Kasım ayı enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla birlikte emeklilerin yeni yılda alacakları zam oranları da netleşmeye başladı. Açıklanan enflasyon rakamına göre, memur ve emekliler için enflasyon farkı oluşacağı kesinleşirken, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin de yeni yıl zamlarında son viraja girildi.
Kasım ayı enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla birlikte emeklilerin yeni yılda alacakları zam oranları da netleşmeye başladı. Açıklanan enflasyon rakamına göre, memur ve emekliler için enflasyon farkı oluşacağı kesinleşirken, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin de yeni yıl zamlarında son viraja girildi.
Memur emeklileri, ocak-temmuz, temmuz-aralık olmak üzere senede iki kere maaşlarını zamlı alıyor. Zam oranları ise toplu sözleşmeye göre önceden belirleniyor. Üzerine, geçmiş 6 aylık enflasyondan kaynaklı fark oluşursa, bu fark maaş zammına yansıyor. Enflasyon farkının oranı da toplu sözleşmede yer alıyor.
4 milyon memur ve 2.5 milyon memur emeklisinin 2024-2025 yıllarını kapsayan mali ve sosyal haklarının belirlendiği 7. Dönem Kamu Toplu Sözleşmesi bu yılın Ağustos ayında yapıldı. Buna göre 2024’ün Ocak-Haziran döneminde memur ve emeklileri toplu sözleşmeden kaynaklı yüzde 15 zam alacaklar. 2023’ün Temmuz-Aralık dönemine ilişkin TÜİK’in açıkladığı enflasyonun yüzde 6’yı geçmesi halinde de geçen tutar enflasyon farkı olarak ödenecek.
YÜZDE 27.6’LIK ENFLASYON FARKI
TÜİK, temmuz, ağustos, eylül, ekim, kasım aylarını kapsayan, enflasyonunu açıkladı ve 5 aylık enflasyon, yüzde 33.6 oldu. Açıklanan 5 aylık enflasyon rakamına göre memur ve memur emeklileri açısından yüzde 27.6’lık enflasyon farkı oluşmuş durumda. Toplu sözleşmeden kaynaklı yüzde 15’lik zam oranına enflasyon farkı da eklendiğinde, memur ve emeklileri için şimdiden yüzde 42.6’lık zam oranı kesinleşmiş durumda. Asıl zam oranı TÜİK, 2023’ün Temmuz-Aralık dönemi 6 aylık enflasyon rakamını açıkladığında kesinleşecek.
Bu çerçevede bugün 9 bin 489 lira olan en düşük memur emeklisinin maaşı, 2024’ün Ocak ayında yüzde 42.6 zamla 13 bin 514 liraya çıkacak ve ek ödeme ile yeni senenin başında en düşük emekli aylığı 14 bin lirayı geçecek.
2023’ün Temmuz ayında ise memur emeklileri maaşlarını yüzde 17.55 zamlı alacaklardı ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan, emekli maaşlarında iyileştirmeye gidileceğini açıkladı; ardından emeklilere uygulanacak refah payı Meclis’teki torba yasaya eklendi. Buna göre emekliler temmuz ayında maaşlarını yüzde 25 zamlı aldı. Böylece memur emeklilerine 7.4 puan refah payı verilmiş oldu.
SEYYANEN ZAM DEVAM EDECEK Mİ?
Çalışan memurların durumu ise biraz farklı. 2023’ün Temmuz ayında kamu çalışanlarına 8 bin 77 lira seyyanen zam yapıldı. Şöyle ki; görevdeki memurlar geçen temmuz ayında önce toplu sözleşmeden kaynaklı zam, üzerine enflasyon farkından kaynaklı artış ile birlikte yüzde 17.5 zam aldılar. Zamlı maaşların üzerine de 8 bin 77 lira seyyanen zam eklendi. Seyyanen zam ilave ücret olarak ödendi. Yani ikramiye hesabında, tazminatta, döner sermaye ödemelerinde dikkate alınmayarak, ilave ücret olarak ödendi. Temmuzda çıkan yasa gereği 8 bin 77 liralık seyyanen zam ödemesi 31 Aralık 2023 tarihinde bitiyor. Bundan sonraki dönemlerde de ödenmeye devam edecek.
Açıklanan 5 aylık enflasyona göre hesaplandığında görevdeki 1/4 derece ve kademedeki genel müdürün maaşı seyyanen zam hesaba katılmadan 2024’ün başında 59 bin 400 TL’ye çıkacak. Yine aynı derecede öğretmenin maaşı ise 26 bin 400 lira olacak. TÜİK, 6 aylık enflasyonu açıkladığında ise bu maaşlar daha da yükselecek.
SSK, BAĞ-KURLU’NUN ZAMMI % 33.6
SSK, Bağ-Kur, tarım emeklileri de ocak ve temmuz olmak üzere senede iki defa maaşlarını zamlı alıyor. Zam oranı da bir önceki 6 aylık dönemde, TÜİK tarafından açıklanan, enflasyon oranına göre belirleniyor. TÜİK’in açıkladığı 5 aylık enflasyona göre de işçi, Bağ-Kur, tarım emeklileri için şimdiden yüzde 33.6 zam kesin. 5 aylık enflasyona göre temmuz ayında 7.506 lira aylık alan emeklinin maaşı 10 bin 28 liraya yükselecek. Altı aylık enflasyon açıklandığında zam oranı kesinleşecek ve bu rakamın da üzerine çıkacak.
KÖK MAAŞLAR ARTACAK
2023’ün Temmuz ayında işçi, Bağ-Kur ve tarım emeklileri maaşlarını TÜİK’in açıkladığı enflasyona göre yüzde 19.77 zamlı alacaklardı ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, emekli maaşlarında iyileştirmeye gidileceğini açıklamasının ardından refah payı eklenerek, maaşlarını yüzde 25 zamlı aldılar. Böylece SSSK, Bağ-Kur ve tarım emeklilerine 5.2 puan refah payı verilmiş oldu.
Şunu da hatırlatmakta fayda var; 2023’ün Nisan ayında en düşük emekli aylığı 7.500 liraya çıkarıldı ve halen de uygulanıyor. Temmuz ayında en düşük emekli aylığında artışa gidilmediği için de yüzde 25’lik zam kök maaşlara uygulandı. 2024 yılının başında ise kök maaşların artmasına paralel en düşük emekli aylığı da artacaktır.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
