Depremden etkilenen 11 ilde toplam BES katılımcı sayısı 1 milyon 469 bin. Bunun 732 bini gönüllü BES katılımcılarından, 737 bini de çalışanların, işverenleri tarafından bireysel emeklilik sistemine dahil edildiği Otomatik BES’ten oluşuyor. İster gönüllü, ister çalışan olsun; depremde hayatını kaybeden BES katılımcılarının varislerine devlet katkısı dahil, birikimlerin tamamı emeklilik şirketleri tarafından ödenecek.
Birkaç gündür deprem bölgesinden Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili sorular almaya başladım. Depremde hayatını kaybedenlerin yakınları BES’ten para alıp almayacağını merak ediyor. Depremde konutunu, işini kaybeden BES katılımcıları da deprem nedeniyle birikimlerinin tamamını alıp alamayacaklarını soruyor. Açıkça söyleyeyim, DASK’tı, kaskoydu, konut sigortasıydı, hayat sigortasıydı derken; BES, böyle bir ortamda aklıma hiç gelmemişti. Neyse ki, okuyucular hatırlattı.
Emeklilik Gözetim Merkezi, verileri açıkladı. Depremden etkilenen 11 ilde toplam BES katılımcı sayısı 1 milyon 469 bin. Bunun 732 bini gönüllü BES katılımcılarından; bunun da 468 bin 291’i erkek, 262 bin 806’sı da kadın katılımcılardan oluşuyor. Toplam 1.4 milyon BES katılımcısının 737 bini de çalışanların, işverenleri tarafından bireysel emeklilik sistemine dahil edildiği Otomatik BES’ten, bir başka deyişle çalışanların BES’inden oluşuyor. Çalışanların 529 bin 945’i erkek, 197 bini de kadın çalışanlar.
11 İLDE 28 MİLYAR TL BİRİKİM
Bu kapsamda Türkiye genelindeki toplam 17.5 milyon BES katılımcısının, yüzde 8.4’ü depremin etkilediği 11 ilde bulunuyor. Bu katılımcıların oluşturduğu BES fon büyüklüğü ise 28 milyar lira. Daha açık bir anlatımla, depremin etkilediği bölgede BES’i olanların devlet katkısı da dahil toplam birikimleri 28 milyar lira. Depremin etkilediği 11 il, toplam BES fonlarının –ki, 400 milyar TL- yüzde 7’sini oluşturuyor.
Bu bilgiden sonra gelelim, deprem bölgesinden gelen okuyucu sorularının cevaplarına. İster gönüllü, ister çalışan olsun; depremde hayatını kaybeden BES katılımcılarının varislerine devlet katkısı dahil, birikimlerin tamamı emeklilik şirketleri tarafından ödenecek.
BES ÖDEMELERİ BAŞLADI
Depremde hayatını kaybedenlerin varisleri vefat eden kişinin BES sözleşmesi olup olmadığını veya sözleşmesi varsa hangi şirkette bulunduğunu veraset ilamı ile birlikte Emeklilik Gözetim Merkezi’nden öğrenebilecek. Şunu da belirteyim, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) ile Emeklilik Gözetim Merkezi, AFAD vasıtasıyla deprem bölgesinde vefat eden kişilerin kimlik bilgilerine ulaşıp, BES sözleşmesi olup olmadığını kontrol ediyor ve BES sözleşmesi varsa da varislerine ulaşıyor. Öğrendiğime göre de deprem bölgesinde vefat edenlerin yakınlarına BES ödemeleri yapılmaya başlanmış.
Kimi depremzedeler de ‘BES sözleşmem var, deprem nedeniyle devlet katkısı da dahil birikimlerimin tamamını alabilir miyim?’ diye soruyor. Katılımcının devlet katkısı dahil tüm birikimlerini alabilmesi için şartlar arasında deprem ya da afet yer almıyor. Üç şart var; emeklilik, vefat, sakatlık. Ancak depremden etkilenen BES katılımcıları kendi birikimlerini tamamını alabilirler, burada bir sorun yok. Hatta sistemde kaldıkları süreye göre hak etmişlerse, devlet katkısındaki birikimlerinin bir kısmını da alabilecekler.
Noyan Doğan/Hürriyet Gazetesi
