Depremden ders çıkarıldı, DASK’ta çok şey değişiyor. yeni uygulama ile teminat tutarları iki katına çıkacak. Birim metrekare bedeli 6 bin 32 lira olacak. Böylece 100 metrekare konut için DASK’tan alınacak teminat 603 bin 200 liraya; DASK’ın bir konut için vereceği en yüksek teminat tutarı da 1 milyon 280 bin liraya çıkmış olacak.
Kahramanmaraş merkezli depremlerde özellikle konut hasarlarının karşılanmasında DASK önemli rol üstlendi. Nisan sonu itibariyle hasarların neredeyse tamamı ödendi. Son verilere göre, deprem bölgesinde 520 bine yakın konut için DASK, 24 milyar TL’ye yakın hasar ödedi. Tabi, zorunlu deprem sigortasına talep de arttı. Deprem öncesinde Türkiye’deki konutların yüzde 50’si sigortalıyken, bugün bu oran, yüzde 60’a çıktı. Hoş, deprem bölgesinde 1.5 milyondan fazla konutun zarar gördüğü, büyük Marmara depreminin de gündemde olduğu düşünüldüğünde; sigortalılık oranının yüzde 90’lara yaklaşması gerekirdi.
Şu bir gerçek ki, bu deprem, az prim ödeme uğruna konut metrekarelerinin düşük gösterilmesinden DASK poliçelerine yanlış bilgilerin girilmesine, artan teminat limitlerinden yararlanılmamasından elektrik ve su abonelikleri için sigortalanmaması gereken yerlerin bile sigortalanmasına kadar; yanlış uygulamaları ve eksiklikleri de ortaya çıkardı. Kabahat kimin diye sorarsanız; ilgili kurumlardan tutun da vatandaşa kadar tüm kesimlerin payı var derim.
TEMİNAT İKİ KATINA ÇIKIYOR
İşte sorunları ve yanlış uygulamaları tespit eden DASK, zorunlu deprem sigortasında değişikliğe hazırlanıyor. Yol haritası belirlendi, yakında da uygulamaya geçilecek. Tek tek anlatayım. Deprem gösterdi ki, DASK’ın verdiği teminat limitleri hem günümüz hem de piyasa şartlarına göre düşük kalıyor. Depremde bir gerçek daha ortaya çıktı; o da, DASK, her yıl teminat limitlerini artırsa da vatandaşlar ya haberdar olmadığından ya da başka bir nedenden teminatlarını güncellemiyor. Her iki soruna da çare bulundu.
Bugün DASK’ın teminatına konu birim metrekare bedeli 3 bin 16 lira. Buna göre, 100 metrekare bir konut için DASK ortalama 301 bin 600 lira teminat veriyor. DASK’ın, bir konut için vereceği en yüksek teminat tutarı ise 640 bin lira. İşte, yeni uygulama ile teminat tutarları iki katına çıkacak. Birim metrekare bedeli 6 bin 32 lira olacak. Böylece 100 metrekare konut için DASK’tan alınacak teminat 603 bin 200 liraya; DASK’ın bir konut için vereceği en yüksek teminat tutarı da 1 milyon 280 bin liraya çıkmış olacak. Böylece DASK’ın verdiği teminatlar günün şartlarına uygun hale gelecek.
PRİMİ DEVLET ÖDEYECEK
İkincisi, teminatların iki katına çıkması ile birlikte vatandaşın zorunlu deprem sigortasına ödeyeceği prim de haliyle artacak. Bugün 100 metrekare konut için ödenen ortalama prim 708 lira. Yani, 708 lira ödeyerek, DASK’tan 301 bin 600 lira teminat alıyorsunuz. Teminatlar iki katına çıkınca; 1.416 lira prim ödenerek, karşılığında 603 bin 200 lira teminat alınmış olacak. Yeni düzenleme yapıldığında aradaki bu prim farkı, bir yıl boyunca Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından karşılanacak. Bir yıldan sonra vatandaş primin tamamını kendi ödemeye başlayacak.
Bu ne getirecek? Birincisi, vatandaş, teminat arttı mı, artacak mı, ne zaman artacak diye düşünmeyecek; zeyilname peşinde koşmayacak. Yeni düzenleme yapıldığında DASK, zorunlu deprem sigortalı tüm konutların otomatik teminatlarını iki katına çıkaracak. Vatandaş, teminat artışı nedeniyle ekstra prim ödemeyecek, bir yıl boyunca Hazine ve Maliye Bakanlığı bunun yükünü üstlenecek. Böylece de Kahramanmaraş depremlerinde olduğu gibi vatandaş, ‘teminat artışından haberim yoktu, bana bilgi gelmedi’ demeyecek.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi