Sigortacılar, bir hesap yapmış; asgari ücretin yüzde 34 artarak, 11 bin 400 lira çıkması, trafik sigortasında maliyeti en az yüzde 40 artıracak. Asgari ücretteki yüzde 34’lük artış, belki hemen değil ama iki-üç ay sonra trafik sigortası fiyatına yansıyacaktır. Özeti, önümüzdeki dönemde trafik sigortasının fiyatı artarsa şaşırmayın.
Asgari ücretteki artış sonrası hangi sigorta şirketi yöneticisi ile konuşsam, ‘yandık, bittik’ diye feryat ediyor. Sanırım, asgari ücretteki artıştan tek memnun olmayan kesim, sigortacılar. Aslında bu memnuniyetsizlik bir süre sonra 26 milyon sürücünün sorunu olmaya başlıyor. Çünkü her asgari ücret artışı sonrası trafik sigortasının fiyatı da artıyor.
Asgari ücretle trafik sigortasının ne alakası var diyeceksiniz? Şöyle ki, trafik sigortasından ödenen; halk arasında bilinen adıyla vefat tazminatı, bir başka adıyla da destekten yoksun kalma tazminatı asgari ücrete göre belirleniyor ve asgari ücretteki artışlar birebir trafik sigortasının maliyetine yansıyor. Destek gelir anlamına geliyor, gelir de asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. Sadece vefat tazminatı değil trafik sigortasından ödenen sakatlık tazminatının hesaplaması da yine asgari ücret üzerinden yapılıyor.
ASGARİ ÜCRET NEDEN ÖNEMLİ?
Asıl sorun bu da değil. Trafik sigortasından ödenen vefat tazminatı konusunda maalesef taraflar aralarında anlaşamıyor. Trafik kazasında hayatını kaybedenlerin yakınları sigorta şirketinin ödediği tazminatı beğenmiyor, konu mahkemelere intikal ediyor. Şunu belirteyim, vefat tazminatı anlaşmazlıklarının neredeyse yüzde 80’i mahkemelerde çözülüyor. Davalarda da iki üç yıl, hatta daha uzun sürüyor. Mahkemenin hükmettiği tazminat tutarı da o günkü asgari ücret üzerinden ödeniyor.
Örneğin, üç yıl önceki trafik kazasında bir veya birkaç kişi vefat etti, anlaşmazlık da hukuka yansıdı; mahkeme, vefat tazminatının, bugünkü asgari ücret üzerinden yani, 11 bin 400 lira üzerinden hesaplanıp, sigorta şirketi tarafından ödenmesine hükmediyor. Oysa kazanın yaşandığı yıldaki asgari ücret 2 bin 943 liraydı ve o dönem vefat tazminatlarının 2 bin 943 lira üzerinden hesaplanacağı dikkate alınarak, trafik sigortasının primi belirlenmişti. Şimdi ise sigorta şirketi destekten yoksun kalma tazminatı hesabını 11 bin 400 lira üzerinden hesaplayıp, ödemek durumunda. İşte, sigortacıları isyan ettiren konu da bu. Haliyle, ‘biz böyle bir prim almadık ki, ödeyelim’ diyorlar.
MALİYET YÜZDE 40 ARTACAK
Sigortacılar, bir hesap yapmış; asgari ücretin yüzde 34 artarak, 11 bin 400 lira çıkması, trafik sigortasında maliyeti en az yüzde 40 artıracak. Çok da kafanızı yormadan, biraz trafik sigortası ile ilgili rakamlar vereyim ki, daha net anlaşılsın. Rakamlar, 2023’ün Ocak-Mart dönemine ait. Yılın ilk üç ayında sigortacılar trafik sigortasında, toplam 9 milyar lira tazminat ödemişler. Bunun 5.4 milyar lirası maddi, 437 milyon lirası vefat, 1.7 milyar lirası da sakatlık tazminatı. Rakamlar az geldi değil mi? Devam ediyorum. Belirttiğim gibi sigortalı veya yakınları ile sigorta şirketlerinin anlaşamayıp da mahkemelere intikal eden ve şirketlerin ileride ödeyeceğiz diye kenara ayırdıkları tazminatlar var. Davalar sonuçlandıkça bunlar ödenecek. Bu çerçevede de toplam ödenecek tutar ise 24 milyar lira. Bu 24 milyarın 3.2 milyarı vefat, 11.6 milyar lirası da sakatlık tazminatlarından kaynaklanıyor.
İşte, şirketlerin ödeyecekleri 15 milyar liralık vefat ve sakatlık tazminatları asgari ücret artışı ile 20 milyar lirayı geçti. Toplamda şirketlerin ödedikleri ve ödeyecekleri tazminat tutarı 32.6 milyar liraydı, 1 Temmuz tarihinden itibaren bu tutar asgari ücret artışı ile 38 milyar lirayı geçecek. Peki, aynı dönemde sigortacılar, sattıkları trafik sigortasından toplam ne kadar prim almışlar? 17.5 milyar lira. Yani, 17.5 milyar lira prim almışlar, ödeyecekleri tazminat ise 38 milyar lira. Bundan dolayı da 2023’ün ilk üç ayında sigorta şirketleri trafik sigortasında 2.7 milyar TL zarar açıkladı. Ne mi demek istiyorum? Asgari ücretteki yüzde 34’lük artış, belki hemen değil ama iki-üç ay sonra trafik sigortası fiyatına yansıyacaktır. Özeti, önümüzdeki dönemde trafik sigortasının fiyatı artarsa şaşırmayın.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
