Sosyal güvenlikte suiistimalleri önlemek amacıyla yeni uygulama başlatıldı. Adı da, Sahte Sigortalılık ve Sahte İşyeri Takip Platformu. Amaç, platform sayesinde sahte işyerlerini ve sahte sigortalıları tespit edebilmek.
Okuyucular bilir, bu köşede ara ara sahte sigortalılık konusuna ve sahte sigortalıların başına gelenlere değiniyorum. Sahte sigorta konusu neden önemli? Çünkü hem kişiler emekliliklerini yakıyorlar hem de sosyal güvenlik sistemi zarara uğratılıyor. Sayılar da yöntemler de az değil.
Bir tanıdığının yanında çalışmadığı halde kendini sigortalı gösteren de var, hamilelik döneminde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek ve doğum öncesi ile sonrasında iş göremezlik ödeneğinden faydalanmak için bir yerde kendini çalışıyor gösteren de var, sağlık hizmetinden yararlanmak için sigortalı gözükenler de var, Bağ-Kurlu olup da kendini başka şirkette SSK’lı gösteren de var, ölen babadan maaş alabilmek için boşanıp birlikte yaşamaya devam edenler de var, protez giderlerini SGK’dan alabilmek için sahte sigortalı olanlar da var. Tabi bu kadar sahteciliğin olduğu yerde bir de sırf bu işi organize etmek için kurulmuş sahte ya da paravan şirketler de var. Bu şirketlerin dolandırdığı, bu şirketlere parasını kaptıran ve emekliliği yanan yüzbinlerce kişiler de var.
SGK TAKİP İÇİN PLATFORM KURDU
Sadece 2023 yılında 89 bine yakın sahte sigortalı, bin 533 de sahte işyeri tespit edilmiş. Son beş sene içinde SGK’nın tespit ettiği sahte sigortalı sayısı 500 binin üzerinde. Ortalama her yıl 80 ila 100 bin arasında sahte sigortalı tespit ediliyor. Dikkatinizi çekerim, bunlar tespit edilenler. Bir de tespit edilemeyenleri hesaba katın; sahte sigortalı ve paravan şirket sayısının ne boyutta olduğunu tahmin ediyor.
Bunları niye yazdım. Sosyal güvenlikte bu tür suiistimalleri önlemek amacıyla yeni uygulama başlatıldı. Adı da, Sahte Sigortalılık ve Sahte İşyeri Takip Platformu. Amaç, platform sayesinde sahte işyerlerini ve sahte sigortalıları tespit edebilmek. Ne demek sahte işyeri? Gerçekte ticari ve mesleki faaliyeti olmadığı halde, işyeri dosyasından sahte sigortalılık bildirimi yapmak amacıyla, çoğu kez gerçekte var olmayan adresler beyan edilerek sadece sahte sigortalı bildirmek amacıyla işyeri dosyası tescil edilen yerler. İşte, bu platform sayesinde bu şirketler ve bu şirketlerde bilerek ya da bilmeyerek sigortalı olanlar tespit edilecek.
HEM PARA HEM HAPİS CEZASI
Tespit edilince ne olacak? Yararlanılan teşvik ve destekler gecikme zammı ve cezası ile birlikte geri alınacak. Aynı şekilde, sahte sigortalı olduğu tespit edilenlere bağlanmış olan aylıklar, ödenmiş olan geçici iş göremezlik ve emzirme ödenekleri, protez giderleri gecikme cezası ve zammıyla geri alınacak. Sahte tescilli işyerinin alt işvereni var ise bu alt işveren de sahte işveren olarak kayıt edilecek. Sahte sigortalılıktan dolayı emekli olanlar ve emekli aylığı bağlananların emeklilikleri iptal edilip, ödenen aylıklar faiziyle, cezasıyla birlikte geri alınacak. Kişilerin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin tüm sağlık giderleri tahsil edilecek. Ve tüm bu işleri yapanlar hakkında da Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacak, çünkü dolandırıcılık suçuna giriyor. Özetle işin ucunda para cezası ve hapis cezası var.
EŞ, DOST İHBAR EDİYOR
İşin bir de kontrollü işyeri boyutu var. Kontrollü işyeri ne demek? SGK’nın kendi kriterlerine göre sahte olma potansiyeli yüksek olduğu tespit edilen işyerlerine deniyor. Kontrollü işyeri olarak tanımlananlarIN sosyal güvenliğe yönelik işlemler yapmasına izin verilmiyor ve sahte olup olmadığının tespiti için incelemeye tabi tutuluyorlar.
Buradan yola çıkarak, yeni kurulan Sahte Sigortalılık ve Sahte İşyeri Takip Platformu bundan sonra bu işin daha yakın takip edileceğini ve daha sıkı denetleneceğini gösteriyor. Bu satırları okuyunca, eminim birileri, ‘canım nereden bulacaklar da tespit edecekler’ diyecektir. Sosyal güvenlik denetmenleri bu işleri iyi analiz edip, tespitini yapıyorlar. Ama daha da önemlisi öğrendiğime göre genelde bu işler ihbar ile yürüyor. Sahte sigortalıları veya sahte işyerleri ihbar ediliyor. Öğrendiğime göre ihbar eden de genelde eş, dost, akraba oluyor. Yani, sahte sigortalıysanız arkadaşınıza, yakın çevrenize dikkat edin derim.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
