TÜİK’in ekim ayı enflasyonunu yüzde 39.77 (bir önceki yılın aralık ayına göre) olarak açıkladı. Aynı dönemde BES’te altın katılım (faizsiz) fonlarının getirisi yüzde 59, altın fonunun getirisi ise yüzde 55.1 oldu. Demek ki, tasarruflarını altın fonlarında değerlendirenler enflasyonla mukayese edildiğinde yüzde 15-20 arasında rekor denebilecek bir getiri elde etti.
Bireysel emeklilik sisteminin (BES), getirisi sürekli olarak tartışma konusudur. Okuyuculardan da bu konuda çokça soru ve eleştiri alırım. Getiriden memnun olmayanlar, ‘hiçbir getirisi yok, sistemden çıktım’ diye şikayet eder; getiriden memnun olanlar ise pek konuşmaz. Bu konuda iki tespitte bulunacağım, sonra BES’in getiri performansına yönelik analiz yapacağım. Birincisi, getiriden memnun değilseniz mutlaka tasarruflarınızı yanlış fonlarda değerlendiriyorsunuzdur demektir. İkincisi, beklenti nedir bilmiyorum ama genelde uzun vadeli tasarruf sistemlerinde enflasyonun bir-iki puan üzerinde getiri iyi getiridir. Üçüncüsü, BES’in getirisine bakarken, yüzde 30 devlet katkısını da mutlaka hesaba katın; keza yüzde 30’luk devlet katkısını hiçbir yatırım aracında bulamazsınız.
Bugün 16.9 milyon kişi bireysel emeklilik sisteminde. BES’teki toplam fon büyüklüğü ise 1.1 trilyon TL’yi geçti. Peki, BES’teki kişiler birikimlerini değerlendirirken hangi emeklilik fonlarını tercih ediyorlar? Emeklilik fonlarının yüzde 42’si altın fonlarından, yüzde 16’sı hisse fonlarından, yüzde 16’sı değişken fonlardan, yüzde 12’si borçlanma araçları fonlarından oluşuyor. BES katılımcılarının birikimlerini değerlendirmede tercih ettiği fonların başında altın fonları geliyor; onu, hisse fonları, para piyasası fonları izliyor. Kabaca sistemdeki kişilerin yüzde 26’sına yakını altın fonlarını tercih etmiş durumda. Bu bilgileri neden verdim? Tasarruflarına kimler getiri sağlıyor, kimler sağlamıyor; bilinsin diye.
ALTIN FONUNDA YÜZDE 59 GETİRİ
Gelelim emeklilik fonlarının 2024 yılı 10 aylık performansına. TÜİK’in ekim ayı enflasyonunu yüzde 39.77 (bir önceki yılın aralık ayına göre) olarak açıkladı. Aynı dönemde BES’te altın katılım (faizsiz) fonlarının getirisi yüzde 59, altın fonunun getirisi ise yüzde 55.1 oldu. Demek ki, tasarruflarını altın fonlarında değerlendirenler enflasyonla mukayese edildiğinde yüzde 15-20 arasında rekor denebilecek bir getiri elde etti. Birikimlerini faiz içeren yatırım araçlarından oluşan para piyasası fonlarında değerlendirenler ise enflasyonun yaklaşık 10 puan üzerinde getiri sağladı. Ancak, tasarruflarını hisse fonlarında değerlendirenlerin bu yılın 10 aylık getirisi yüzde 33.6 oldu ki, bu da enflasyonun 6 puan altında bir getiri anlamına geliyor. Aynı şekilde tasarruflarını TL borçlanma araçlarında değerlendirenler de enflasyonun 7.5 puan altında getiri sağladı. Bir anlamda hisse ve borçlanma araçlarını tercih ederlerin birikimleri azaldı da diyebiliriz.
KİMLERİN BİRİKİMLERİ ERİDİ?
Peki, yılın 10 aylık döneminde BES dışındaki yatırım araçlarının getirisi ne oldu? BİST-100 endeksinin getirisi yüzde 18.64, mevduat faizinin yüzde 50.82, altının yüzde 53.34, doların ise yüzde 16.1 oldu. Bu getirileri yüzde 39.77’lik enflasyonla mukayese ettiğimizde mevduat faizi yatırımcısına enflasyonun 11 puan, altın ise enflasyonun 13.5 puan üzerinde getiri sağlarken, diğerlerinin hepsinde yatırımcının parası enflasyon karşısında erimiş.
Şimdi BES katılımcıları için bir analiz yapalım. Eğer altın fonlarını veya para-piyasası fonlarını tercih ettiyseniz, hele bir de altın katılım fonlarını tercih ettiyseniz, tasarruflarınız yüzde 20 arttı demektir. BES’teki katılımcıların yüzde 40’a yakını işte bu yüksek getiriden yararlandı. Şunu da belirteyim, birikimlerini BES yerine, altında ya da faizde değerlendirenlerden bile yüksek bir getiriden bahsediyoruz. Özetle; BES’teki tasarruflarınızı doğru zamanda, doğru fonlarda değerlendirirseniz getiriniz de yüksek olur, şikayet etmezsiniz.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
