İklim değişikliğinin sağlığa etkisi giderek kötüleşiyor

Sağlık ve İklim Değişikliği Raporuna göre, dünyanın her bölgesindeki insanların sağlıkları iklim değişikliğinden giderek daha fazla etkileniyor ve halihazırda var olan sağlık ve sosyal eşitsizlikler daha da kötüleştiriyor. Oman yangınlarına maruz kalma oranında artış yaşanırken, humma, sıtma ve kolera gibi hastalıklar bulaşma oranı da artıyor.

Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu’na (Lancet Countdown) göre, iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak, adil ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için küresel çapta acil eyleme geçilmesi gerekiyor. Sağlık ve İklim Değişikliği Üzerine Lancet Geri Sayım 2021 Raporu’na göre, dünyanın her bölgesindeki insanlar, sağlıklarının iklim değişikliğinden giderek daha fazla etkilendiğini görüyor. Önceki Lancet Geri Sayım Raporlarında görülen temel eğilimler daha da kötüye gidiyor ve halihazırda var olan sağlık ve sosyal eşitsizlikler daha da kötüleştiriyor.

AŞIRI SICAKLIKLAR İNSANLARIN SAĞLIĞINA ZARAR VERİYOR

Rapora göre, dünyanın her bölgesi iklim değişikliğinden etkileniyor ve sağlık üzerindeki etkileri giderek kötüleşiyor. Zengin ve fakir ülkelerde daha sık ve daha yoğun aşırı sıcaklıkların insanların sağlığına zarar verdiği görülüyor. Ülkelerin yüzde 72’si insanların orman yangınlarına maruz kalma oranında bir artış gördü. Dang humması, sıtma ve kolera gibi hastalıkların bulaşmasının çevreye uygunluğu tüm dünyada artıyor ve 2020’de, küresel kara yüzeyinin yüzde 19’u kadarı aşırı kuraklıktan etkilenerek insanlar, gıda ve su güvencesizliği tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.

HAVA KİRLİLİĞİNDEN KAYNAKLANAN ÖLÜMLER 3,3 MİLYON

Rapora göre, dünyayı 2,4 derecelik ısınma yolunda tutan mevcut taahhütlerle birlikte, iklim ve sağlık üzerindeki eylemsizliğin maliyeti, şimdi harekete geçmenin maliyetlerinden çok daha ağır basacak. Hızlı karbonsuzlaştırma, her yıl meydana gelen hava kirliliğinden kaynaklanan 3,3 milyon ölümün çoğunu, aşırı kırmızı et tüketimine bağlı 842 bin ölümü önleyebilir ve doğaya daha fazla maruz kalma ve daha fazla fiziksel aktiviteden kaynaklanan daha iyi fiziksel ve zihinsel sağlıkla sonuçlanabilir.

Rapor, covid-19 salgınının, küresel krizler karşısında artan uluslararası işbirliğine duyulan ihtiyacı gösterdiğini belirtiyor. Covid-19 iyileşmesi, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik, iyileştirilmiş sağlık ve azaltılmış eşitsizliklerin geleceğine yatırım yapmak için benzeri görülmemiş bir fırsat sunuyor.

SAĞLIK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ RAPORUNDAN ÇARPICI BAŞLIKLAR

  • Düşük ve orta İnsani Gelişme Endeksi (İGE) ülke gruplarında ısıya karşı kırılganlık, çok yüksek İGE grubuna göre yüzde 27-38 daha düşük olmasına rağmen, tüm gruplarda artıyor ve 1990’dan bu yana yüzde 19 oranında artış var.
  • 2020’de 1 yaşından küçük çocuklar 626 milyon kişi-gün daha fazla sıcak hava dalgasına maruz kalmaktan ve 65 yaşından büyük yetişkinler ise 1986-2005 ortalamasından 3,1 milyar kişi-gün daha fazla sıcak hava dalgasına maruz kalmaktan etkilenmiş.
  • 2020’de aşırı ısıya maruz kalma nedeniyle 295 milyar saatlik potansiyel çalışma kaybedildi ve tüm kayıpların yüzde 79’u düşük İnsani Gelişme Endeksi’ne sahip ülkelerde tarım sektöründe meydana geldi.
  • 65 yaş üstü kişilerde ısıya bağlı ölümler, 2019’da tahmini 345 bin ölümle rekor seviyeye ulaştı. Avrupa hariç tüm DSÖ bölgelerinde, bu hassas yaş grubunda ısıya bağlı ölümlerde artış görüldü.
  • Ülkelerin yaklaşık yüzde 60’ı yüksek veya aşırı yüksek yangın tehlikesine maruz kaldığı ve ülkelerin yüzde 72’si orman yangınlarına daha fazla etkilendi.
  • Mahsul verim potansiyeli, mısırın mahsul verim potansiyelinde yüzde 6, kışlık buğdayda yüzde 3, soya fasulyesinde yüzde 5,4 ve pirinçte yüzde 1,8 azalma ile düşüş eğilimini sürdürmeye devam ediyor.
  • Deniz seviyesinin 5 metre altına yerleşmiş 569,6 milyon insan, yükselen deniz seviyelerinin neden olduğu doğrudan ve dolaylı tehlikelerden kaynaklanan risklerle karşı karşıya kalabilir.
  • 2019 yılında, tüm faaliyetler için küresel kömür kullanımı yüzde 1,2 düştü. Küresel kömür talebinin 2021’de yüzde 4,5 artması bekleniyor.
  • 2017 ve 2018 yılları arasında aşırı kırmızı et tüketimine bağlı tahmini ölümler yüzde 1,8 artarak 842 bin ölüme ulaştı.