Aslında her yıl mahkemelerde görülen dava sayılarının 7-8 milyonların üzerinde olduğu düşünülürse hukuksal koruma sigortasının ne kadar önemli olduğu da anlaşılır. Hele ki, son aylarda, özellikle ev sahibi kiracı uyuşmazlıklarında rekor artış olduğu hesaba katılırsa bence hukuksal koruma sigortası ihtiyaç halini aldı.
Önce, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Adli Yıl Açılış Töreni’nde yaptığı konuşmada, “Hukuki Himaye Sigortası’nı Türkiye’ye kazandırmayı umuyoruz” diyerek duyurdu; ardından da Adalet Bakanı Bekir Bozdağ detayları anlattı. Bekir Bozdağ’ın açıklamalarından kısaca bahsedeyim, sonrasında hukuki himaye sigortasına detaylı değineyim.
Hukuki koruma sigortasının, Türkiye’de 1995’ten beri var olduğunu, ancak neredeyse kimsenin bilmediğini belirten Bozdağ, “Adeta var olan ama ölü olan bir alanı konuşuyoruz. Önümüzdeki dönemde var olan ama uygulaması az olan bu alanı uygulamaya taşımak ve kapsamını genişletmek, yeni bir hukuk sigortası düzenini ülkemize kazandırmak istiyoruz” dedi. Bozdağ, hukuki himaye sigortası ile ilgili Bilim Komisyonu kurulduğunu da açıkladı.
MASRAFLARI SİGORTA ÖDEYECEK
Peki, hukuki himaye sigortası nedir, yeni yapı nasıl olacak? ‘Hukuk sigortası’ ya da ‘hukuksal koruma sigortası’, bir başka adıyla da ‘hukuki himaye sigortası’ başta Avrupa ve Amerika olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde yaygın olarak uygulanıyor. Türkiye’de de hukuksal koruma sigortası ile ilgili yasal düzenleme 1996 yılında yapılmış ve 26 yıldır uygulanıyor ancak yaygın değil. Bir başka ifadeyle sigorta şirketlerinin hemen hemen hepsinin vitrininde hukuksal koruma sigortası var ama tüketici bilmiyor, sigorta şirketleri de pek önem vermiyor.
Nedir hukuksal koruma sigortası? En basit haliyle sigortalı kişinin başkalarına ya da başkalarının sigortalı kişiye karşı açtıkları davaların masrafları sigorta tarafından teminat altına alınıyor. Hani; ‘şimdi kim ödeyecek avukat parası, dava masrafı, dosya parası, ciddi para tutar, karşı tarafla anlaşalım gitsin’ diye bir laf vardır ya, işte hukuksal koruma sigortası tam da bu işe yarıyor. Hukuki uyuşmazlıkların giderilmesinde avukat ücreti, dava masrafları, icra ve temyiz masrafı gibi tüm giderler sigortalanıyor.
EV SAHİBİ KİRACI DAVALARI
Aslında hukuksal koruma sigortası; aile içi anlaşmazlıklardan işyerindeki uyuşmazlıklara, mal sahibi kiracı arasındaki ihtilaflara, hatta araç sahiplerinin yaşayabileceği olası sorunlara kadar çok geniş alanı kapsıyor. Birkaç örnek verirsem daha iyi anlayacaksınız. Aracınızla kazada, bir kişinin ölümüne neden oldunuz, hakkınızda açılan davaların tüm masraflarını sigorta karışılıyor. Diyelim ki, kiracısınız, şu günlerde ev sahibi ile hukuki anlaşmazlığa düştünüz hukuki tüm giderleri sigorta karşılıyor.
Aslında her yıl mahkemelerde görülen dava sayılarının 7-8 milyonların üzerinde olduğu düşünülürse hukuksal koruma sigortasının ne kadar önemli olduğu da anlaşılır. Hele ki, son aylarda, özellikle ev sahibi kiracı uyuşmazlıklarında rekor artış olduğu hesaba katılırsa bence hukuksal koruma sigortası ihtiyaç halini aldı.
DEVLET DESTEĞİ GELEBİLİR
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın da belirttiği gibi hukuksal koruma sigortası var; o veya bu nedenden dolayı uygulanmıyor. Şimdi, kapsamı ve uygulama alanı biraz daha genişletilecek. Bugün için hukuksal koruma sigortası; motorlu araca bağlı hukuksal koruma, sürücü hukuksal koruma, taşınmaz mala bağlı hukuksal koruma, kişi ve aile hukuksal koruma olmak üzere uygulanıyor. En yaygın uygulanış alanı da kasko sigortası ile birlikte verilen sürücü hukuksal koruma sigortası. Bu saydığım başlıklar altında hukuksal koruma sigortasının uygulanma alanı hemen hemen tüm hukuki uyuşmazlıkları kapsıyor. Yani, sigortanın içeriğinde yapılacak çok fazla bir değişiklik yok belki küçük revizyonlarla günün şartlarına uygun hale getirebilir.
Açıkça söylemek gerekirse vatandaşın hukuksal koruma sigortası yaptırması için bir destek gerekiyor. Öğrendiğime göre de bu destek, devlet desteği. Buna, devlet destekli hukuki himaye sigortası da diyebiliriz. Desteğin de prim desteği şeklinde olması kuvvetle muhtemel.
Yeri gelmişken şunu da belirteyim, hukuksal koruma sigortası hiç ilgi görmüyor da değil. 2021 yılı sonunda 717 bin kişi, 2022’nin ocak-mart döneminde de 157 bin kişi hukuksal koruma sigortası yaptırmış. Geçen sene ise sigorta şirketleri, hukuksal koruma sigortası yaptıran kişilere 2.2 milyon TL tazminat ödemiş.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
