Coface, aylık ekonomi değerlendirmesini yayınladı. Değerlendirmede, orman yangınlarına da değinildi. Değerlendirmede, “Son dönemde ülkemizin maruz kaldığı orman yangınlarının bir olumsuz etkisini de ne yazık ki gıda tarafında görebiliriz. Yanan tarım alanları ve seraların yanı sıra, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar ile arı kovanlarının kaybedilmesi önümüzdeki dönemde gıda fiyatlarını olumsuz etkileyebilir” denildi.
Coface, senenin ikinci çeyreğinde, Türkiye’deki, metal, tekstil sektörlerinin risk seviyelerinde iyileştirmeye gitti. Böylece, Coface, Türkiye’de otomotiv, kimya, metaller, kâğıt ve tekstil sektörlerinin risk seviyelerinde iyileşme yaptı.
Coface, aylık ekonomi değerlendirmesini yayınladı. Aylık ekonomi değerlendirmesi Coface, ekonomisti Seltem İyigün tarafından hazırlandı. Değerlendirmede; ekonomik ve sektörler değerlendirmeler ile genel değerlendirmeler ele alındı. Coface’ın aylık ekonomik değerlendirmesi şöyle:
Ekonomik ve Sektörel Gelişmeler
TÜİK verilerine göre, Temmuz ayında tüketici fiyatları aylık yüzde 1,8, yıllık yüzde 18,95 arttı. Üretici fiyatları ise Temmuz’da aylık yüzde 2,46, yıllık yüzde 44,92 arttı.
TÜİK verilerine göre, Haziran ayında ihracat yıllık bazda yüzde 46,9 artarak 19,8 milyar dolar, ithalat ise yüzde 38,7 artarak 22,6 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı Haziran ayında yıllık bazda yüzde 0,2 daralarak 2,9 milyar dolar oldu. Senenin ilk altı ayında ise dış ticaret açığı önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 11,4 daraldı ve 21,2 milyar dolar oldu.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, 2021 yılının Temmuz ayında ihracat önceki senenin aynı ayına göre yüzde 10,2 artarak 16,4 milyar dolar oldu. Son 12 ayda ihracat ilk kez 200 milyar doları geçerek 201 milyar 46 milyon dolar oldu.
Reel Kesim Güven Endeksi
Temmuz ayında reel kesim güven endeksi, bir önceki aya göre 1,8 puan artarak 114,8 oldu. Aynı dönemde imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı önceki aya göre 0,1 puan artarak yüzde 76,7 oldu. Mevsimsellikten arındırılmış tüketici güven endeksi Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 2,7 azalarak 79,5 oldu. Ekonomik güven endeksi ise Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 2,3 artarak 100,1 oldu.
Sanayi üretim endeksi Mayıs ayında takvim etkisinden arındırılmış olarak yıllık bazda yüzde 40,7arttı mevsimsellikten ve takvim etkisinden arındırılmış olarak ise aylık bazda yüzde 1,3 arttı.
Haziran ayında Türkiye genelinde konut satışları önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29 azalarak 134.731 adet oldu. Önceki aya göre ise satışlar yüzde 127arttı. İnşaat sektörü açısından önem taşıyan birinci el satışlar ise Haziran ayında yıllık bazda yüzde 32 düştü. Haziran ayında ipotekli konut satışları yıllık bazda yüzde 72 geriledi. Peşin satışlar ise aynı dönemde yüzde 20 arttı. Yabancılara yapılan konut satışları Haziran ayında önceki yılın aynı ayına göre yüzde 185 arttı.
Genel Değerlendirme
Üçüncü çeyrek verileri gelmeye başladı. Bu verilere göre, hem güven anketlerinde toparlanma hem de üretim kuvvetli gidişat devam ediyor. Ancak hem reel kesim güven endeksinin hem de sektörel güven endekslerinin alt kırılımlarına baktığımızda, önümüzdeki dönemde üreticilerin fiyat artışlarının devam etmesini beklediklerini görüyoruz.
Bu durum, Temmuz’da yüzde 45’e yaklaşan üretici fiyatlarındaki yıllık artışın, önümüzdeki aylarda da devam edebileceğini gösteriyor. Hâlihazırda, iç talebin sene başına göre bir miktar yavaşlamasına karşın hala kuvvetli seyretmesi, üreticilerin fiyat artışlarını, tüketici fiyatlarına yansıtabilmelerine olanak sağlıyor.
Ortalama Petrol Fiyatı Tahmini
Coface olarak yılında ortalama petrol fiyatı tahminimizi 2021 için 60 dolar/varil ’den 65 dolar/varile çıkardık. Enerji haricinde diğer emtialarda da ortalama beklentilerimizi güncelledik. Buna göre sene sonuna kadar bakırda yüzde 6, nikelde yüzde 8, çinkoda yüzde 8, mısır, buğday ve soya fasulyesi gibi tarımsal hammaddelerde de sırasıyla ortalama yüzde 5, yüzde 8 ve yüzde 14 artış öngörüyoruz.
TL’nin dolar karşısındaki seyri, bu artışlar gerçekleştiği takdirde, ne kadarının üreticilere yansıyacağı konusunda önemli olacak. Son haftalarda TL’deki oynaklığın azalması bu anlamda olumlu.
Öte taraftan ikinci çeyreğe ilişkin açıklanan göstergeler, sene sonu beklentimiz olan yüzde 5,7’lik tahminimizi yukarı yönlü güncellememize neden olabilir. Enflasyon tarafında ise sene geneli için ortalama beklentimizi değiştirmeden önce Ağustos ayı verisini de görmeyi tercih ediyoruz.
Senenin üçüncü enflasyon raporunda Merkez Bankası, sene sonu enflasyon tahmini yüzde 12,2’den yüzde 14,1’e yükseltti. Son tahminin üst bandı yüzde 16 seviyesinde bulunuyor.
Orman Yangınlarının Etkisi
Son dönemde ülkemizin maruz kaldığı orman yangınlarının bir olumsuz etkisini de ne yazık ki gıda tarafında görebiliriz. Yanan tarım alanları ve seraların yanı sıra, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar ile arı kovanlarının kaybedilmesi önümüzdeki dönemde gıda fiyatlarını olumsuz etkileyebilir.
Hizmetler tarafında ise, ekonominin açılmasının fiyatlar üzerinde artış etkisini Mayıs ve Haziran’da net bir şekilde gözlemledikten sonra, bu baskının Temmuz ayında devam ettiğini görebiliyoruz. Özellikle lokanta ve oteller ile ulaştırma hizmetleri kalemlerinde fiyat artışları devam ediyor.
Senenin ikinci çeyreğinde, Türkiye’de iki sektörümüzde daha risk seviyesinde iyileşmeye gittik ve metaller sektörünün risk seviyesini yüksek riskten orta riske, tekstil-giyim sektörünün risk seviyesini de çok yüksekten yüksek riske iyileştirdik. Böylece sene başından bu yana Türkiye’de otomotiv, kimya, metaller, kâğıt ve tekstil sektörlerinin risk seviyelerinde iyileşme yapmış olduk.