Önce, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), müdürlüğü malulen emeklilik için size sevk yazısı verecek. Bu yazı ile devlet üniversite hastaneleri, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri’ne gideceksiniz. Malullük raporunu sadece bu hastaneler verebiliyor. Bu hastaneler yoksa devlet hastaneleri de sağlık raporu düzenleyebiliyor. Özel hastanelerden alınacak malul olduğunuza dair rapor geçerli sayılmıyor.
Okuyuculardan malulen emeklilik ile ilgili çokça soru alıyorum. Kimileri ‘şu hastalığım var erken emekli olabilir miyim?’ diye soruyor, kimileri malulen emekliliğin şartlarını öğrenmek istiyor, kimileri de ‘malulen emekli olsam daha mı az maaş alırım?’ diye merak ediyor. Peki, nasıl malulen emekli olunur, Sağlık Kurulu raporu nasıl alınır, vergi indiriminden nasıl yararlanılır? İşte, malulen emeklilik hakkında tüm merak edilerler.
1.Kimler malulen emekli olabilir?
Bir işverene bağlı işçi olarak çalışanlar, kendi adına Bağ-Kurlu olarak çalışanlar ve kamu görevlileri; çalışma gücünü ya da iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle meslekte çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybetmesi halinde malulen emekliliğe ya da bir başka deyişle sakatlık nedeniyle emekliliğe hak kazanıyor. Bunun için de malul olduğunuza dair rapor almanız gerekiyor.
2.Malulen emekli olmak için hangi şartlar gerekiyor?
En az on yıldan beri sigortalı olup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş olması gerekiyor. Bu şartları yerine getirenlere malullük aylığı bağlanıyor.
3.Emeklilik için nereye başvurulacak?
Bağlı bulunduğunuz Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüğüne başvurmanız gerekiyor.
4.Rapor nasıl alınacak?
Önce, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), müdürlüğü malulen emeklilik için size sevk yazısı verecek. Bu yazı ile devlet üniversite hastaneleri, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri’ne gideceksiniz. Malullük raporunu sadece bu hastaneler verebiliyor. Bu hastaneler yoksa devlet hastaneleri de sağlık raporu düzenleyebiliyor. Özel hastanelerden alınacak malul olduğunuza dair rapor geçerli sayılmıyor.
5.Hastane raporu emeklilik için yeterli mi?
Değil; geçerli hastanelerden alacağınız sağlık kurulu raporu ve diğer belgelerle birlikte SGK il müdürlüklerine başvuracaksınız. Başvurunuz SGK Sağlık Kurulu’na gönderilecek. Kurul, malulen emekli olacağınıza karar verecek. Hastaneden alacağınız raporla illa da emekli olacaksınız diye bir durum söz konusu değil. Kurul, maluliyeti kabul de etmeyebilir.
6.İşe başlandığında malul olan birisi malul aylığı alabilir mi?
İlk sigortalı olduğunuz tarihte malul durumunuz varsa ya da malul durumunuza neden olan rahatsızlıklar başlamışsa maluliyet aylığı alamazsınız ancak erken emeklilik için başvurabilirsiniz.
7.Vergi indiriminden yararlanabilir miyim?
Vergi indiriminden yararlanabilmek için özür oranınızı bildirir raporunuz ile defterdarlık ya da vergi dairesine başvuruda bulunmanız gerekiyor.
8.Malulen emekli olabilmek için bir kere Kurul raporu yeterli mi, her yıl mı Kurul kararı gerekecek?
Bu, Sağlık Kurulu’nun vereceği karara bağlı. Sağlık Kurulu tamamen malulen emekli de edebileceği gibi malulen emekli edip, kontrol muayene şartı getirebilir. Bu durumda kontrol muayene tarihi verilir ve o tarihte SGK müdürlüklerinden hastaneye sevkinizi alır, muayene olup, yeni raporu Sağlık Kurulu’na verirsiniz. Kontrol muayenesini olmazsınız emekli aylığınız kesilir.
9.Meslek hastalığı nedeniyle erken emekli olunur mu?
Olunur; sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya iş şartları nedeniyle uğranılan geçici veya sürekli hastalıklad, bedensel veya ruhsal rahatsızlıklar nedeniyle de erken emekli olunur. Malulen emeklilik için SGK’ya yapılacak başvuru, hastaneye sevk süreci ve Sağlık Kurulu raporu meslek hastalığı için de geçerlidir.
10.Hangi sağlık sorunları nedeniyle malulen emekli olunur?
Malulen emekli olabilmek ve emekli aylığı alabilmek için listelenen belli hastalıkları var. SGK, hastalık listesini yayınlıyor. Hastalıklar; nörolojik, psikiyatrik, göz, boğaz, onkolojik, hematolojik, travmatolojik, romatolojik, gastroenterolojik, dermatolojik hastalıklar ve kalp-damar hastalıkları, göğüs hastalıkları, enfeksiyon hastalıkları olarak gruplara ayrılmış durumda ve liste çok uzun ve detaylı. Bazılarını sıralayayım: Kanser, beyin tümörü, Multiple Skleroz (MS), şizofreni, görme azlığı, parkinson, demans, epilepsi, anemi, behçet hastalığı, şeker hastalığı, karaciğer hastalıkları, kalp yetmezliği, kalp nakli, akciğer nakli, tüberküloz, AIDS, böbrek nakli, solunum sistemi hastalıkları, denge bozuklukları malulen emeklilik gerektiren hastalıklar arasında en üst sıralarda geliyor.
11.Malulen emekli aylığı düşük mü olur?
Malulen emeklilikte alacağınız maaş, normal emekli olacağınızda alacağınız maaştan çok daha düşük olur.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
