Kasım ayından itibaren İŞKUR artık, yabancı uyruklu kişilerin İŞKUR’a kaydı uygulamasına son verdi. Buna göre yabancı uyruklular, işsiz olarak sayılmıyor. Bu durumda işverenlerin prim desteğinden yararlanma şartları da değişti.
Yabancı uyruklular işsiz olarak değerlendirilmeyecek, özel sektör işverenleri yabancıları çalıştırsalar da prim desteğinden yararlanamayacak. Sosyal Güvenlik Kurumu, yeni bir düzenlemeye giderek, istihdama yönelik prim desteğinin şartlarını değiştirdi, bu değişikliği de bir yazı ile yayımladı. Yeni uygulama nasıl olacak, işverenler bundan nasıl etkilenecek; anlatayım.
2011 yılından bu yana İŞKUR kapsamında, istihdamı teşvik etmek amacıyla kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi olanlara teşvik uygulanıyor. Bu kapsamda işsiz olan kişileri istihdam eden özel sektör işverenlerin prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin tamamı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanıyor.
İşverenin destekten yararlanma süreleri ise çalışanın durumuna göre değişiyor. 18 yaş ve üzeri kadınları istihdam eden işverenlere 24 ila 54 ay, 18-29 yaş arası erkekleri istihdam eden işverenlere 24 ila 54 ay, 29 yaş ve üzeri erkekleri istihdam eden işverenlere 6 ila 30 ay süre ile prim desteği veriliyor. İŞKUR’a kayıtlı olmayı teşvik etmek amacıyla kişinin İŞKUR’a kayıtlı olması durumunda destek süresine 6 ay daha ekleniyor. İşverenler, Türk vatandaşı veya yabancı uyruklu ayrımı olmaksızın çalıştırdığı ve bu şartları taşıyan tüm sigortalılar için prim desteğinden yararlanıyor.
YABANCILAR İŞSİZ SAYILMAYACAK
İşte, bu, kişinin İŞKUR’a kayıtlı olması durumunda destek süresine 6 ay daha eklenmesi konusu tereddüt yarattı. Aslında tereddüt yaratan prim desteğinin 6 ay daha uzatılması değil, İŞKUR’a kayıtlılık konusu. Nitekim yapılan inceleme ve bu inceleme sonrası tutulan raporda, yabancı uyrukluların işsiz olarak değerlendirilemeyeceği ve bu kişilerin işsiz olarak İŞKUR’a kayıt edilmeyeceği tespit edildi. Kasım ayından itibaren de İŞKUR artık, yabancı uyruklu kişilerin İŞKUR’a kaydı uygulamasına son verdi. Özetle, yabancı uyruklular, işsiz olarak sayılmıyor.
Hal böyle olunca da işverenlerin prim desteğinden yararlanma şartları da değişti. SGK, bir yazı yayımlayarak, kasım ayından itibaren işverenlerin, yabancı uyruklu sigortalılardan dolayı mevcut destek süresine ilave verilen 6 aylık destek süresinden yararlanılamayacağını açıkladı. Peki, daha önceden istihdam edilip de prim desteğinden yararlanan veya 6 aylık süre eklenip de destek alan işverenler ne yapacak? SGK, yazısında örneklerle bu konuya da açıklık getirdi. Öncelikle şunu belirteyim, daha önce eklenmiş sürelerin kasım ayından sonraki süreleri iptal edilecek.
İŞVEREN PRİMLERİ İADE ETMEYECEK
Örneğin, Kasım 2021 yılında İŞKUR’a kayıtlı yabancı uyruklu bir kişiyi çalıştırmaya başlayan işveren, 2021’in Kasım ayından itibaren 6 aylık ek süre de eklendiğinde 2024’ün Nisan ayına kadar teşvikten yararlanması gerekirken; yeni uygulama ile 2023’ün Ekim ayında yabancı uyruklu çalışan için alınan prim desteği bitmiş olacak. SGK’nın yazısına göre, geçmişte işverenin 6 aylık fazladan yararlandığı prim destekleri işverenden geri alınmayacak.
Yeni uygulama kapsamında 2023’ün Aralık ayında işe alınan yabancı uyruklu kadın çalışan, İŞKUR’a kayıtlı olamayacağından işveren, bu çalışan için ‘kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi olanların teşviki programı’ndan işveren yararlanacak ancak 6 aylık süre uzatımından faydalanamayacak.
Yeri gelmişken belirteyim, 2011 yılından bu yana süren bu destek 31 Aralık tarihinde artık bitiyor. Uygulama devam edecek mi etmeyecek mi şimdilik net değil. Diyeceğim o ki, sene sonuna kadar; kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi olanları işe alırsanız 24 ila 54 ay arasında prim desteğinden yararlanırsınız. Eğer prim desteği sene sonunda biter ve uzatılmazsa, 2024’ün Ocak ayında bu şartlarda alacağınız çalışanlar için teşvik alamazsınız.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
