Depremin etkilediği 10 ilde toplam hayat sigortalı sayısı, 1.5 milyon kişinin üzerinde. Bunların tamamı da kredi bağlantılı hayat sigortaları. Toplam verilen hayat sigortası teminat tutarı ise 215.5 milyar TL. Depremden etkilenen illerdeki vatandaşların, bankalara olan 2.5 milyar TL’lik kredi borçlarını hayat sigorta şirketleri ödeyecek.
Depremden etkilenen 10 ilde, depremzedelerin, bankalara olan kredi borçlarını sigorta şirketleri ödeyecek. İster konut, ister araç, ister ihtiyaç olsun; kredi kullanırken bankalar otomatik olarak hayat sigortası yapıyorlar. Buna da kredi bağlantılı hayat sigortası denir. Bu durum da yıllardır tüketici ile bankalar arasında tartışma konusudur. O konuya girmeyeceğim, çünkü bugün için zamanı değil. Ama şu kadarını ekleyeyim, hayat sigortası zorunlu değildir.
Yeri gelmişken belirteyim, kredi kart borçları ya da kredili mevduat hesapları, yani KMH’lar, için hayat sigortası yapılmaz. Eğer vatandaş isterse işsizlik, hastalık ve benzeri durumlar için kart borcunun ödenmemesine karşılık sigorta yaptırabilir ama bu sigortayı tüketici yaptırır; hayat sigortasını ise banka yapar.
Hayat sigortası istenmesinin amacı ise, krediyi kullanan tüketicinin başına bir şey gelirse; vefat, sakatlık, çalışamaz duruma düşerse; devreye sigorta şirketi girer, bankaya olan kredi borcunu öder, böylece tüketici ya da yakınları mağdur duruma düşmez. Mesela, geçtiğimiz yıllarda yaşanan Elazığ, Malatya, İzmir depremlerinde vatandaşların toplam 300 milyon liraya yakın kredi borçlarını hayat sigorta şirketleri ödedi. Keza, pandemi döneminde hayatını kaybeden 25 bin kişinin yine bankalara olan 600 milyon liraya yakın borcunu sigorta şirketleri kapattı.
KREDİ TUTARI 623.3 MİLYAR TL
Merkez üssü Kahramanmaraş olan ve 10 ilin etkilendiği depremlerde şu ana kadar 40 binin üzerinde canımızı kaybettik. Biraz araştırma yaptım. Bulguları sizlerle de paylaşayım. Bankalar Birliği’nin son verilerine göre 2022 Aralık ayında Türkiye genelinde bankaların vermiş olduğu kredilerin toplamı 7.4 trilyon lira. Tabi bu kredilerin içinde bireysel, ticari, sınai; tüm krediler var. Ortalama toplam kredilerin yüzde 20’si ise konut, araç, bireysel kredilerden oluşuyor ki, bu da kaba bir hesapla, 1.4 trilyon lira ediyor.
Depremin etkilediği; Adana, Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye, Malatya, Adıyaman, Gaziantep, Kilis, Diyarbakır, Şanlıurfa illerinde nakdi kredilerin toplamı ise 623.3 milyar lira. Yüzde 20’si üzerinden hesaplarsak, depremin etkilediği 10 ilde konut, araç, bireysel krediler toplamı 125 milyar liraya yakın.
1.7 MİLYON HAYAT SİGORTALISI VAR
Belirttiğim gibi, bankaların kullandırdığı bireysel, tüketici ve ihtiyaç kredilerinin tamamına yakını hayat sigortalı krediler. Ticari sigortalarda teminat sistemi olduğu için hayat sigortası yapılmıyor. Depremin etkilediği 10 ilde toplam hayat sigortalı sayısı, 1.5 milyon kişinin üzerinde. Bunların tamamı da kredi bağlantılı hayat sigortaları. Toplam verilen hayat sigortası teminat tutarı ise 215.5 milyar TL. Tabi bir de ferdi kaza sigortalıları var. Bu da hesaba katıldığında toplam sigortalı sayısı, 1.7 milyon kişiye, toplam verilen hayat ve ferdi kaza sigortası teminat tutarı da 230 milyar lirayı buluyor.
Sigortacılarla da konuştum. İlk tahminlere göre depremin etkilediği 10 ilde kredili hayat sigortaları için ödenecek tazminat tutarı 2.5 milyar lirayı bulacak. Tabi bu ilk tahminler. Önümüzdeki haftalarda durum daha da netleşecek. Daha açık bir anlatımla, depremden etkilenen illerdeki vatandaşların, bankalara olan 2.5 milyar TL’lik kredi borçlarını hayat sigorta şirketleri ödeyecek. Öğrendiğime göre de ödemeler başlamış.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
