Sosyal güvenlik alanında yeni düzenlemeler içen 5 maddelik kanun teklifi Meclis’e sunuldu. Teklifin yasalaşması ile özellikle işverene ödenen asgari ücret desteği ile çalışanların yararlandığı kısa çalışma ödeneğinin şartları değişecek.
Sosyal güvenlik alanında yeni düzenlemeler içen 5 maddelik kanun teklifi Meclis’e sunuldu. Teklifin yasalaşması ile özellikle işverene ödenen asgari ücret desteği ile çalışanların yararlandığı kısa çalışma ödeneğinin şartları değişecek. Neler değişecek? Önce işverene ödenen asgari ücret desteğinden başlayayım.
Yeni asgari ücretle birlikte işverene ödenen destek de arttı. İşverenlere, 2023’ün Ocak-Haziran döneminde günlük 13.33 lira, aylık 399.90 lira olarak verilen asgari ücret desteği, geçen yılın temmuz-aralık döneminde günlük 16.66 lira, aylık 499.80 liraya çıkarıldı. Meclis’e gönderilen kanun teklifi ile 2024 yılında işverene verilecek asgari ücret desteği günlük 23.33 liraya, aylık da 700 liraya yükseltilecek. Böylece asgari ücret desteği 2024 için yüzde 40 artırılmış oldu.
ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ
Peki, destekten kimler yararlanacak? Asgari ücret desteği sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenen, yani uzun vadeli sigorta kollarına bağlı çalışanlar için ödenecek. Destekten özel sektör işverenleri yararlanacak. Prime esas günlük kazancı 671 TL ve altında olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere 2024 yılında günlük 23.33 TL ile çarpılması sonucu bulunacak tutar asgari ücret desteği olarak işverene ödenecek. Bu tutar; toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 1.341 TL, linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için ise 1.789 TL olarak uygulanacak.
2024 yılı içinde ilk defa asgari ücret desteği alacak işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının, 2024 yılı Ocak ilâ Aralık dönemi için günlük 23.33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilecek.
KİMLER DESTEKTEN YARARLANACAK?
Asgari ücret desteğinden yararlanabilmek için 2023’ün Ocak-Aralık döneminde bildirilen sigortalı sayısının altına düşülmemesi gerekiyor. Yani, geçen senenin tamamında işyerinde bin kişi çalışıyorsa ve bu yılın ilk yarısında aynı işletmede çalışan sayısı 900’a düşmüşse o işletme asgari ücret desteğinden yararlanamayacak.
Emekli çalışanlar asgari ücret desteğinden yararlanamayacak. Örneğin, geçen yıla kadar asgari ücret desteği verilen çalışan bu yılın sonunda EYT’den emekli olmuşsa, işveren, o çalışan için asgari ücret desteği alamayacak.
İşyerinde çalıştırılan sigortalılarla ilgili 2024 yılı Ocak-Aralık dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içerisinde verilmediği, sigorta primlerinin yasal süresinde ödenmediği tespit edilen işyerleri asgari ücret desteğinden yararlanamayacak. Ancak SGK’ya olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını yapılandıran veya taksitlendiren işverenler asgari ücret desteğinden yararlanacak.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Meclise gönderilen kanun teklifi ile kısa çalışma ödeneğinde de önemli değişikler öngörülüyor. Buna göre kısa çalışma ödeneğinden yararlanma şartları gevşetiliyor. Pandemi döneminde, ardından da Kahramanmaraş depreminde çalışanları ve işverenleri rahatlatmak için kullanılan kısa çalışma ödeneği; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı nedenlerle işverenin haftalık çalışma sürelerinin en az üçte bir oranında azaltması, faaliyetini tamamen ya da en az dört hafta süreyle durdurması hallerinde devreye alınıyor. Uygulama ile işverene, çalıştırdığı sigortalılar için İşsizlik Sigortası Fonun’dan gelir desteği veriliyor.
Kası çalışma ödeneğinden yararlanılabilmesi için çalışanın kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 600 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşıması gerekiyor. Kanun tasarısının yasalaşması halinde sigortalının kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son üç yılda en az 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekir.
Kısa çalışma ödeneğine yönelik yapılan yeni düzenleme ile kısa çalışma ödeneği olarak ödenen süreler, kısa çalışma başlama tarihinden itibaren 3 yıl içerisindeki çalışanın işten çıkarılması halinde yapılacak işsizlik ödeneği ödemelerine ilişkin hak sahipliği sürelerinden de düşülecek.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
