Artık tamamlayıcı sağlık sigorta sistemini konuşmanın tam zamanı. Konu yeni değil. 2024 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda da sosyal güvenlik sistemi ile kişilere sağlık güvencesi sağlanması amacıyla tamamlayıcı sağlık sisteminin destekleneceği yer alıyor. Yeni bir sistem kurgulamaya da gerek yok.
Önce kısa bir bilgi vereyim. SGK’nın, 2022 yılında 283 milyar TL olan sağlık harcamaları 2023 yılı sonunda yüzde 95 artarak 553 milyar TL’ye çıktı. Bu tutarın yüzde 66.4’ünü tedavi giderleri, yüzde 33.6’sını ilaç, reçete gibi diğer bedeller oluşturuyor. SGK’nın sağlık harcamalarına ödediği tutar her yıl katlanarak artıyor. Nitekim SGK’nın yeni yayımladığı 2023 raporunun öneriler kısmında, tedavi ve ilaç harcamalarının artmasının sigorta giderlerinin artırdığına, proaktif önlemler alınması gerektiğine dikkat çekiliyor.
Son dönemde de kamu hastanelerindeki yoğunluk, muayene randevusu alınamaması gibi sorunlara çözümler üretilmeye çalışılıyor. Özetle, bir taraftan SGK’nın sağlık harcamaları artıyor, diğer taraftan sağlığa ulaşmada sorunlar yaşanıyor. Bu da şu anlama geliyor, sağlıkta sürdürülebilirlik zorlaşıyor.
CUMHURBAŞKANLIĞI PROGRAMI
Artık tamamlayıcı sağlık sigorta sistemini konuşmanın tam zamanı. Konu yeni değil. 2024 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda da sosyal güvenlik sistemi ile kişilere sağlık güvencesi sağlanması amacıyla tamamlayıcı sağlık sisteminin destekleneceği yer alıyor. Yeni bir sistem kurgulamaya da gerek yok. Zaten tamamlayıcı sağlık sigortası sigorta şirketleri tarafından uygulanıyor. SGK kapsamında olan 4 milyon kişinin tamamlayıcı sağlık sigortası bulunuyor.
Tamamlayıcı sağlık sigortası, SGK ile anlaşmalı özel hastanelerin ayakta ve yatarak tedavilerde talep edeceği her türlü fark ücretini karşılıyor. Yani, sigorta SGK’nın ödediğinin üzerini tamamlıyor. Malum, SGK ile anlaşmalı özel hastanelerin vatandaştan yüzde 200 fark ücreti alma hakkı var. Sigortası olan vatandaş muayene randevusu falan beklemeden ve cebinden beş kuruş ödemeden SGK ile anlaşmalı özel hastanede muayene ve tedavi oluyor. Bugün neredeyse her özel hastanenin SGK ile anlaşması bulunuyor. Anlaşması olmayanlar bir elin parmaklarını geçmeyen A Puls hastaneler ki, oralara da zaten özel sağlık sigortası olanlar gidiyor.
TAMAMLAYICI SAĞLIK SİGORTASI
İşte belirli kişinin yaptırdığı tamamlayıcı sağlık sigortası, tamamlayıcı sağlık sistemine dönüşecek. Nasıl olacak? Sosyal güvenlik sistemi emeklilere sağlık hizmeti vermeye devam edecek ama çalışanlar tamamlayıcı sağlık sistemi kapsamında tamamlayıcı sağlık sigortası yaptıracak, devlet de ödenecek prime destek olacak. Bu kapsamda, SGK’nın, sağlık sigortası adı altında hem çalışandan hem de işverenden yaptığı prim kesintisinin bir kısmı tamamlayıcı sağlık sigortasına aktarılabilir.
Şunu da belirteyim, detaylı hesabını yapmayacağım, belki bir başka yazımda değinebilirim; aylık işveren ve çalışandan kesilen genel sağlık sigortası primini 12 ay ile çarpın, çıkan sonucu tamamlayıcı sağlık sigortası primi ile mukayese edin, ortaya çıkan tutara ve farka bir bakın derim, tamamlayıcı sağlık sigortasının çok daha avantajlı olacağını göreceksiniz. Şimdi birileri diyecek ki, ‘iyi diyorsun da sağlık sigortasının fiyatı çok yüksek’. Şu kadarını söyleyeyim, tamamlayıcı sağlık sigortası tüm çalışanları kapsayacak modele gelirse, bugün yıllık 10-12 bin lira olan primler yarıdan daha fazla düşer. Neden? Büyük adetler kanunu işler de da ondan.
Tamamlayıcı sağlık sistemi için kurgulanacak bir başka modelde; hem devletin hem işverenin hem de çalışanın katkıda bulunacağı bir tamamlayıcı sağlık sigortası modeli olabilir ama bugünkü konjonktürde bu durum işverenin yükünü artıracağı için kabul görmez, zaman kaybettirir.
ŞEHİR HASTANELERİ İÇİN İYİ MODEL
Sanmayın ki, tamamlayıcı sağlık modeli bizim ortaya attığımız bir model; Fransa, Almanya, Hollanda’da uygulanıyor. Mesela Fransa’da, özel sektör çalışanları işverenleri tarafından tamamlayıcı sağlık sigortası kapsamına alınıyor. Mesela, Hollanda’da, nüfusun yüzde 80’e yakını tamamlayıcı sağlık sigortası kapsamında.
Peki, bu sistem bize ne sağlayacak? Birincisi, SGK’nın, yani devletin, üzerindeki sağlık yükü ciddi azalacak ve randevu aldım alamadım, muayene oldum olamadım sorunu ortadan kalkacak. Sağlıkta sürdürülebilirlik sağlanacak. Şu bir gerçek ki, bugünkü haliyle devam edilmeye çalışılırsa birkaç seneye kalmaz daha büyük sorunlar yaşanacak. Vatandaş, özel hastanelerde sağlık hizmetine cebinden para ödemeden ulaşacak. Özel hastane yatırımları artacak.
Tamamlayıcı sağlık modeli, yeni açılan şehir hastanelerinin verimliliğine, finansmanına ciddi katkı sağlayacak. Hazır laf, şehir hastanelerinden açılmışken; kısa sürede tamamlayıcı sağlık modeline geçilemeyecekse, tamamlayıcı sağlık sigortasının şehir hastanelerinde kullanımı mutlaka sağlanmalı. Bence Sağlık Bakanlığı, SGK, SEDDK ve sigorta sektörünün tamamlayıcı sağlık modeli konusunda çalışmalara biran önce başlaması gerekiyor.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
