Meclis’e gönderilen Torba Kanun ile primini kendi ödeyenler için; önceki yapılandırma kanunlarından yararlanamayan ya da yapılandırmadan yararlanıp da zorunlu genel sağlık sigortası prim borçlarını ödeyemeyenlere yönelik yeni bir af daha getiriliyor.
Meclis’e sunulan, Bazı Kanun ve Kanun Hükmündeki Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu olanlara af geliyor. Torba Kanun tasarının yasalaşması halinde ödenmemiş GSS primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacakların tamamından vazgeçilecek. Peki, kimler bu aftan yararlanacak? Detaya girmeden önce genel sağlık sigortası ile ilgili kısa bir bilgi vereyim.
Nüfusun tamamı zorunlu GSS kapsamında sağlık hizmeti alıyor. Çalışan ve emekliler Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bağlı olduklarından bakmakla yükümlü bulundukları kişilerle birlikte GSS kapsamında devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanıyor. Herhangi bir sosyal güvenlik kapsamında olmayanlar, sigortalı işte çalışmayanlar, sigortasız çalışanlar, 18 yaşından sonra eğitime devam etmeyenler, 20 yaşında liseyi bitirip de üniversiteye devam etmeyenler, üniversite mezunu olup da çalışmayanlar da GSS kapsamına giriyor. Bu durumda olanları SGK otomatik olarak GSS kapsamına alıyor ve primleri de kendilerinin ödemesi gerekiyor.
MİLYONLARCA KİŞİ BORÇLU
GSS primleri asgari ücrete göre belirlendiğinden, bu yılın sonuna kadar ödenecek prim tutarı aylık 402 lira, yıllık da 4 bin 802 lira ama 2024’ün başında asgari ücret artacağına göre sağlık prim tutarı da artacaktır.
Primler de ödenmiyorsa, gecikme zammı ve gecikme cezası işletiliyor. Hal böyle olunca da bu kişilerin ciddi miktarda GSS prim borcu bulunuyor. Devletin sunduğu sağlık hizmetinden ya yararlanamıyorlar ya da sınırlı şekilde yararlanıyorlar. Bu şekilde milyonlarca kişinin sağlık prim borcu bulunuyor. Bu arada GSS prim borcu olup olmadığı, e-Devlet’ten öğrenilebiliyor.
Peki, prim borcunu ödeyecek durumda değilseniz ne oluyor? Primlerini ödeyemeyenler gelir testine giriyor, testin sonucuna göre primlerini devlet karşılıyor. Eğer gelir testi sonucu geliriniz, asgari ücretin üçte birinin altında çıkarsa (bugün için bu tutar 4.471 lira) tüm borçlarınız silinecek ve primler devlet tarafından ödenecek.
AFTAN KİMLER YARARLANACAK?
Bugüne GSS prim borçlarına birçok defa af geldi. Hatırlayabildiklerimi sıralayayım. 2017 yılında çıkan afla 2017 Mart ay öncesi GSS prim borcu olanlara af getirildi. Ardından Nisan 2018 öncesi prim borcu olanlara 31 Aralık 2018’e kadar borçlarını ödemeleri halinde gecikme faizi ve gecikme zammı ödemeyeceklerine yönelik bir af daha çıktı. 2021 yılındaki düzenleme ile 2021 Nisan ayı da dahil öncesine ait genel sağlık sigortası prim borcu olanlara yapılandırma fırsatı tanındı. Son olarak da bu yılın başındaki kanun ile Aralık 2022 öncesine ait GSS prim borcu olanlara af getirildi.
Şimdi ise GSS prim borçlarına yeni bir af daha geliyor. Meclis’e gönderilen Torba Kanun ile primini kendi ödeyenler için; önceki yapılandırma kanunlarından yararlanamayan ya da yapılandırmadan yararlanıp da zorunlu genel sağlık sigortası prim borçlarını ödeyemeyenlere yönelik yeni bir af daha getiriliyor. Aftan 1 Ocak 2014 öncesi GSS prim borcu olanlar yararlanacak. Af kapsamında da ödenmemiş genel sağlık sigortası primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammının tamamından vazgeçiliyor.
Hazır yeri gelmişken bir bilgiyi daha paylaşayım. SGK’nın son açıkladığı verilere göre, sosyal güvenlik şemsiyesi dışında olanlardan GSS kapsamında tescili yapılan kişi sayısı 8.9 milyon ve bunların 2 milyonu primlerini kendi ödüyor, 6.8 milyonunun ise primlerini devlet karşılıyor.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
