NART Sigorta ve Reasürans Brokerliği kuruluşunun 22. yılında 15. Danışmanlar Kurulu Toplantısını 20 Ekim 2021 Çarşamba günü Mandarin Oriental Bosphorus’ta gerçekleştirdi. TEB Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Canevi’nin başkanlığını yaptığı kurul, iş dünyasının önemli isimlerinin katılımı ile “Sermaye Piyasasında Finansman ve Yatırım Fırsatları” adlı paneli gerçekleştirdi.
Sermaye Piyasasında Finansman ve Yatırım Fırsatları toplantısının panelistleri arasında Turkish Digital Teknolojiler Yönetim Kurulu Üyesi Attila Köksal, Ünlü Yatırım Holding Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Romano ve Nurol Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Grup CFO’su Kerim Kemahlı yer aldı. Toplantıda mali piyasaların gelişmesinin hangi aşamada olduğu, piyasaların derinliğinin yeterli olup olmadığı masaya yatırılırken, mali piyasaların sıkıntıları teşhis edilip, bu çerçevede alınabilecek tedbirlerden bahsedildi.
CANEVİ: SERMAYE PİYASALARINDA DERİNLİK YOK
Toplantıda konuşan Yavuz Canevi, sermaye piyasalarının derinliği olmadığını belirterek, sermaye piyasalarının Market Cap’inin Gayrisafi Milli Hasılaya oranlandırıldığında, oranın yüzde 20’yi geçmediğini söyledi. Türkiye’nin risk oranının aşağı çekilmesinde sigorta sektörünün önemine değinen Canevi, risk söz konu olduğu zaman NART Sigorta’nın ve sigorta sektörünün önemli rolü olduğunu ve sigorta sektöründeki birinci amacın riski ve riskin maliyetini en aza indirmek olduğunu kaydetti.
Yavuz Canevi şunları söyledi: “Türkiye’de liberalleşme hareketinin başladığı 41 yıllık dönemin faydalarını şimdilerde görüyoruz. Bu dönemin istikrarla devam etmesi için mali piyasalardaki sıkıntılar çok iyi teşhis edilip, ona göre teşhisler yapılıp, tedbirler alınmalı. 1980’lerde mali piyasalar banka ağırlıklı, özellikle kamu bankaları ağırlıklıydı. Kısa vadeli piyasalar vardı, tahvil ve bono piyasaları devlet ağırlıklıydı, kurumsal tasarruflar yerine kişisel tasarruflar ağır basıyordu. Özellikle sigorta sektörü için bu durum hassas bir konuydu çünkü kurumsal yatırım ve tasarruflar denilince sigorta fonları akla geliyordu. En fazla sıkıntı çekilen konu döviz ikamesi ağırlıklı bir piyasa olmasıydı. Bugün piyasadaki bankacılara sorarsanız döviz ikamesi, yani döviz tevdiat hesaplarının ağırlığı yüzde 50’lilerin üzerine çıkmıştır. Bu geleneksel oran bazen yüzde 40’a düşer, bazen yüzde 60’a çıkar, bugün de yüzde 60’a doğru gitmektedir. Bunun sonucu olarak da sermaye piyasaları maalesef gelişmedi.”
NART: SALGIN RİSKLERİ 10 RİSK ARASINDA İKİNCİ SIRADA
NART Sigorta ve Reasürans Brokerliği İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Denise Nart, toplantıda yaptığı konuşmada sigortalıları tehdit eden riskler, sektörün gelişimi ve büyüme öngörüleri hakkında açıklamalar yaptı. Dünya sigorta sektörünün 2021 de ortalama yüzde 5.5 büyüyeceğinin tahmin edildiğini, Türk sigorta sektörünün Ağustos 2021 itibariyle 53 milyar TL hacme ulaşarak 2021 senesinin ilk 6 ayında yüzde 17 büyüdüğünü belirten Nart, NART Brokerliğin inovasyon gücü ile yüzde 30 civarında gelirlerini arttırarak pazar payını ve sektördeki etkinliğini arttırdığını kaydetti.
Denise Nart, 2021 senesinde pazara sürdükleri yenilikçi ürünleri arasında hava değişikliklerine karşın hidroelektrik santralları, turizm sektöründe gelir kayıplarını sağlayan ‘parametrik sigortalar, terör ve halk hareketleri sonucu faaliyet gösterilen coğrafi alanın cazibesinin azalmasından kaynaklanan indirek ciro kaybını teminat altına alan ‘loss of attraction’ sigortası ile teminat mektubu yerine geçen kefalet sigortası ürünler olduğunu kaydetti. Nart, “Her yıl dünyada önemli şirketlerin patronlarına ‘en çok korktuğunuz risk nedir?’ sorusunun sorulduğunda, salgın riskleri ilk defa ilk 10 risk sıralamasına girerek en çok korkulan riskler arasında ikinci sıraya yerleşti. İş durması, salgın hastalıkları ve siber riskler en korkulan risklerin ilk üçünü teşkil ediyor” dedi.
Denise Nart konuşmasında. Altındı bölgeleri olan Gaziantep Bölge Müdürlüğünün de açılıp, çalışmalara başladığını açıklayarak, NART Grubunun 2022 senesinden itibaren Kavacık’ta hazırlanmakta olan 5000 metrekarelik yeni genel müdürlük binasında faaliyetine devam edeceğini söyledi.
