Asgari ücrette yüzde 30 artışa gidildi ve 1 Temmuz’dan itibaren günlük brüt 215.70 TL, aylık brüt 6.471 TL, net 5.500.35 lira oldu. Asgari ücret çalışanları ilgilendiriyor olsa da sosyal güvenliğe konu neredeyse tüm işlemler asgari ücrete göre belirleniyor. İşte madde madde sosyal güvenlikteki değişiklikler.
Asgari ücrette yüzde 30 artışa gidildi ve 1 Temmuz’dan itibaren günlük brüt 215.70 TL, aylık brüt 6.471 TL, net 5.500.35 lira oldu. Yeni asgari ücretin işverene maliyeti ise 7.603.43 oldu. Asgari ücret çalışanları ilgilendiriyor olsa da sosyal güvenliğe konu neredeyse tüm işlemler asgari ücrete göre belirleniyor. Buna göre asgari ücretteki yüzde 30’luk artış sosyal güvenlik ile ilgili tüm alanlara da yansıdı.
Yeni asgari ücretle birlikte; doğum ve askerlik borçlanmasından işsizlik maaşına, genel sağlık sigortası priminden isteğe bağlı sigortalılık ödemelerine kadar tüm ödemeler de değişti. Temmuz başından yılsonuna kadar sigorta primine esas günlük kazanç alt sınırı 215.70 TL, aylık kazanç alt sınırı 6.417 lira olurken; günlük kazanç alt sınırı 1.617.75 TL, aylık kazanç üst sınırı 48.532.50 TL oldu. İşte madde madde sosyal güvenlikteki değişiklikler.
İŞSİZLİK MAAŞI: Çalışanın adına son 4 ay içinde SGK’ya bildirilen prime esas kazanç dikkate alınarak işsizlik maaşı hesaplanıyor. Sigortalının ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı kadar maaş ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. 2022 yılının Temmuz ayından itibaren uygulanacak en düşük işsizlik maaşı 2.588 lira, en yüksek işsizlik maaşı ise 5.176 lira olacak.
SAĞLIK PRİMİ: Temmuz ayından itibaren Genel Sağlık Sigortası (GSS) için ödenecek prim de değişti. Aynı hanede yaşayan aile içinde kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinin altında olanlar gelir testine girecek ve gelirlerinin düşük olduğu tescil edilirse GSS primlerini devlet karşılayacak. Geliri asgari ücretin üçte birinin üzerinde olanlar asgari ücretin yüzde 3’ü üzerinden GSS primi ödüyor. Temmuz ayından itibaren genel sağlık sigortası için aylık 194 lira, yıllık da 2.329 lira prim ödenecek.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA: Zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan, sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayanlar, malullük ve yaşlılık aylığı almayanlar isteğe bağlı sigortalı olabiliyor. İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim kişiye bağlı. Ancak belirli bir sınırlama var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da yine brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32’si kadar. 2022 yılı Temmuz ayından itibaren isteğe bağlı sigorta yaptıracaklar aylık en az 2.070 lira prim ödeyecekler. Primlerini yüksekten ödemek isteyenler ise 2022’de en çok 15.530 lira yatıracaklar.
BAĞ-KUR PRİMLERİ ARTTI: Bağ-Kur sigortaları temmuz ayından itibaren aylık en az 2.232.50 TL ödeyecek, 5 puanlık prim indiriminden yararlananlar için aylık prim tutarı 1.908.95 TL oldu. Tarım Bağ-Kurluların ise ödeyecekleri en düşük prim tutarı 2.158 TL, 5 puanlık indirimden yararlanılması halinde de en düşük prim tutarı 1.845.31 TL oldu.
ASKERLİK, DOĞUM BORÇLANMASI: Asgari ücretin temmuz ayında artması ile birlikte kadın çalışanlar için doğum, erkek çalışanlar için de askerlik borçlanması için ödenecek tutarlar da arttı. Borçlanma karşılığında ödenecek en düşük tutar asgari ücretin yüzde 32’si, en yüksek tutar da asgari ücretin yüzde 32’sinin 7.5 katı. 2022’de en düşük borçlanma için ödenecek günlük en az tutar 69 lira, en yüksek tutar da 517.68 lira. Buna göre en düşük borçlanmaya konu aylık tutar 2.070 lira olurken, aylık en yüksek tutar ise 15.530 lira.
Yaşlılık ve Engelli Aylığı: 65 yaşını doldurmuş, hiçbir sosyal güvencesi ve herhangi bir geliri olmayan kişilere ödenen 65 aylığının temmuz ayında hem tutarı artacak hem de yararlanma koşulu değişecek. Aylıktan yararlanabilmek için gelirin asgari ücretin aylık net tutarının üçte birinden az olması gerekiyor. Buna göre aylık geliri 1.833 liranın altında olanlar yaşlılık aylığı alabilecek. 65 yaş aylığı memur maaş katsayısındaki artışa göre belirleniyor. Buna göre temmuz ayından itibaren yaşlılık aylığı 1.536 lira oldu. Temmuz ayı ile birlikte engellilere ödenen maaşlar da artarak yüzde 40-69 arası engelli aylığı 1.226 lira, yüzde 70 ve üzeri engelli aylığı 1.840 liraya çıktı. 18 yaşından küçük engellilerin yakınlarına ise 1.226 lira aylık ödenecek.
ÇIRAK VE ÖĞRENCİLERİN SİGORTA PRİMLERİ: Yeni asgari ücretle birlikte çırak ve öğrencilerin primleri de değişti. Çırak, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında okumakta iken staja, tamamlayıcı eğitime veya alan eğitimine tabi tutulan öğrencilerin sigorta primleri, asgari ücretin yüzde ellisi üzerinden hesaplanıyor. Buna göre temmuz ayında itibaren günlük prim 107.85 lira, aylık prim ise 3.235 liraya çıktı.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
