Uzaktan Çalışma Yönetmeliği yayımlandı. Düzenleme, uzaktan çalışmanın nasıl olacağını ve şartlarını, tamamen işveren ile çalışana bırakıyor. Yani, her iki kesim kendi iş durumuna ve kendi şartlarına göre aralarında anlaşarak, uzaktan çalışma modeli belirleyecek. Ancak hangi model olursa olsun, mutlaka yazılı sözleşme olacak ve sözleşmede tüm detaylar yer alacak.
Salgınla birlikte yüzbinlerce çalışan, evden çalışmaya, bir başka ifadeyle uzaktan çalışmaya geçti ve halen de özel sektörde uzaktan çalışma devam ediyor. Aslında iş hukuku yıllar öncesinde uzaktan çalışmayı tarif ediyor ve çalışanın, evinden ya da teknolojik iletişim araçları ile işyerinin dışından çalışmasına imkan tanıyor. Ancak yıllardır uzaktan çalışmanın yasal sınırları çizili değildi. Salgınla birlikte uzaktan çalışmaya zorunlu geçilince de hem işverenlerde hem de çalışanlarda uygulamaya yönelik tereddütler oluştu.
Nitekim bu bir yıllık süreçte, uzaktan çalışma konusunda okuyuculardan çokça soru aldım. Kimileri, uzaktan çalışmada nasıl bir maaş politikası izleneceğini merak ediyor, kimileri izin ve yan haklarının neler olacağını soruyor, kimileri de mesai saatlerinden şikayet ediyor. Hatta bu konuda geçen bir yıl içinde uzaktan çalışma uygulayan işyerlerinde işveren ile çalışan arasında ciddi uyuşmazlıklar yaşandı, ama işten çıkarma yasağı nedeniyle bu uyuşmazlıklar askıda kaldı, iki taraf da aksiyon alamadı. Yine bu süreçte uzaktan çalışmayla ilgili yazılarımda sürekli olarak, eğer uzaktan çalışma varsa mutlaka işveren ile çalışan arasında yazılı bir sözleşme yapılması gerektiğinin altını çizdim.
İşveren Kabul Etmeyebilir
Nihayet dün, Uzaktan Çalışma Yönetmeliği Resmi Gazetede yayımlandı ve uygulamaya da girdi. Yani, bir geçiş süreci yok, uzaktan çalışma yönetmeliği 10 Mart tarihi itibariyle uygulanmaya başlanacak. Çok fazla detaya girmeden, yönetmeliğin önemli hususlarını paylaşayım. Çalışan, uzaktan çalışmaya geçmek isteyebilecek ve bu isteğini işverene iletecek. İşveren, bu isteği kabul edebilir de etmeyebilir de. Etmezse, yapacak bir şey yok. Eğer, talebi kabul ederse, o zaman çalışan ile arasında sözleşme yapacak. İşyeri zorlayıcı nedenle uzaktan çalışmaya geçmişse –ki, bugün salgın nedeniyle binlerce işyerinde olan budur- uzaktan çalışmak için çalışanın talebi veya onayı alınmayacak. Yeni düzenlemeye göre iş ilişkisi uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabileceği gibi fiziki çalışma devam ediyorsa mevcut iş sözleşmesi çalışan ile işverenin anlaşması halinde uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilecek
Yazılı Sözleşme Şart
Peki, uygulaması nasıl olacak? Uzaktan çalışma yapılacaksa mutlaka işveren ile çalışan arasında yazılı sözleşme yapılacak. Sözleşmede de işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi, uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı, yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin tüm detaylar yeralacak. Tabi, mesai saati uzaktan çalışma sözleşmesinde yazılacak ve bu çalışma saatleri işveren ile çalışan arasında anlaşarak değiştirilebilecek olsa da; tüm bu mesai süresi iş kanunda belirtiler sınırlar dahilinde olacak. Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş sözleşmesinde belirtilecek.
Yönetmelik yayımlanınca eşten dosttan, okuyuculardan, ‘bu düzenleme bizim yararımıza mı?’ şeklinde sorular gelmeye başladı. İşin ilginci bu soruyu hem çalışanlar hem de işverenler soruyor. Açıkça söyleyeyim, düzenleme, uzaktan çalışmanın nasıl olacağını ve şartlarını tamamen işveren ile çalışana bırakıyor. Yani, her iki kesim kendi iş durumuna ve kendi şartlarına göre aralarında anlaşarak, uzaktan çalışma modeli belirleyecek. Ancak hangi model olursa olsun, mutlaka yazılı sözleşme olacak ve sözleşmede tüm detaylar yer alacak.