KÖKSAL: TEKNOLOJİK GELİŞMEYE HİSSE SENEDİ YATIRIMCI ARTTI
Panelde konuşan Turkish Digital Teknolojiler Yönetim Kurulu Üyesi Attila Köksal, NART Sigorta’nın sponsorluğunda basılan kitabı ‘Parasal Konularda Yaptığımız Hatalar’a atıfta bulunarak, popülaritesi artan davranışsal finans bilim dalın yönelik bilgiler paylaştı. Son iki yılda Borsa İstanbul’da halka arz piyasasındaki gelişmelere değinen Köksal, pandeminin etkisi ve bununla birlikte teknolojik gelişmelerle birlikte hisse senedi yatırımcısının arttığını söyledi. Köksal, 90’lı yılların ortalarında şirket kurduğunda sadece bir milyon hisse senedi yatırımcı olduğunu ifade ederek, şunları söyledi:
“Bundan 3 sene önce yine bir milyon hisse senedi yatırımcısı vardı, bu sayının 2020’ye kadar hiç büyümedi. Fakat 2020’de gençlerin piyasaya girmesi ile birlikte rakamlar büyümeye başladı, bir milyon sayısı hızla arttı ve bununla birlikte halka arz furyası başladı. 2020 yılında halka arz edilen şirket sayısı 8 ve halka arz toplamı 6,8 milyar TL iken, 2021 yılında şirket sayısı 40’a ve halka arz edilen toplam tutar 16,8 milyar TL’ye çıktı.”
Kripto para hesaplarına da değinen Köksal, “Hisse senedi hesaplarının iki katı büyüklüğe ulaştı. Reel faiz ne zaman aşağı yönde bir ivmeye geçse yatırımcılar piyasayı çok hızlı algılıyor ve toplam yatırımların yüzde 50’sini döviz ve altında tutması, sistemi takip etmesinden kaynaklanıyor. Bu sebeple kısa vadeliden uzun vadeli yatırama geçiş zor oldu. Beş milyon kişiden daha fazla sayıda kişide kripto para bulunuyor ve özelliklerini bilmedikleri halde bu araçlar yatırım yapılıyor” dedi.
ROMANO: TÜRKİYE’DE YATIRIMCILAR İÇİN TALEP PROBLEMİ YOK
Panelde konuşan Ünlü Yatırım Holding Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Romano, halka arz kısmında kendi deneyimlerinden bahsederek, uzun vadeli bir karar olduğunu söyledi. Şirketlerin halka açılması için belirli bir planının ve bunun ötesinde ciddi bir sebebi olması gerektiğini belirten Ünlü Yatırım Holding Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Romano, bu yüzden de halka arzda yaşanılan zorluklara göğüs gerdiklerini kaydetti. Romano, “Özel şirket olarak uzun vade her zaman düşünürlerken zamanın şartlarına göre çeyreklik kararlar uzun vadeli kararların önüne geçebiliyor” dedi.
Romano, Türkiye M&A piyasalarının durumuna değinerek, bir grafikle katılımcılara sunan Romano 2002’den başlayarak birleşme verilerini de paylaşarak şunları söyledi:
“Toplam hacme bakıldığında 1700 tane işlem olduğu ve toplamda 230 milyar dolar oldu. Bunların içinde özelleştirme, finans, enerji toplamına bakıldığında 300 işlem ve bunların toplam büyüklüğü ise 124 milyar dolar oldu. Türkiye’de stratejik yatırımcılar için bir talep problemi yok, Türkiye her dönem ve ortamda yabancıların ilgisini çekecek. Sadece bir miktar da olsa büyük küresel özel sermayede geri çekilme durumu var. Bunun sebebi de kurların hızlı artışı. Türkiye piyasasının asıl sorunun arz ve şirketler küçük kaldı.”
KEMAHLI: SEKTÖRLER KREDİLER SEBEBİYLE BANKALARA BAĞIMLI KALDI
Panelde konuşan Nurol Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Grup CFO’su Kerim Kemahlı, sermaye piyasalarının bir borçlanma aracı olarak Türkiye için çok yeni bir kavram olduğunu, 1990’lı yılların sonunda bonoların daha yeni ihraç edilmeye başlandığını söyledi. 20 yıllık bu süreçte Türkiye’nin sadece hazine bonolarını bildiğini ve bunun ötesinde bilgi birikiminin yetersiz olduğunu ifade eden Kemahlı, şunları söyledi:
“2000’li yıllarda finansal kurumlar iştiraklerle gelişti, kurumların bono ihracı yeni bir kavram. Bono yatırımcıları Türkiye’de çok küçük bir piyasa. Dünya’da bankadan kredi alma kavramı yok. Türkiye’de ise yüzde 90 borçlanma bankalardan oluşuyor. Sektörler krediler sebebiyle bankalara çok bağımlı kaldı. Bu da rekabetçiliği yok ediyor. Global rekabet açısından da bu konu Türkiye’yi aşağı çekiyor. Bankalara alternatif olarak sermaye ve bono piyasaları bulunuyor ve Türkiye’nin bu alanı geliştirmesi gerekiyor. Türkiye’de tasarruf hacmi de düşük. En büyük tasarruf örneği BES sistemi ve bu araç, Türkiye’ye tasarrufu teşvik ettiriyor. Büyüklük sadece 178 milyar TL ve para sermaye piyasasında değerlendiriliyor. Bu rakam Türkiye’nin tasarrufunun büyümesi için iyi bir basamak. Kanada’da sadece küçük bir eyalette sadece öğretmenlere ait bir birikim fonu 222 milyar dolar ve bu özellikle Türkiye’nin ne durumda olduğunu göstermek için iyi bir örnek.”
NART Sigorta Yönetim Kurulu Başkanı Levent Nart, toplantıda yaptığı konuşmada, NART Danışmanlar Kurulu yeni üyelerini katılımcılara tanıttı. NART Danışmanlar Kurulu’nun yeni üyeleri, BASF Türkiye Genel Müdürü Rami Atikoğlu, Hugo Boss Genel Müdürü Arif Kaya, Turkish Digital Yönetim Kurulu Üyesi Attila Köksal oldu.
