Merkez Bankası’nın (MB), yayınladığı Finansal İstikrar Raporu’nda BES ilgili ilgili tespitler yapıldı. Raporda, sistemdeki katılımcı sayısının 2017’den bu yana önemli bir değişiklik göstermediğine dikkat çekilirken, salgının etkisiyle fon tutarındaki artış eğiliminin güç kaybettiği vurgulandı.
Finansal İstikrar Raporu’nda, hane halkının tasarruflarına değinildi. Rapora göre, Türkiye’de yüzde 18 olan hane halkı borçluluk oranı, yüzde 51 olan gelişmekte olan ülkeler ortalamasının altında yer almaya devam etti.
TL Tasarruf Mevduatı Yüzde 10 Büyüdü
Hane halkının tasarruf tercihinin TL cinsi varlıklardan yana geliştiğine değinilen raporda, finansal varlıklarındaki artışta, tasarruf mevduatları, kıymetli maden ve hisse senedi yatırım tercihlerinin belirleyici olduğu belirtildi. TL cinsi mevduatın toplam tasarruf mevduatındaki payı 2021 yılı mart ayı itibarıyla hane halkının son dönemde döviz hareketlerini dengeleyici yönde hareket etmesiyle artarak yüzde 50,4 oldu.
Rapora göre, hane halkının finansal varlıkları, bu yılın mayıs ayında, bir önceki rapor dönemine göre yüzde 10 oranında artarken, bu dönemde TL tasarruf mevduatı yüzde 10 büyüyerek varlık artışına yüzde 3,3 puanlık katkı sağladı.
Katılımcı Sayısı 2017’den Bu Yana Değişmiyor
Finansal İstikrar Raporu’nda, BES’e de değinildi. Bireylerin birikimlerini değerlendirdiği Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki (BES) fonların 2013 yılından itibaren sağlanan devlet katkısının destekleyici etkisi ile artış eğilimini sürdürürken, sistemdeki katılımcı sayısının 2017’den bu yana önemli bir değişiklik göstermediğine dikkat çekildi. Raporda, BES ile ilgili şu değerlendirmelere yer verildi:
Fon Tutarındaki Artış Eğilimi Güç Kaybediyor
Salgının iktisadi faaliyet üzerinde etkili olduğu son dönemde katılımcı sayısı mevcut seviyelerini korumuş, ancak fon tutarındaki artış eğilimi güç kaybetmiştir. Önümüzdeki dönemde 18 yaş altı nüfusun sisteme dâhil edilmesinin katılımcı sayısı ve fon tutarını önemli ölçüde destekleyeceği değerlendirilmektedir.
Aynı dönemde, Otomatik Katılım Sistemi’nde (OKS) biriken fonlar da benzer şekilde istikrarlı artışını sürdürmüştür. OKS’nin ilk katılımcıları 3 yıllık sürelerini 2020 yılı ağustos ayı itibarıyla doldurmuş ve devlet katkısının yüzde 15’ini hak etmeye başlamıştır.
OKS’deki devlet katkısı dâhil toplam fon tutarı son bir yılda yüzde 39 artarak yaklaşık 13 milyar TL olmuştur. 30 Nisan 2021 itibarıyla BES’teki devlet katkısı dâhil fon tutarı son bir yıllık dönemde yüzde 23 artarak 162 milyar TL’ye yükselmiştir.