı işlemleri arasında yer aldı. Çukurova Havalimanı Projesi işletme hakkı devri ihalesinin Favori İşletmecilik – Yako Tekstil Ortak Girişimi tarafından kazanılması ve Qatar Invesment Authority tarafından TVF’nin Borsa İstanbul’daki azınlık hissesinin devralınması da dikkat çeken kamu kaynaklı işlem olarak öne çıktı.
2021 İçin Beklentiler İyimser
KPMG Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler, 2021’deki birleşme ve satın alma işlemleriyle ilgili iyimser beklentilerin korunduğunu söyledi.
Uluslararası birleşme ve satın alma aktivitelerini takip eden, sektörün en etkili ve saygın kuruluşlarından Mergermarket tarafından yılın danışmanlık şirketi seçilen KPMG Türkiye olarak önemli işlemlerin danışmanlık süreçlerinde yer aldıklarını belirten Cantekinler şu başlıklara dikkat çekti:
Aşı çalışmaları sonucu salgının etkisinin kademeli olarak azalacağını, salgının ekonomik etkilerini azaltmak için de devletlerin açıkladığı benzeri görülmemiş ekonomik destek ve teşvik paketleri sayesinde merkez bankalarının genişleme politikaları ve para piyasalarına yüksek miktarda likidite sağlandığını, şirketlerin küresel çerçevede tedarik zincirlerini tekrar değerlendirdiğini görüyoruz. Bu çerçevede Türkiye’nin özellikle endüstriyel üretim sektörü açısından ön plana çıkmasını, büyüme, istihdam ve fiyat istikrarı hedeflerine ulaşmak için öngörülebilir para ve kur politikası kapsamında ekonomik göstergelerdeki dengelenme sürecinin yatırımcı iştahını artırabilecek etkenler olmasını bekliyoruz. Öte yandan ekonomide pandemi etkisinin devam etmesi, toparlanma döneminin uzaması, olası ABD ve AB yaptırımları, Türkiye’nin yakın coğrafyasında gerçekleşebilecek siyasi belirsizlik ve güvenlik sorunları da aşağı yönlü riskler olarak öne çıkıyor.
KPMG Türkiye’nin hazırladığı rapora göre, 2021 yılında endüstriyel üretim ve otomotiv, teknoloji, medya ve telekomünikasyon, ilaç ve sağlık sektörlerinin öne çıkması bekleniyor.
TVF tarafından petrokimya, madencilik ve yerli kaynaklardan enerji üretim projelerine yapılacak yatırımlar, TMSF’ye devredilen şirketlerin tekrar ihale sürecine çıkması ve ÖİB’nın portföyünde yer alan varlıklar için ihale sürecine girmesi işlem hacmini artırabilecek etkenler arasında yer alıyor.
Küresel aşılama çalışmalarının hız kazanması ve pandeminin sonra erme sürecine girmesiyle 2021 yılı için iyimser beklentilerimizi koruduğumuzu ve kademeli iyileşme ile işlem adet ve hacminin artacağını öngörüyoruz.
G20 Ülkelerinde İşlemler
KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2020 Raporu’ndan Başlıklar:
- Dünya’da birleşme ve satın alma işlemlerinin genel görünümüne bakıldığında, toplam işlem hacminde belirli ölçüde düşüş olduğu ve 2019 yılına kıyasla işlem hacminin 200 milyar dolar düşerek 3,6 trilyon ABD doları seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. Öte yandan toplam işlem sayısının da 2019 yılına kıyasla düşüş kaydederek 47.114 adet olarak gerçekleştiği ve son yıllardaki artışın durduğu gözlemlenmiştir.
- Dünyada birleşme ve satın alma işlem hacminde yaşanan düşüşün temel nedeni olarak pandemi, ticaret savaşları ve bunlara bağlı sebeplerle büyük oranda Kuzey Amerika bölgesinde yaşanan yüzde 21,3’lük hacim düşüşünden kaynaklandığı görülmektedir.
