Bireysel Emeklilik Sisteminde (BES) 2023 yılı ile birlikte devlet katkısında çok şey değişti. Asgari ücretle birlikte devlet katkısının üst limiti arttı. Son yapılan değişiklikle de BES’e toplu para yatırmak avantajlı hale getirildi, yatırılan tüm tutar için devlet katkısı alınmasına imkan tanındı. Peki, devlet katkısında neler değişti, kimler, nasıl yararlanacak?
1.Devlet katkısının üst limiti değişti mi?
2023 yılı yeni asgari ücretle birlikte BES’te devlet katkısı tutarı da arttı. En yüksek yararlanacağınız devlet katkısı tutarı, yıllık brüt asgari ücretin yüzde 30’u ile sınırlı. Asgari ücretin brüt tutarı 10.008 lira ve aylık yararlanacağınız devlet katkısı tutarı 3.000 lira. Sisteme aylık 10.008 lira yatırırsanız, en yüksek devlet katkısı tutarı olan 3.000 lirayı hakkedersiniz. Yıllık 120 bin lira yatırırsanız, devlet de sizin için yıllık 36 bin lira katkı öder.
2.Kendi adıma iki ayrı BES sözleşmem var, ayrı ayrı devlet katkısı alabilir miyim?
Alabilirsiniz, ancak tüm sözleşmelerden alacağınız katkı tutarı asgari ücretin brüt tutarının yüzde 30’unu geçemez. Örneğin, üç ayrı sözleşmeniz var ve her birine aylık 1.000 lira yatırıyorsunuz. Toplam yatırdığınız tutar 10.008 lirayı aşmadığı için her bir sözleşmeniz için devlet 300’er lira katkı yapar.
3.Eşim ve çocuğum adına BES yaptırırsam, hepsine ayrı devlet katkısı alır mıyım?
Katkı payı ödeyen kişinin katılımcının kendisi olması gerekmiyor. Öyle ki, eşiniz için sisteme 10 bin lira, çocuğunuz için 10 bin lira, kendiniz için de 10 bin lira aylık katkı payı yatırırsanız; eşiniz 3 bin lira, çocuğunuz 3 bin lira, kendiniz de 3 bin lira devlet katkısı alabilirsiniz. Böylece 2023 yılı için aile olarak alacağınız devlet katkısı 108 bin lirayı bulur. 18 yaş altı çocuklara da kendi adlarına BES yaptırıma imkanı tanındığından, 18 yaş altı çocuğunuz da devlet katkısından yararlanır.
4.İşyerinde BES yaptırdılar, benim de ayrı BES’im var, ikisinden katkı alabilir miyim?
İşverenleri tarafından çalışanların BES’e dahil edildiği otomatik katılım sistemindeyseniz hem otomatik katılım sözleşmeniz hem de kendi BES sözleşmeniz için ayrı ayrı devlet katkısı alabiliyorsunuz.
5.BES’e toplu para yatırırsam devlet katkısından nasıl yararlanacağım?
Son yapılan düzenleme ile sisteme toplu para yatırmak avantajlı hale geldi. Örneğin, sisteme 2023 yılı için 120 bin lira yatırırsanız, en yüksek devlet katkısı tutarı olan 36 bin lirayı hak kazanırsınız. 2022 yılında BES getirileri diğer tüm yatırım enstrümanlarının getirisinden çok yüksek olduğu için sisteme çok kişi toplu para yatırdı. Öyle ki, evini, aracını satanlar birikimlerini değerlendirmek için BES’e toplu para yatırdılar. Son açıklanan rakamlara göre geçen sene bu şekilde 40 milyar liraya yakın BES’e toplu para yatırıldı.
6.Toplu para yatırdığımda devlet katkısı limitini aşan kısmı ne olacak?
Geçen sene sonuna kadar limiti aşanlar, aşan kısmı için devlet katkısı alamıyorlardı. Yeni yapılan düzenleme ile bu sorun çözüldü. Limiti aşan kısmı gelecek seneye aktarılabilecek ve devlet katkısı alınabilecek. Örneğin, bu yıl sisteme 200 bin lira yatırdınız, bunun 120 bin lirası için 36 bin lira devlet katkısı alırsınız, kalan 80 bin lira için de gelecek yıl devlet katkısı alabileceksiniz.
7.Devlet katsını ne zaman hak edeceğim?
Sistemde en az 3 yıl kalırsanız yüzde 15’ini, 6 yıl kalırsanız yüzde 35’ini, 10 yıl kalırsanız yüzde 60’ını hak ediyorsunuz. Emekli olmanız, vefat etmeniz ya da maluliyetiniz halinde yüzde 100’ünü alabiliyorsunuz.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