- Ortalama işlem hacmi büyüklüğünde yaşanan azalışa rağmen, küresel ölçekte mega işlemler olarak adlandırılan 10 milyar ABD doları üzerindeki işlemlerin geçmiş yıllara kıyasla adet olarak daha fazla gerçekleştiği, ancak ortalama mega işlem hacimdeki düşüşten dolayı 2020 yılında bir önceki yıla kıyasla yaklaşık yüzde 4’lük bir düşüş sergilediği görülmektedir.
- En yüksek işlem hacmine sahip bölge, Kuzey Amerika: Toplam 1,5 trilyon ABD doları birleşme ve satın alma işlem hacmiyle dünyada gerçekleşen toplam işlem hacminin yüzde 42’sini oluşturmaktadır.
- Dünya’da ortalama işlem hacmi büyüklüğü 43,4 milyon dolar. Ortalama işlem hacmi büyüklüğünde 2020 yılı itibarıyla ilk sırada işlem başına 192 milyon ABD doları ile Kuzey Amerika bölgesi, son sırada ise işlem başına 93 milyon ABD doları ile Asya-Pasifik bölgesi yer almaktadır.
- En büyük işlem 48 milyar dolar ile Çin kamu şirketi PipeChina Çin’in en büyük petrol ve doğalgaz şirketi PetroChina bünyesinde bulunan 10’dan fazla petrol ve doğal gaz boru hattını toplam 48 milyar ABD doları bedelle satın alımı.
- Öne çıkan sektör, 223 milyar dolar ile teknoloji, medya ve telekomünikasyon sektörü, en büyük 10 birleşme ve satın alma işlemi içerisinde 6 adet işlem ve toplam 223 milyar ABD doları bedele ulaşan işlem hacmiyle 2020 yılında ön plana çıkan sektördür.
- G20 ülkelerinde 2020 yılı itibarıyla birleşme ve satın alma işlemleri hacmi 3,1 trilyon ABD doları olarak gerçekleşmiş ve toplam işlem hacminde yüzde 85,4’lük bir paya sahip olmuştur.
Türkiye’de En büyük 10 işlem
- Türkiye, içerisinde bulunduğu G20 ülkelerinin ortalaması olan yüzde 4,5’lik oranın gerisinde kalmış ve 2020 yılı itibarıyla potansiyelinin oldukça altında bir performans sergilemiştir. Bu nedenle önümüzdeki dönem için ciddi bir artış beklentimiz bulunmaktadır.
- Türkiye’deki birleşme ve satın alma işlemlerinin genel görünümüne bakıldığında, toplam işlem sayısı 2019 yılına göre bir miktar artış göstermiş olsa da açıklanan toplam işlem hacmi 6,9 milyar ABD dolara ulaşarak geçtiğimiz yıla kıyasla önemli bir artış sergilemiştir. Değeri açıklanmayan işlemlerin değerinin tarafımızca tahmin edilmesi ve değerlendirilmesi sonrası toplam işlem hacminin 9 milyar ABD doları seviyesinde olduğunu öngörmekteyiz.
- Açıklanan toplam işlem hacminin GSYİH oranı yüzde 0,9’a yükselerek 2019 yılına göre artış göstermiş ancak global ortalamaların halen önemli ölçüde altında kalmıştır. Dikkat çeken önemli konulardan biri 2020 yılında milyar dolar seviyesinin üzerinde iki mega işlemin gerçekleşmiş olmasıdır.
- 2019 yılının sonlarında başlayan ve Türkiye’yi de 2020 Mart ayı itibari ile etkisi altına alan kovid-19 salgını nedeniyle ekonomik aktivitenin ve risk iştahının olumsuz etkilenmesi birleşme ve satın alma işlemlerine de yansımıştır. Özelikle Mart ve Mayıs ayları arasında gerçekleşmesi beklenen birçok işlem sonuçlanmamış veya ertelenmiştir. Alınan tedbirler ve birinci dalganın etkisini yitirmesi ile birlikte ekonomik aktivitenin Haziran itibariyle kademeli olarak iyileşmesine paralel olarak birleşme ve satın alma işlemlerinde de artış gözlemlenmiştir.
